Odkrycia archeologiczne w trakcie prowadzenia prac budowlanych są częstym powodem opóźnień inwestycji, a niekiedy mogą nawet uniemożliwić ukończenie ich realizacji.
Tak może się stać m.in. w Krakowie, gdzie podczas prac związanych z budową hotelu i apartamentowca odkryto ruiny średniowiecznego kościoła, klasztoru i szpitala, a także cmentarzysko, datowane na XIV wiek z ponad 1600 ludzkich szkieletów.
W tym przypadku jednak można było spodziewać się podobnych znalezisk. Inwestycja ma miejsce w zabytkowej części Krakowa, w której znajdował się kościół pw. św. Jadwigi oraz szpital. Przeciwko budowie protestowali mieszkańcy oraz radni dzielnicy Stare Miasto, jednak inwestor otrzymał wszelkie pozwolenia, w tym od małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
– Znaleziska na placu budowy na pewno opóźnią inwestycję, ale nie oznaczają, że inwestor z niej zrezygnuje. Zgodnie z zapewnieniami inwestora, szczątki zostały zabezpieczone, przetransportowane i pochowane. Pozostaje jeszcze kwestia ruin i innych znalezisk archeologicznych. Konserwator zabytków może pozwolić na kontynuowanie przerwanych robót, jeśli dalsza budowa nie doprowadzi do ich uszkodzenia. Jeżeli jednak odkryty zabytek ma wyjątkową wartość, konserwator zabytków może wstrzymać inwestycję nawet na pół roku – mówi Jacek Kosiński z kancelarii Jacek Kosiński Adwokaci i Radcowie Prawni.
O ile małe przedmioty, jak monety czy naczynia, zabierane są z miejsca znalezienia, a po zbadaniu przez historyków zazwyczaj trafiają do muzeum, to gdy na placu budowy odnalezione zostaną np. fragmenty osady czy ruiny budowli sprzed kilku wieków, ze względu na ogromną wartość odkrycia konserwator zabytków może zlecić pozostawienie ich w miejscu znalezienia. W takiej sytuacji inwestorowi pozostaje rezygnacja z dalszych prac lub odpowiednie zabezpieczenie znaleziska archeologicznego i wkomponowanie go w powstający budynek.
Ustawa z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami określa obowiązki inwestora, który podczas robót budowlanych lub ziemnych natrafił na przedmiot, co do którego istnieje przypuszczenie, że jest on zabytkiem. Artykuł 32. ustawy nakazuje wstrzymanie wszelkich robót mogących uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot, zabezpieczenie go przy użyciu dostępnych środków oraz niezwłocznie zawiadomienie o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to możliwe – wójta lub prezydenta miasta. W przypadku odnalezienia szczątków ludzkich niezbędne jest zawiadomienie policji, która poinformuje o tym prokuraturę, a ta podejmie dalsze kroki w celu wyjaśnienia sprawy.
Źródło: Jacek Kosiński Adwokaci i Radcowie Prawni
