Odpowiada radca prawny Rafał Golat.
Co powinien zrobić kierownik budowy, w sytuacji gdy na budowę wejdzie projektant, autor projektu, wymieniony w pozwoleniu na budowę, i wyda polecenie sprzeczne z poleceniami nadzoru autorskiego?
Zasadą jest, że nadzór autorski realizowany jest przez projektanta będącego autorem projektu. Zmiana projektanta, który nadzór sprawuje, oznacza, że projektant, który przed zmianą nadzór ten sprawował, nie powinien równolegle wykonywać obowiązków w tym zakresie, gdyż byłoby to sprzeczne z formalnym zgłoszeniem przedmiotowej zmiany.
Zmiana projektanta, który nadzór autorski sprawuje, powinna być uzasadniona określonymi okolicznościami, np. chorobą projektanta uniemożliwiającą mu realizowanie tego nadzoru. Jeśli projektant, który nie mógł czasowo nadzoru sprawować, chce „wrócić” do obowiązków w tym zakresie, można taka kolejną zmianę przeprowadzić, tym bardziej jeśli w grę wchodzi autor projektu, choć oczywiście częste (ciągłe) zmiany projektanta sprawującego nadzór autorski nie są korzystne dla realizacji inwestycji.
Naturalnie można wyobrazić sobie sytuację, w której dojdzie do konfliktu między autorem projektu a innym projektantem sprawującym nadzór autorski. Wówczas o odpowiedzialności każdego z projektantów decyduje zasadniczo ustawowy zakres ich obowiązków.
Pamiętać należy o tym, że zakres kompetencji projektanta sprawującego nadzór autorski wyznacza art. 20 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego, przypisując mu m.in. uzgadnianie możliwości wprowadzania rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie. Jeśli projektant sprawujący aktualnie nadzór autorski rozwiązanie zamienne dopuści, a autor projektu rozwiązanie to zakwestionuje, należałoby ocenić, czy protest autora projektu jest uzasadniony, np. możliwością spowodowania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi. Jeśli projektant w swoim sprzeciwie uzasadnił szczegółowo protest, podając np. konkretne argumenty, to wystarczające może być to stanowisko, które na zasadzie doświadczenia ocenić może inwestor i kierownik budowy, jeśli zaś sprawa nie jest oczywista, rozstrzygające może być zdanie osoby trzeciej (biegłego, innego projektanta, który wyda opinię i jest bezstronny) albo w ostateczności decydować będzie wyrok sądu, jeśli sprawa trafi do sądu.
Autor projektu, który w nieuzasadniony sposób blokuje realizację inwestycji, liczyć się musi z odpowiedzialnością wobec inwestora, np. za szkodę, jaką wyrządził mu wskutek opóźnień realizacyjnych – na ogólnych zasadach deliktowej odpowiedzialności odszkodowawczej (art. 415 i nast. k.c.).
Oczywiście zastrzeżeń autora nie można lekceważyć, aby nie narazić się na zarzut naruszenia jego autorskich praw osobistych do projektu. Prawo autorskie dopuszcza jednak w wyjątkowych sytuacjach wprowadzanie zmian w projekcie mimo protestu jego autora (art. 49 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).
Natomiast projektant sprawujący nadzór autorski odpowiadać może np. za odmowę uzgodnienia możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, np. zgłoszonych przez kierownika budowy.
Jeśli autor projektu, który nadzoru autorskiego nie sprawuje, wchodzi na teren budowy i sprzeciwia się stanowisku projektanta sprawującego nadzór autorski, kierownik budowy może zażądać, aby autor projektu odpowiednio sformalizował swoje stanowisko, najlepiej dokonując odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy. Na przykład w przypadku wpisania do dziennika budowy żądania wstrzymania robót budowlanych, jeśli będzie to wpis nieuzasadniony, autor projektu narazić się może na odpowiedzialność związaną z nieuzasadnionym wstrzymaniem budowy (por. uwagi wyżej).
Jeśli natomiast autor projektu zgłasza na budowie ustne pretensje bez dokonania wpisu w dzienniku budowy, kierownik budowy może sporządzić stosowną notatkę lub protokół, dokumentujący takie zdarzenie, najlepiej podpisane przez wszystkich jego uczestników (świadków), co może zostać wykorzystane w razie ewentualnego sporu w postępowaniu przed właściwym sądem jako dowód w sprawie.
