Zarówno konstrukcje, jak i pokrycia dachowe powinny być zawsze dobierane projektowo, bez względu na to, czy dotyczy to budynków nowych czy też naprawianych. To od nich będzie zależała trwałość, komfort wewnętrzny i bezpieczeństwo obiektów, dlatego należy przestrzegać ograniczeń stanów granicznych nośności i przydatności do użytkowania, a także przewidywać skutki zachodzących w nich procesów fizykalnych.
Dach (stropodach) jest zewnętrzną, najwyżej położoną przegrodą budowlaną, której zadaniem jest ochrona obiektów budowlanych przed oddziaływaniem zewnętrznego środowiska naturalnego oraz środowiska stale przekształcanego przez człowieka. Dobór nośnych oraz izolacyjnych warstw dachów powinien zapewniać użytkownikom budynków i budowli komfort użytkowy i techniczny poprzez ochronę przed opadami atmosferycznymi, wiatrem, zmianami temperatury, hałasem, ogniem, szkodliwymi substancjami, biologicznymi szkodnikami materiałów budowlanych oraz gryzoniami, a także zapewnić bezpieczne przekazanie wszelkiego rodzaju obciążeń na konstrukcje będące dla nich wsporczymi.
Fot. © Natallia – stock.adobe.com
>>> Dekarze zaskakują pozytywnymi wynikami
>>> Dachy i stropodachy – współczesne rozwiązania materiałowe
>>> Roofing
Już na przełomie XVIII i XIX w. pojawiły się zaawansowane technicznie materiały izolujące, takie jak papy smołowe i asfaltowe na osnowach tekturowych, które obecnie, w zmodyfikowanej postaci, są nadal stosowane, podobnie jak pokrycia drewniane, ceramiczne, cementowe, włókno-cementowe, szklane, blaszane, a nawet strzechy. Można je układać na starych pokryciach, np. papowych, a także na podłożach: drewnianych, cementowych (betonowych), termoizolacyjnych itp.
W pierwszych dekadach XX w. w Europie popularne stały się materiały pokryciowe wykonane na bazie cementu i azbestu; w Polsce stosowano je do 1998 r. Azbest jest włóknistym, ogniotrwałym minerałem krzemianowym, całkowicie odpornym na wysoką temperaturę, warunki atmosferyczne i środki chemiczne, będąc jednocześnie groźnym dla ludzi i zwierząt. Występuje w przyrodzie pod postacią chryzotylu, aktynolitu, amozytu, anofylitu, termolitu [1]. Pomimo tego, że już od stycznia 1999 r. zakazano używania go w wyrobach budowlanych, będzie go można jeszcze spotkać na dachach i ścianach obiektów budowlanych do 2032 r.
Ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania tych wyrobów powinno się przeprowadzać w cyklach co najmniej rocznych, w oparciu o Załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest [2]. Jak pokazuje praktyka, podejście do tego tak ważnego problemu jest wysoce lekceważące. Zdarza się, że oceny te przeprowadzane są przez osoby niekompetentne, o nikłej wiedzy o azbeście i skutkach, jakie może powodować jego pylenie do środowiska w nieodpowiednio utrzymywanych wyrobach budowlanych.
W dalszej części artykułu:
Ogólne zasady kształtowania dachów
Uszkodzenia dachów i ich wpływ na pozostałe elementy obiektów
Trwałość pokryć i konstrukcji dachowych
Metody napraw dachów i stropodachów
Warunki gwarancji udzielanej na pokrycia dachowe
Cały artykuł dostępny jest w numerze 4/2024 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
dr hab. inż. Dariusz Bajno, prof. PWr
Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego, Katedra Budownictwa Ogólnego
Literatura
1. D. Bajno, Dachy. Zasady kształtowania i utrzymywania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. z 2004 r. nr 71 poz. 649 ze zm.).
>>> Przekrycia na bazie drewna
>>> Wymagania stawiane wyrobom do wykonywania spodnich warstw pokryć dachowych i okładzin ściennych
