Czym jest decyzja środowiskowa? Dlaczego organ nie może żądać decyzji środowiskowej w każdym przypadku?
Inwestycje negatywnie oddziałujące na środowisko wymagają na początku ścieżki realizacji uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, potocznie nazywanej DUŚ lub decyzją środowiskową. Jest to dokument zawierający wytyczne dla realizacji inwestycji w ramach kolejnych etapów, tak aby jak najmniej pogorszyła ona środowisko lub w inny niepożądany sposób wpłynęła na nie. Celem DUŚ jest wprowadzenie adekwatnych środków łagodzących i kompensujących taki negatywny wpływ.
Wymóg DUŚ nie dotyczy wszystkich inwestycji mogących oddziaływać na środowisko, a wyłącznie tych, zakwalifikowanych do przedsięwzięć, które mogą zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Decyzja środowiskowa, o ile jest wymagana, rozpoczyna proces inwestycyjny, a poprzez swoje wytyczne przesądza o kształcie inwestycji m.in. na etapie planistycznym jak i budowlanym. Takie związanie organów oznacza, że decyzja środowiskowa zawiera elementy, które muszą być uwzględnione m.in. w decyzji lokalizacyjnej czy pozwoleniu na budowę (PnB), zaś poza kognicją organów wydających te decyzje jest weryfikacja poprawności czy zasadności warunków wynikających z DUŚ.
Literalne brzmienie przepisów oraz ich wykładnia systemowa przesądzają, że związanie decyzją środowiskową organów rozstrzygających w kolejnych etapach inwestycyjnych dotyczy wyłącznie decyzji pozytywnej, czyli wydanej dla inwestycji, dla której zgodnie z przepisami decyzja środowiskowa jest obligatoryjna. W konsekwencji nie wiążą dalej ani działania procesowe pozostawiające wniosek o wydanie DUŚ bez rozpoznania, ani decyzja umarzająca takie postępowanie.
Czytaj też:
- Wyzwania dla sieci telekomunikacyjnych w czasie pandemii
- Wymiana lub zawieszenie nowych anten – przepisy
Inwestor, który planuje zrealizować inwestycję co prawda oddziałującą na środowisko, ale nie zawsze znacząco ani nie potencjalnie znacząco, jak np. niektóre stacje bazowe telefonii komórkowej, paradoksalnie jest w gorszej procesowo sytuacji niż ten, który planuje inwestycję o takim oddziaływaniu. Przywołane instalacje radiokomunikacyjne, których funkcjonowanie związane jest z emisją pól elektromagnetycznych, oddziałują na środowisko, ale to oddziaływanie nie zawsze jest takie, aby kwalifikować je jako inwestycje mogące zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Często instalacja radiokomunikacyjna nie tylko nie wymaga wydania DUŚ, ale jej wydanie byłoby niedopuszczalne z uwagi na brak podstaw merytorycznego rozstrzygnięcia.
Nie są to tylko rozważania teoretyczne, ale istotny problem, bowiem zdarza się, że inwestor jest wzywany przez organy planistyczne czy budowlane do przedłożenia DUŚ, a nieuzupełnienie tego rzekomego braku skutkuje następnie odmową ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego, tj. stacji bazowej, albo odmową wydania PnB. Te wezwania organów do przedłożenia DUŚ nie znajdują oparcia w przepisach prawa, a inwestor nie ma narzędzi, aby uczynić im zadość. Jeżeli dana stacja bazowa nie jest w obowiązującym stanie prawnym zaliczana do inwestycji mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, inwestor nie może być wzywany do przedłożenia decyzji środowiskowej, bowiem jest to wymaganie contra legem.
Organ w każdej sprawie orzeka na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 KPA). Zasada ta ma zastosowanie na każdym etapie inwestycyjnym. W związku z tym, jeżeli inwestor przedkłada wraz z wnioskiem np. o ustalenie lokalizacji stacji bazowej prywatne analizy środowiskowe czy pozyskaną decyzję umarzającą postępowanie o wydanie DUŚ, z uwagi na brak przesłanek do jej wydania dla danej instalacji radiokomunikacyjnej, okoliczności te powinny być wystarczające do uznania, że nie jest to inwestycja, która może zawsze albo potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Tak jak w przypadku DUŚ, organ planistyczny czy budowlany nie jest uprawniony do oceny prawidłowości jej treści, jak również do weryfikacji umorzenia postępowania czy pozostawienia wniosku o wydanie DUŚ bez rozpoznania, z uwagi na brak spełnienia przez inwestycję wymogów do rozstrzygnięcia w formie decyzji środowiskowej.
 |
Agnieszka Zaborowska radca prawny i partner w Kancelarii Zaborowska Laprus-Bałuka |
Zobacz:
- Ustawa infrastrukturalna – prekonsultacje
- Zawartość projektu technicznego i jego weryfikacja
- Produkty budowlane
