W trakcie Światowego Forum Miejskiego organizowanego przez ONZ w Katowicach miała miejsce pierwsza gala rozdania nagród w ramach konkursu Liderzy Transformacji Energetycznej.
Celem konkursu Liderzy Transformacji Energetycznej jest promowanie innowacji oraz skalowalnych rozwiązań, produktów, technologii czy usług wspierających ochronę klimatu i środowiska. Jeszcze ważniejsze są jednak innowacyjne projekty mogące mieć wpływ na przyspieszenie zielonej transformacji Polski. Konkurs jest kontynuacją Polskiego Kongresu Klimatycznego pod patronatem Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Do udziału zgłoszono kilkadziesiąt projektów, które zostały ocenione przez kapitułę składającą się z: Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Krajowej Agencji Poszanowania Energii, Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.
Zgłoszone projekty zostały ocenione przede wszystkim pod kątem skalowalności i innowacyjności, bez względu na kategorię. Ostatecznie rozdano 21 nagród, które były wręczane przez przedstawicieli członków kapituły konkursu: Karolinę Loth-Babut, dyrektor zarządzającą Krajowej Agencji Poszanowania Energii, i Wojciecha Racięckiego, dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Pierwsza nagroda Lidera Transformacji Energetycznej trafiła do Lasów Państwowych za projekt: „Lasy dla przyszłych pokoleń – transformacja energetyczna szansą na zatrzymanie zmian klimatycznych”. Innowacyjność projektu polega na synergii i kompleksowości działań Lasów Państwowych prowadzonych w ramach wspólnego celu, jakim jest ochrona klimatu i transformacja energetyczna. Działania te mają ogromny potencjał wdrożenia rozwiązań z racji ogólnopolskiego zasięgu.
Projekty Lasów Państwowych zwiększają bezpieczeństwo energetyczne regionów oraz stymulują społeczności lokalne i stanowią dla nich wzorzec w zakresie dywersyfikowania źródeł energii oraz zwiększania efektywności jej zużycia. Wśród wielu realizowanych projektów warto wymienić „Las Energii” – projekt będący kombinacją różnorodnych, często innowacyjnych działań, zainicjowany w 2017 r., a także „Odnawialne źródła energii podstawą zaopatrzenia w energię elektryczną budynków i środków transportu PGL LP”. Od 2021 r. jego formuła uległa przedefiniowaniu i rozszerzeniu, obecnie zakłada on m.in.: produkcję i magazynowanie energii ze źródeł odnawialnych, rozwój elektromobilności, budowanie infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych, produkcję i magazynowanie energii z OZE, zwiększanie efektywności energetycznej.
Kolejna nagroda Lidera Transformacji Energetycznej trafiła do Świętokrzyskich Kopalni Surowców Mineralnych Sp. z.o.o. Nagrodzony został projekt „Niskoemisyjne kopalnie odkrywkowe oparte na wodorze”, którego celem jest utworzenie ekosystemu bazującego na instalacji do produkcji wodoru na terenie kopalni. W czasie eksploracji złóż pozyskiwane są ogromne ilości wody kopalnianej, które znajdują zastosowanie w procesach produkcyjnych, ale także mogą być wykorzystane jako surowiec niezbędny do procesu elektrolizy. Cała instalacja ma być zintegrowana ze stacją pozyskiwania i uzdatniania wody kopalnianej, potencjalnym magazynem nadwyżek energii oraz stacją tankowania pojazdów. Jak powszechnie wiadomo, najlepszym magazynem energii jest elektrownia szczytowo-pompowa. Kopalnia zapewnia wymaganą amplitudę wysokości, która pozwoli na budowę elektrowni przy wykorzystaniu ukształtowania terenu. Elektrownia umożliwi magazynowanie energii przy zminimalizowaniu strat, a w szczytowych godzinach zapotrzebowania – ponowną produkcję energii. Ta innowacja jest czymś nowym w skali globalnej i może mieć szersze zastosowanie w sektorze górniczym.
Nagrodzony został również projekt „Modernizacja energetyczna obiektów użyteczności publicznej w Gminie Mielno w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego”, realizowany wspólnie przez firmę BaltCap oraz Miasto Mielno. W ramach tego projektu została przeprowadzona modernizacja energetyczna szeregu budynków użyteczności publicznej. Modernizacja energetyczna to oszczędności w rachunkach za prąd i gaz, czysta energia z instalacji fotowoltaicznych, a także poprawa estetyki: nowe elewacje, dachy, okna, drzwi itp. Projekt ten zasłużył na wyróżnienie również dlatego, że był pierwszym w Zachodniopomorskiem projektem hybrydowym, czyli realizowanym w partnerstwie publiczno-prywatnym (PPP) z udziałem funduszy UE. Istota PPP polegała na tym, że to partner prywatny finansował inwestycję z własnych środków, natomiast gmina wypłacać będzie wynagrodzenie w ratach rozłożonych na lata następne.
