W wyniku ogłoszonego przez Spółkę Wodno-Ściekową „Prosna” we wrześniu 2008 r. przetargu nieograniczonego na udzielenie zamówienia publicznego pn. „Modernizacja kolektora przerzutowego ścieków z Kalisza do oczyszczalni ścieków w Kucharach (etap IV)” wykonawcą robót został Zakład Instalacji Sanitarnych i Budownictwa Drogowego (ZISBD) z Wrocławia.
Podpisana w październiku 2008 r. umowa obejmowała następujący zakres prac:
– modernizację kolektora przerzutowego ścieków DN1600 z Kalisza do oczyszczalni ścieków w Kucharach – od komory W1 do K39 i od komory K51 do KR1 – o łącznej długości 3712,09 m,
– renowację części odcinka DN1200 od komory K40 do K39 o długości 20 m.
Fot. 1. Rurociąg tymczasowy
Fot. 2. Nowa rura GRP DN1400
Fot. 3. Renowacja metodą reliningu
Zgodnie z ekspertyzą wykonaną przez Instytut Inżynierii Lądowej Politechniki Wrocławskiej renowacja betonowego kanału DN1600 miała być wykonana metodą reliningu, rurami GRP DN1400 SN05. Wszystkie komory oraz studnie na odcinku poddawanym renowacji również miały zostać odnowione poprzez wprowadzenie do ich wnętrza rur GRP DN1000, łączonych z rurociągiem za pomocą specjalnych siodeł. Dodatkowym wymogiem postawionym w ekspertyzie było wykonanie wypełnienia przestrzeni międzyrurowej iniektem o wytrzymałości na ściskanie nie mniejszej niż 5 MPa. Odcinek kanału DN1200 pomiędzy komorami K40 i K39 miał zostać poddany renowacji za pomocą tzw. rękawa o sztywności obwodowej minimum 5 kPa. Dodatkowym utrudnieniem przy renowacji był fakt, iż tylko jeden z końców kanału przewidzianego do renowacji znajdował się w komorze (rękaw miał kończyć się w środku odcinka między komorami).
Po podpisaniu umowy rozpoczęto prace przygotowawcze oraz dokonano wyboru dostawcy rur i kształtek. Zdecydowano się na ofertę czołowego producenta rur GRP na rynku polskim – firmę Amitech Poland Sp. z o.o.
Jednocześnie została podjęta decyzja, iż jako tymczasowy rurociąg do przerzutu ścieków na czas prowadzenia remontu zastosowane zostaną rury polietylenowe DN630 zgrzewane doczołowo. Ponieważ z dokumentacji technicznej wynikało, że należy być przygotowanym na maksymalne natężenie przepływu ścieków na poziomie 2500 m3/h, wykonawca prac przygotował zestaw 6 pomp o wydajności od 150 do 400 m3/h. Zestaw tych pomp podłączonych do tymczasowej instalacji tłocznej DN630 wraz z zasuwami i zaworami zwrotnymi stanowił pompownię, która w miarę postępu robót przewożona była na kolejne odcinki kanału.
Fot. 4. Renowacja rękawem
5 stycznia 2009 r. ZISBD przystąpił do właściwych robót renowacyjnych. Całość prac została podzielona na trzy etapy: etap I o długości 1447 m od komory W1 do komory K17, etap II o długości 893 m od komory K17 do komory K26 oraz etap III o długości 1371 m od komory K26 do K39 oraz od K51 do KR1. Montaż rękawa DN1200 grubości 21 mm wykonanego z włókna szklanego miał być zrealizowany w trakcie prowadzenia prac na etapie III.
Prace rozpoczęto od etapu obejmującego odcinek kanału od komory W1 do komory K17. Po wykonaniu rurociągu zastępczego do przerzutu ścieków, o długości około 1,5 km, na odcinku od komory W1 do komory K17, przystąpiono do systematycznego oczyszczania kolektora z nagromadzonych w nim osadów. Wydobyte zostały duże ilości osadów sedymentacyjnych wymieszanych z okruchami skorodowanego betonu pochodzącego ze ścian kanału. Po przeprowadzeniu czyszczenia dokonano inspekcji kanału w obecności inspektora nadzoru. Na wielu odcinkach stwierdzono poważne uszkodzenia konstrukcji kolektora, zwłaszcza w obrębie sklepienia kanału, wywołane korozją siarczanową. Stopień uszkodzenia ścian kanału był bardzo zmienny – od lokalnych ubytków wielkości 2–3 cm aż do odsłonięcia prętów zbrojeniowych i ich korozji.
Fot. 5. Rurociąg tymczasowy
Po pozytywnej weryfikacji odcinka jako nadającego się do zastosowania zaprojektowanej metody zapadała decyzja o podjęciu właściwej renowacji. Nowe rury GRP DN1400 w odcinkach o długości 3 m wprowadzane były do starego kanału poprzez komory startowe zlokalizowane co około 300 m. W komorach montażowych istniejący kanał DN1600 został rozcięty i zdemontowano jego górną połowę. Po zainstalowaniu nowych rur GRP DN1400 we wnętrzu istniejącego kanału przestrzeń pomiędzy obiema rurami została wypełniona iniektem o wymaganych parametrach.
Kolejny etap robót ZISBD rozpoczął na początku maja 2009 r. Technologia prac była identyczna jak przy poprzednim etapie: wybudowano tymczasową przepompownię o wydajności maksymalnej 2500 m3/h wraz z rurociągiem zastępczym z rur PE o średnicy DN630, wyczyszczono betonowy kanał DN1600 z zalegających w nim osadów, a następnie po pozytywnej weryfikacji odcinka przez inspektora nadzoru wprowadzono nowe rury GRP DN1400, wykonano iniekcję przestrzeni międzyrurowej oraz poddano renowacji 21 komór. Ten etap prac zakończono 15 września.
W III etapie, trwającym od 16 września 2009 r. do 20 kwietnia 2010 r., oprócz renowacji rurami GRP DN1400 odcinka o długości 1371 m wykonawca zrealizował również renowację rękawem szklanym odcinka 20 m kanału DN1200 ułożonego pod drogą poznańską.
Już w trakcie trwania prac ich zakres został rozszerzony o wykonanie renowacji około 60 m.b. kanału stalowego DN1200, zlokalizowanego bezpośrednio na oczyszczalni ścieków „Prosna”. Modernizację przeprowadzono metodą tzw. rękawa termoutwardzalnego wykonanego z tkaniny filcowej o grubości 22 mm nasączonej żywicą poliestrową.
Leszek Chojnowski
Zdjęcia: Archiwum ZISBD Systemy Renowacji Rurociągów
