2023 był trzecim z rzędu rokiem z dwucyfrowym nominalnym wzrostem przychodów grupy 40 największych podmiotów budowlanych działających w Polsce, co w dużej mierze było rezultatem ogólnego wzrostu kosztów budowy. Dla dalszego rozwoju grupy największych firm budowlanych konieczne jest szybkie uruchomienie finansowania unijnego dla Polski, tj. całości dostępnych środków z Krajowego Programu Odbudowy oraz budżetu w ramach polityki spójności na lata 2021-2027.
Jak wynika z najnowszego raportu firmy badawczej Spectis zatytułowanego „Firmy budowlane w Polsce 2023-2028”, łączne przychody 40 wiodących grup budowlanych w 2022 r. wyniosły 67 mld zł, co stanowiło 30% przychodów całego sektora średnich i dużych firm budowlanych. Dzięki lepszej od oczekiwań kondycji budownictwa inżynieryjnego oraz z uwagi na utrzymujący się wysoki poziom inflacji w budownictwie, w 2023 r. firmy odnotowały nominalny wzrost przychodów o ok. 14%, do rekordowego poziomu 77 mld zł.
>>> Sprzedaż deweloperów giełdowych w 2023 r. z rekordowym odreagowaniem
>>> Co czwarty deweloper planuje w 2024 r. zmienić główną gałąź działalności
>>> Coraz więcej deweloperów mieszkaniowych w Polsce stawia na najem instytucjonalny
Polski sektor budowlany pozostaje rynkiem bardzo rozdrobnionym z wolno postępującą konsolidacją. Udział rynkowego lidera (grupy Budimex) w przychodach wszystkich firm budowlanych zatrudniających powyżej 9 pracowników wyniósł w 2022 r. 3,9%, wobec 4,7% dwa lata wcześniej. Z kolei pięć największych grup budowlanych – Budimex, Strabag, Porr, Erbud i Polimex-Mostostal – odpowiada za 11,4% przychodów firm budowlanych zatrudniających powyżej 9 pracowników.
W 2023 r. przychody grup budowlanych napędzało budownictwo inżynieryjne
Z przeprowadzonej przez Spectis analizy bieżących kontraktów największych wykonawców wynika, że w projekty o najwyższej wartości zaangażowane są obecnie grupy: Budimex, Polimex-Mostostal, Intercor, Porr, Strabag, Mirbud, Gulermak i Mostostal Warszawa, głównie za sprawą dużych kontraktów drogowych, kolejowych i energetycznych. Wśród firm specjalizujących się w budownictwie niemieszkaniowym największą wartość kontraktów realizują: Porr, Adamietz, Budimex, Warbud i Skanska, a także Mirbud, Strabag, Dekpol i Kajima. Z kolei w obszarze budownictwa mieszkaniowego wiodącymi wykonawcami są obecnie grupy: Unibep, Skanska i Erbud.
W 2021 wejście na listę 40 największych grup budowlanych zapewniało odnotowanie przychodów na poziomie przekraczającym 500 mln zł. Natomiast w 2022 r. do wejścia na listę 40 największych podmiotów konieczne były już przychody w wysokości około 650 mln zł. Z kolei aby dostać się na szeroką listę 250 największych firm budowlanych, należało osiągnąć w 2022 r. przychody powyżej 120 mln zł.
>>> Ponad 530 mld zł na realizację 210 największych inwestycji energetyczno-przemysłowych w Polsce
>>> Koszty w budownictwie 2016–2023
W oczekiwaniu na przyspieszenie
Jak pokazują wyniki finansowe wykonawców za ostatnie lata, budownictwo to nadal sektor wysoce nieprzewidywalny, cechujący się zmienną liczbą dużych zleceń trafiających każdego roku na rynek. Tymczasem zdecydowana większość największych firm wyspecjalizowana jest w określonym typie budownictwa, np. budownictwie przemysłowo-magazynowym, energetycznym, kolejowym, mostowym czy tunelowym, co czyni te podmioty wysoce podatnymi na wahania koniunktury rynkowej.
Podobnie jak rok 2022, także 2023 r. przyniósł firmom wykonawczym sporo negatywnych niespodzianek (m.in. kontynuacja spowolnienia w segmencie dużych zamówień publicznych, w dużej mierze z powodu braku środków z KPO, wysoki poziom inflacji czy pogorszenie się sytuacji na rynku mieszkaniowym). W rezultacie, dynamika zagregowanego portfela zamówień największych wykonawców oscylowała wokół 0%. Jednak już od ostatniego kwartału 2023 r. na rynku pojawia się coraz więcej oznak ożywienia, co powinno pozytywnie wpłynąć na kontraktację wykonawców w trakcie 2024 r.
Bartłomiej Sosna, Ekspert rynku budowlanego, Spectis
