Odpowiednie domieszki do zapraw pozwalają ograniczyć ryzyko powstania wad podczas murowania w okresie zimowym.
Podczas wznoszenia konstrukcji murowej z elementów murowych, takich jak cegły, bloczki z betonu komórkowego, bloczki betonowe itp., niezbędne jest stosowanie materiału spajającego. Najczęściej stosowane są zaprawy murarskie ze spoiwem mineralnym. Zgodnie z normą europejską PN-EN 998-2:2016-12 [1] zaprawa murarska jest mieszanką co najmniej jednego spoiwa nieorganicznego, kruszyw, wody, a czasami także dodatków i/lub domieszek, przeznaczona do układania, łączenia i spoinowania wyrobów w murze. Według tej normy domieszka jest materiałem dodawanym w małych ilościach, w celu uzyskania specjalnych właściwości. Małe ilości najczęściej oznaczają do 5% masy cementu. Zgodnie z Polską Normą PN-B-10104:2014-03 [2] w zależności od zastosowanego spoiwa zaprawy murarskie można podzielić na cementowe, cementowo-wapienne oraz wapienne. Najszersze zastosowanie mają zaprawy cementowo-wapienne i cementowe przygotowywane na budowie oraz gotowe zaprawy cementowe. Zaprawy dostarczane na plac budowy w formie suchej często są od razu przez producenta modyfikowane, w zależności od potrzeb, przez dodanie odpowiednich domieszek poprawiających urabialność, wydłużających czas zachowania właściwości roboczych, polepszających cechy wytrzymałościowe oraz trwałościowe lub pozwalających uzyskać inne specjalne właściwości.
Polecamy:
Domieszki chemiczne do betonów
Regulacja szybkości wiązania betonu za pomocą domieszek
Domieszki do betonu – kompatybilność z cementem i innymi domieszkami
Domieszki dodawane do zapraw umożliwiają prowadzenie prac murarskich w warunkach obniżonej temperatury, tj. poniżej 5oC. Fot. stock.adobe/Hoda Bogdan
Prace murarskie z zastosowaniem zapraw na bazie spoiw cementowych powinny być realizowane, gdy temperatura otoczenia wynosi od 5 do 25oC. Terminy realizacji planów inwestycyjnych niekiedy zmuszają do prowadzenia prac murarskich w warunkach obniżonej temperatury, czyli poniżej 5oC. Wykonywanie prac murarskich w temperaturze poniżej 5oC wiąże się z ryzykiem, że efekt końcowy nie spełni oczekiwań wytrzymałościowych, dojdzie do spękania spoiny i może konieczna będzie rozbiórka i ponowne wykonanie części muru. Trudności w stosowaniu zapraw zawierających spoiwo cementowe w obniżonych temperaturach wynikają głównie z tego, że proces hydratacji spoiwa cementowego wraz z obniżeniem temperatury staje się coraz wolniejszy, a co za tym idzie przyrost wytrzymałości również. Obniżenie temperatury do wartości ujemnych może doprowadzić do całkowitego zatrzymania hydratacji i zamarznięcia wody w zaczynie cementowym, w momencie gdy jego wytrzymałość jest niska, i w efekcie doprowadzić do destrukcji struktury młodego kompozytu przez powstające kryształy lodu.
Zgodnie z instrukcją ITB [3] w okresie obniżonych temperatur prace murarskie mogą być realizowane jedną z następujących metod:
- zachowania ciepła muru,
- podgrzewania muru,
- murowania w cieplakach,
- zimnych składników,
- zamrażania.
Pierwsze trzy metody (zachowania ciepła muru, podgrzewania muru oraz murowania w cieplakach) najczęściej nie wymagają modyfikacji składu zaprawy przez dodanie domieszek. Metody te oparte są na założeniu, że temperatura zaprawy podczas murowania i we wczesnym okresie dojrzewania (do momentu uzyskania odpowiedniej wytrzymałości) nie spadnie poniżej +5oC. Podczas murowania metodą zimnych składników, gdzie zarówno elementy murowe, jak i składniki zaprawy nie są dodatkowo ogrzewane przed murowaniem i mają temperaturę otoczenia, do zaprawy na ogół stosowane są domieszki przeciwmrozowe. Prace murarskie tą metodą mogą być realizowane w temperaturach ujemnych do -5, a nawet -10oC. W takiej sytuacji konieczna jest modyfikacja właściwości zaprawy murarskiej, aby proces jej twardnienia był na tyle dynamiczny, żeby umożliwić uzyskanie wystarczającej wytrzymałości zapewniającej ochronę przed skutkami zamarznięcia. Ustalenie granicznie niskiej wartości temperatury, która jeszcze będzie bezpieczna dla realizacji, jest trudne i obarczone ryzykiem. Wynika to z wielu czynników, takich jak np. grubość spoiny, rodzaj elementów murowych i ich geometrii, oddziaływania wiatru, spadku temperatury w pierwszych godzinach po murowaniu.
Aby obniżyć graniczną temperaturę bezpiecznego stosowania zapraw murarskich podczas murowania metodą zimnych składników, dodawane są do nich w okresie zimowym odpowiednie domieszki przeciwmrozowe do zapraw lub stosowane są gotowe zaprawy zimowe.
W dalszej części artykułu:
Domieszki do betonu i zapraw – wymagania według norm.
Zasada działania domieszek przeciwmrozowych.
O czym trzeba pamiętać podczas prac murarskich z wykorzystaniem zapraw zimowych i domieszek przeciwmrozowych.
 |
dr inż. Filip Chyliński Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Konstrukcji Budowlanych Geotechniki i Betonu |
Sprawdź:
Domieszki do betonów w praktyce budowlanej
Kosmetyka betonu firmy MC, czyli perfekcyjne wykończenie powierzchni betonowych
