Sposoby zabezpieczania zbiorników na ścieki

Wykonanie powłok ochronnych przeznaczonych do zabezpieczania zbiorników na ścieki powinno być poprzedzone szczegółową procedurą przygotowawczą. Przede wszystkim konieczne jest określenie rodzaju i stężenia medium, które znajdować się będzie wewnątrz zbiornika, jego temperatury oraz czasu kontaktu z podłożem.

Analiza oferty rynkowej i stosowanych w praktyce powłok ochronnych pozwala wyodrębnić trzy zasadnicze grupy preparatów:

a. impregnaty i ciecze hydrofobizujące,

b. cementowe szlamy uszczelniające (elastyczne i sztywne),

c. powłoki z żywic syntetycznych.

Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że udział impregnatów i cieczy hydrofobizujących w zabezpieczeniach zbiorników żelbetowych jest niewielki, natomiast szlamy cementowe są często stosowane w komunalnych oczyszczalniach ścieków. Zaletami szlamów są: łatwość aplikacji, możliwość (a często nawet konieczność) układania na wilgotnym podłożu, wysoka tolerancja na czynniki zewnętrzne oraz wodoszczelność i właściwości dyfuzyjne. Oprócz zabezpieczenia betonu przed czynnikami zewnętrznymi, dodatkowo uszczelniają obiekt, co jest szczególnie istotne w przypadku spękań zbiornika lub betonu o nadmiernej nasiąkliwości czy niskiej mrozoodporności. Takie rozwiązania mają jednak wady: powłoki mineralne wykazują ograniczoną odporność chemiczną, stosunkowo niska jest ich wytrzymałość na ścieranie, nie zapewniają tak gładkiej powierzchni jak w przypadku użycia żywic. W zależności od warunków pracy i jakości podłoża betonowego stosowane są różne połączenia zabezpieczeń mineralnych. Przykładem może być sytuacja, gdzie w strefie ruchomego zwierciadła ścieków oraz ponad nim zastosowano powłokę przenoszącą rysy SUPERFLEX D2, a pod ściekami materiał sztywny DEITERMANN DS (fot. 1).

Fot. 1. Zbiornik zabezpieczony powłokami mineralnymi

W przypadku żelbetowych zbiorników przeznaczonych do magazynowania i oczyszczania ścieków przemysłowych najczęściej spotykanym i najwłaściwszym sposobem ochrony podłoża są żywice syntetyczne. Oprócz wysokiej chemoodporności, charakteryzują się także znaczną wytrzymałością na czynniki mechaniczne (ścieranie, udarność itp.), gładkością powierzchni oraz dużą estetyką. Mankamentami tego rozwiązania są m.in.: wysokie wymagania związane z aplikacją żywic (odpowiednia wilgotność podłoża i otoczenia, temperatura itp.), brak właściwości dyfuzyjnych oraz stosunkowo wysoka cena. Podobnie jak w przypadku powłok mineralnych stosuje się połączenia różnych rodzajów żywic w ramach jednego zbiornika, uwzględniając warunki, jakie panują w poszczególnych jego częściach. Przykładem może być zbiornik (fot. 2), który w górnej (najbardziej narażonej na czynniki zewnętrzne) strefie zabezpieczony został żywicą epoksydową HARZ EP 39 CH, a w dolnej (kolor czerwono-brunatny) – żywicą epoksydowo-bitumiczną HARZ EP TE.