Tytułem Lider Transformacji Energetycznej nagrodzona została także firma E.ON Foton za projekt „AIR Pompa ciepła powietrze–woda CO + CWU”. Rozwiązanie to jest efektem polskiej myśli technicznej – projekt pompy powstał przy współudziale naukowców ze Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej i Polskiej Akademii Nauk. Pompa cechuje się wysoką wydajnością oraz stanowi zabezpieczenie przed kolejnymi podwyżkami opału. W połączeniu z fotowoltaiką i magazynami energii daje możliwość uzyskania niezależności energetycznej oraz cieplnej. Pompę charakteryzuje brak komory spalania – nie ma zagrożenia emisji gazów i czadu. Ponadto dostępny jest stały monitoring oraz zdalne serwisowanie urządzeń.
Tytuł Lidera Transformacji Energetycznej trafił również do firmy Viessmann za projekt „Działania CSR i powołanie Fundacji Viessmann – Fundacja Świadomi Klimatu – działania ekologiczne na rzecz poprawy jakości powietrza, ochrony środowiska i walki ze smogiem”. Celem fundacji są działania ekologiczne na rzecz poprawy jakości powietrza, ochrony środowiska i walki ze smogiem.
Firma Polenergia Fotowoltaika uzyskała tytuł Lidera Transformacji Energetycznej za projekt „Gwarantowana cena prądu na lata! Polenergia 360 to w 100% odnawialne źródła energii”. Polenergia oferuje kompleksowy pakiet rozwiązań w połączeniu z licznymi gwarancjami dotyczącymi ceny i jakości, oparty na energii w 100% pochodzącej z odnawialnych źródeł w standardzie Energia 2051. Daje on klientom Polenergii pełną gwarancję zakupu czystej, odnawialnej, zielonej i zeroemisyjnej energii, zgodnej z wytycznymi Europejskiego Zielonego Ładu.
Wśród nagrodzonych znalazła się również gmina Sokołów Podlaski, która otrzymała nagrodę i tytuł Lidera Transformacji Energetycznej za projekt „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym – demonstrator technologii na terenie Sokołowa Podlaskiego”. W efekcie przedsięwzięcia organizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, z wykorzystaniem Funduszy Europejskich, w Sokołowie Podlaskim powstał projekt „Bezpieczna i czysta energia dla Sokołowa”. Na bazie tego projektu powstanie pionierska elektrociepłownia. Dzięki połączeniu technologii biometanu, wysokosprawnej kogeneracji, pomp ciepła oraz sztucznej inteligencji udział OZE w produkowanej energii przekroczy 95%. Projekt ten obejmuje budowę infrastruktury i wdrożenie technologii: wytwarzania, przesyłu i wykorzystania biometanu rolniczego, pomp ciepła oraz inteligentnego systemu zarządzania pracą źródeł OZE do zasilania w energię cieplną (centralne ogrzewanie i C.W.U.). Bazując na pracy sztucznej inteligencji, projekt obejmuje integrację wielu geograficznie rozproszonych elementów technologii OZE, a w szczególności pełną ścieżkę technologii biometanowej, obejmującej: źródło biogazu, jego uszlachetnianie, transport z terenów rolniczych do miasta, w którym jest wykorzystywany do produkcji ciepła i energii elektrycznej (a w przyszłości do produkcji chłodu oraz paliwa dla ekologicznego transportu publicznego).
Tytuł i nagrodę otrzymali również: Lidzbark Warmiński za projekt „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE – demonstrator technologii na terenie Lidzbarka Warmińskiego”, miasto Węgrów za projekt „Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej w Węgrowie” i Gmina Widawa za projekt „Długofalowa koncepcja publicznych budynków efektywnych energetycznie w Gminie Widawa”.
Za projekt Lidzbarka Warmińskiego nagrodę uzyskała firma Euros Energy – nagrodzona również za projekt DARMOmodernizacja, czyli innowacyjne podejście do termomodernizacji budynków wielorodzinnych, polegające na innowacyjnym zestawieniu współpracy pomp ciepła wraz z gruntowym magazynem ciepła, buforem oraz autorskimi algorytmami doboru i sterowania, które pozwalają na maksymalną autokonsumpcję energii elektrycznej produkowanej w lokalnych ogniwach fotowoltaicznych zainstalowanych na dachu budynku. W efekcie ponad 80% energii w bilansie pochodzi ze OZE.
