Nadzór i odbiór elewacji wykonanej w technologii BSO – cz. I

Ogólne wiadomości dotyczące systemów BSO

Ocieplenie budynku z zastosowaniem technologii BSO powinno być wykonane na podstawie projektu. W przypadku budynków istniejących projekt powinien być opracowany jako oddzielne opracowanie, w przypadku nowo powstających budynków – jako integralna część projektu. Dla obiektów skomplikowanych, nietypowych warto opracować projekt wykonawczy. Zawartość projektu z uwzględnieniem specyfiki wykonania ociepleń elewacji w systemie BSO przedstawiono w Warunkach technicznych wykonania i odbioru robót.

Tab. 1. Wymagania dotyczące mas (zapraw) klejących w zakresie przyczepności wg [5]

Dokumentem dopuszczającym do obrotu w budownictwie systemy bezspoi-nowego ocieplenia jest krajowa lub europejska aprobata techniczna wydana na podstawie ZUAT [1, 2] lub ETAG [3]. Systemy BSO powinny być projektowane i wbudowywane wg wytycznych systemodawcy. Wszystkie elementy systemu powinny być opisane w aprobacie technicznej, a właściciel aprobaty technicznej jest odpowiedzialny za wszystkie składowe elementy systemu.

Według [3] system BSO można stosować na ścianach pionowych (nowych oraz po renowacji) oraz powierzchniach poziomych i pochylonych (pod warunkiem niewystawiania tych powierzchni na działanie opadów atmosferycznych).

Zależnie od sposobu mocowania do podłoża wyróżniamy następujące systemy BSO:

– Wyłącznie klejone – warstwa klejowa może być rozprowadzana po całej powierzchni elementu ocieplającego, częściowo, w pasmach oraz plackami. Systemy takie mogą, lecz nie muszą, obejmować dodatkowy sposób mechanicznego mocowania. Według warunków technicznych ITB [5] system ten może być stosowany w budynkach o wysokości do 12 m, pod warunkiem że podłoże posiada odpowiednią wytrzymałość.

– Klejone z dodatkowym mocowaniem mechanicznym – połączenie mechaniczne stosuje się do zapewnienia stabilności do momentu związania zaprawy lub kleju i działa ono jako czasowe zabezpieczenie przed odpadnięciem w przypadku oderwania, ponadto zapewnia stabilność w przypadku pożaru.

– Mocowane mechanicznie z dodatkowym klejeniem – obciążenie przenoszone jest w całości przez łączniki mechaniczne, warstwa klejąca zapewnia tylko płaskie przyleganie do podłoża.

– Mocowane tylko mechanicznie – przyczepność do podłoża zapewniają wyłącznie łączniki mechaniczne.

Tab. 2. Wybrane wymagania dotyczące parametrów siatek zbrojących wg [5]

Podstawowymi składnikami systemów BSO są:

1. Masy lub zaprawy klejące przeznaczone do przyklejenia ocieplenia do podłoża. Minimalnie dopuszczalne przyczepności mas klejących podano w tab. 1.

2. Wyrób do izolacji cieplnej. Wyroby te powinny być zgodne z wymaganiami norm: PN-EN 13163:2004, PN-EN 13163:2004, PN-EN 13501-1:2004.

3. Warstwa wierzchnia – siatka zbrojąca, warstwa klejąca do wtopienia siatki zbrojącej, warstwa gruntująca, warstwa tynkarska. Wybrane wymagania do siatek zbrojących umieszczono w tab. 2.

4. Mechaniczne elementy mocujące (kotwy, łączniki etc.), które powinny posiadać aprobatę techniczną [4].

5. Materiały uzupełniające stosowane w systemie np. do ukształtowania połączeń lub w celu uzyskania ciągłości warstwy (kity, taśmy etc.).

Masy i zaprawy klejące mogą być dostarczane na budowę w postaci: suchej mieszanki gotowej do zastosowania po wymieszaniu z wodą, suchej mieszanki wymagającej wymieszania z dodatkowym spoiwem, pastą wymagającą dodania cementu przed zastosowaniem, gotowej do użytku pasty.

Minimalne wymagania (wg [3]) do całego systemu BSO:

– Opór cieplny systemu BSO nie powinien być mniejszy niż 1 (m²K)/W (w obecnie obowiązujących przepisach w domach jednorodzinnych maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła ściany zewnętrznej wielowarstwowej wynosi 0,3 W/(m²K)).

– Właściwości w zakresie reakcji na ogień powinny być zgodne z przepisami prawnymi, regulacjami i przepisami administracyjnymi dotyczącymi końcowego zastosowania budynku i są wymienione w dokumentach klasyfikacyjnych CEN (między innymi w PN-EN 13501-1).

– Odporność na obciążenie ciężarem własnym. System powinien sam się utrzymywać bez szkodliwej deformacji.

– Normalne ruchy konstrukcji budynku nie powinny powodować rys ani utraty przyczepności systemu.

– System powinien wykazywać odpowiednią wytrzymałość na wpływy wiatrowe.

– System powinien zachowywać swoje właściwości w przypadku uderzeń spowodowanych normalnym użytkowaniem (np. ruchem ulicznym).

– Oparcie standardowego wyposażenia wykorzystywanego do konserwacji o ścianę nie powinno powodować przebicia lub zniszczenia wyprawy.

– System powinien być odporny na działanie temperatury, wilgoci i skurczu. Zmiany temperatury w granicach od –20^OC do +50^OC nie powinny wywołać niszczących zmian na powierzchni BSO. W upalne dni temperatura powierzchni +80^OC nie powinna powodować uszkodzeń systemu. Nagłe zmiany temperatury (w granicach 30^OC) również nie powinny spowodować uszkodzeń systemu.

dr inż. Ołeksij Kopyłow

Zakład Konstrukcji i Elementów Budowlanych ITB

Literatura

1. ZUAT-15/V.03/2010 Zestawy wyrobów do wykonywania ociepleń ścian zewnętrznych z zastosowaniem styropianu jako materiału termoizolacyjnego i pocienionej wyprawy elewacyjnej (ETICS) (wydanie III – opracowano w temacie NT- 50/08).

2. ZUAT-15/V.04/2003 Zestawy wyrobów do wykonywania ociepleń z zastosowaniem wełny mineralnej jako materiału termoizolacyjnego i pocienionej wyprawy elewacyjnej (prZUAT 15/V.04/2010 – wydanie III, opracowano w temacie NT-50/08).

3. ETAG nr 004 Złożone systemy izolacji cieplnej z wyprawami tynkarskimi,  EOTA.

4. ZUAT-15/V.01/2008 Łączniki tworzywowe i tworzywowo-metalowe do mocowania termoizolacji.

5. Złożone systemy izolacji cieplnej ścian zewnętrznych budynków ETICS. Zasady projektowania i wykonywania, Instrukcje, wytyczne, poradniki 447/2009, Wydawnictwo ITB, Warszawa 2009.

6. Instrukcja ITB nr 360/99 Badania i ocena betonowych płyt warstwowych w budynkach mieszkalnych, Wydawnictwo ITB, Warszawa 1999.

7. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych: Zabezpieczenia i izolacje. Bezspoinowy system ocieplania ścian zewnętrznych budynków, część 3, Wydawnictwo ITB, Warszawa 2007.

8. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych, tom I, Budownictwo ogólne, część 4, Arkady, Warszawa 1990.

9. O. Kopyłow, Odbieramy powłoki malarskie, „Inżynier Budownictwa” nr 3/2011.