Firma Veolia Energia Warszawa otrzymała nagrodę za projekt „Hubgrade” służący do monitorowania i inteligentnego zarządzania zużyciem ciepła w obiekcie. Dzięki wykorzystaniu zgromadzonych danych bieżących oraz archiwalnych, Hubgrade pozwala na redukcję zużycia energii oraz optymalizację jej wykorzystania w zależności od realnych potrzeb odbiorcy.
„Mikrosieci jako kluczowy element zrównoważonego rozwoju dla Zakładów Komunikacji Miejskiej” to nagrodzony projekt Shneider Electric. Mikrosieć integruje odnawialne źródła energii oraz magazyny energii i optymalizuje ich stosowanie z punktu widzenia generowania do sieci zielonej energii bez udziału śladu węglowego.
Inny system zarządzania budynkami wielorodzinnymi wraz z kompleksowym innowacyjnym systemem informatycznym opracowała nagrodzona w konkursie firma Go4Energy za: „BMSCare – Usługa kompleksowego zarządzania budynkami zrównoważonymi”. Usługa BMSCare bazuje na zintegrowanej platformie zarządzania informacją o funkcjonowaniu budynku zrównoważonego, dając praktyczne narzędzie do zbierania, przetwarzania i zarządzania danymi o funkcjonowaniu budynków. Na podstawie zweryfikowanych rzeczywistych danych możliwa staje się optymalizacja pracy systemów budynkowych, która opiera się zarówno na inżynierskich metodach weryfikacji, jak i systemach sztucznej inteligencji.
Firma AMS uzyskała tytuł Lidera Transformacji Energetycznej za zrealizowany projekt „Przystanek Komunikacji Miejskiej (PKM) – Budowa 1580 wiat przystankowych dla m.st. Warszawy z zastosowaniem energooszczędnej technologii LED”. AMS posiada w największych miastach Polski kilkadziesiąt ekologicznych wiat przystankowych, m.in. w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Szczecinie i Lublinie. Obecnie na ekologiczną ofertę AMS składa się: system EKO wiat przystankowych z zielonymi dachami, sieć EKO słupów solarnych, EKO Busbacki oraz zestaw proekologicznych rozwiązań EKO Backlight.
Nagrodę i tytuł otrzymała również wiata fotowoltaiczna carport firmy ESP S.A. z podwójnym dachem chroniącym instalację elektryczną. Projekt ma zastosowanie zarówno w przypadku klientów indywidualnych, jak i instytucji publicznych. Innowacyjny drugi dach zapewnia w 100% szczelność rozwiązania, poprawia estetykę oraz pełni funkcję ochronną dla instalacji elektrycznej, dzięki czemu zapewnia jej bezawaryjność.
Bank Gospodarstwa Krajowego uzyskał tytuł Lidera Transformacji Energetycznej za zrealizowanie projektu „Sfinansowanie budowy 49 elektrowni fotowoltaicznych oraz inteligentnej sieci do dystrybucji energii z tych elektrowni”, gdzie wyróżnienie otrzymali także: ZKlaster Dystrybucja i New OZE Holding.
Wśród nagrodzonych znalazła się również firma Trademark Energy za projekt „Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania w starym budownictwie bez zmian instalacji grzewczej, z wykorzystaniem innowacyjnych powietrznych pomp ciepła oraz instalacji fotowoltaicznych”. Biorąc pod uwagę, że na rynku nieruchomości wciąż w znacznej większości przeważają budynki powstałe w starszej technologii, które przez lata użytkowania były jedynie modernizowane z różnym skutkiem, to proponowane przez firmę rozwiązanie z zastosowaniem powietrznej pompy ciepła do ogrzewania tych budynków pozwala na znaczne obniżenie koszów użytkowania z jednoczesną dbałością o środowisko.
Kolejny konkurs Liderów Transformacji Energetycznej 2023 już się rozpoczął. Regulamin znajduje się na stronie www.polskikongresklimatyczny.pl gdzie można również zgłaszać projekty. Uroczysta gala rozdania nagród odbędzie się w marcu 2023 r. w Warszawie, razem z Polskim Kongresem Klimatycznym.
Źródło zdjęć: materiały własne organizatora
Przeczytaj też:
Transformacja energetyczna polskiej gospodarki potrwa co najmniej 20 lat
PGE zbuduje największy magazyn energii w Europie
Elektrownie gazowe pomostem do energetyki przyszłości
