Kalendarium – grudzień, styczeń

23.12.2016

zostało
ogłoszone

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2016 r. poz. 2134)

Obwieszczenie zawiera jednolity tekst ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

1.01.2017

weszły
w życie

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2015 r. poz. 1165)

Ustawa została opublikowana w dniu 13 sierpnia 2015 r., a część jej przepisów, dotycząca zmian w zakresie zasad kontroli wyrobów budowlanych oraz zasad działania organów nadzoru budowlanego, weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. (patrz „IB” nr 10/2015, Kalendarium). Przepisy nowelizacji, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., dotyczą krajowego systemu dopuszczania wyrobów budowlanych do obrotu. System ten został upodobniony do zasad obowiązujących w europejskim systemie znakowania CE. Zgodnie z nowelizacją obowiązek oznakowania znakiem budowlanym dotyczy wyrobów budowlanych nieobjętych normą zharmonizowaną, dla której się zakończył okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305 z 2011 r. i dla którego nie została wydana europejska ocena techniczna. W świetle zawartej w ustawie definicji przez pojęcie znaku budowlanego należy rozumieć znak wskazujący, że wyrób budowlany oznaczony tym znakiem może być udostępniany na rynku krajowym i stosowany przy wykonywaniu robót budowlanych. Oznakowanie znakiem budowlanym będzie można umieścić na wyrobie budowlanym, dla którego producent sporządził, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację właściwości użytkowych wyrobu budowlanego (zamiast dotychczasowej krajowej deklaracji zgodności), deklarując w niej zgodność z właściwą przedmiotowo Polską Normą wyrobu lub krajową oceną techniczną. Przez umieszczenie lub zlecenie umieszczenia znaku budowlanego na wyrobie budowlanym producent będzie ponosił odpowiedzialność za zgodność tego wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi, wymaganiami określonymi w ustawie oraz w przepisach odrębnych, mającymi zastosowanie do tego wyrobu. Ponadto będzie on zobowiązany do dostarczenia lub udostępnienia odbiorcy kopii krajowej deklaracji właściwości użytkowych z każdym wyrobem udostępnianym na rynku krajowym. Wraz z krajową deklaracją wymagane jest także do­starczenie lub udostępnienie karty charakterystyki lub informacji o substancjach niebezpiecznych zawartych w wyrobie budowlanym, o których mowa w art. 31 lub 33 rozporządzenia z 2006 r. Nr 1907 (REACH). Producent, deklarując właściwości użytkowe wyrobu budowlanego w krajowej deklaracji, stosować będzie krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego (zamiast oceny zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną). Nowym dokumentem jest krajowa ocena techniczna (zastępująca aprobatę techniczną) wydawana dla wyrobu budowlanego: 1) nieobjętego zakresem przedmiotowym Polskiej Normy wyrobu albo 2) jeżeli w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego metoda oceny przewidziana w Polskiej Normie wyrobu nie jest właściwa, albo 3) jeżeli Polska Norma wyrobu nie przewiduje metody oceny w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego. Podmiotami uprawnionymi do wydawania, zmieniania, przedłużania i uchylania krajowych ocen technicznych na wniosek producenta będą jednostki oceny technicznej albo krajowe jednostki oceny technicznej, czyli instytuty badawcze wyznaczone przez ministra właściwego do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Wskazany dokument wydawany będzie na pięć lat z możliwością przedłużania na kolejne okresy. Przedmiotowa ustawa określa także obowiązki producentów, upoważnionych przedstawicieli producentów, importerów i sprzedawców w zakresie wyrobów budowlanych znakowanych znakiem budowlanym. Zgodnie z przepisami przejściowymi wyroby budowlane, podlegające oznakowaniu znakiem budowlanym, wprowadzone do obrotu z tym znakiem przed dniem 1 stycznia 2017 r. mogą być udostępniane na rynku krajowym po tym dniu. Dla wyrobów tych producent może sporządzić krajową deklarację właściwości użytkowych na podstawie krajowej deklaracji zgodności wydanej przed dniem 1 stycznia 2017 r. Natomiast aprobaty techniczne wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej nowelizacji mogą być wykorzystywane jako krajowe oceny techniczne do końca okresu ważności tych aprobat.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1966)

Rozporządzenie jest aktem wykonawczym do znowelizowanej ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1570). Zgodnie z nową regulacją producent deklaruje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, wyrażając je jako poziom, klasę lub w sposób opisowy, na podstawie oceny i weryfikacji stałości tych właściwości użytkowych, przeprowadzonej zgodnie z krajowym systemem właściwym dla tego wyrobu i jego zamierzonego zastosowania. Ustalono pięć krajowych systemów oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych: 1, 1+, 2+, 3 i 4. W systemach 1, 1+, 2+ uczestniczą jednostki certyfikujące wyroby, a w systemie 3 laboratoria badawcze. Natomiast w systemie 4 wszystkie zadania związane z oceną i weryfikacją stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego wykonuje producent. Jeżeli dla wyrobu budowlanego została wydana krajowa ocena techniczna, to ocenę właściwości użytkowych tego wyrobu stanowią ustalenia zawarte w tym dokumencie w zakresie właściwości użytkowych tego wyrobu. Rozporządzenie określa wzór krajowej deklaracji właściwości użytkowych oraz tabelę zawierającą grupy wyrobów budowlanych objętych obowiązkiem sporządzania krajowej deklaracji właściwości użytkowych, a także wymagane dla tych grup krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Nowe przepisy za podstawową formę udostępniania krajowej deklaracji właściwości użytkowych uznają udostępnienie jej kopii na stronie internetowej producenta przez dziesięć lat od dnia wprowadzenia wyrobu budowlanego do obrotu. Jeżeli producent nie skorzysta z tego sposobu, zobowiązany jest kopię tej deklaracji przesłać odbiorcy wyrobu budowlanego drogą elektroniczną. Na żądanie odbiorcy wyrobu budowlanego kopia krajowej deklaracji może być dostarczana w postaci papierowej. Oprócz powyższych regulacji przepisy rozporządzenia określają także sposób znakowania wyrobów budowlanych znakiem budowlanym oraz zakres informacji towarzyszących temu znakowi.

Z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia straciło moc rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. poz. 2041 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie krajowych ocen technicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1968)

Rozporządzenie stanowi akt wykonawczy do znowelizowanej ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1570). Zawiera wzór wniosku o wydanie krajowej oceny technicznej. Wniosek taki producent powinien złożyć do właściwej ze względu na przedmiot wniosku jednostki oceny technicznej lub krajowej jednostki oceny technicznej. Przepisy rozporządzenia określają tryb wydawania, zmiany lub przedłużenia terminu ważności krajowej oceny technicznej, a także zawartość krajowej oceny technicznej. Dokument ten powinien określać m.in. zamierzone zastosowanie, zakres i warunki stosowania wyrobu budowlanego oraz, w miarę potrzeb, warunki jego użytkowania, montażu i konserwacji, a także właściwości użytkowe wyrobu budowlanego wyrażone w poziomach lub klasach, lub w sposób opisowy oraz metody ich badań i obliczeń. Ponadto określony został sposób prowadzenia przez jednostkę oceny wykazu wydanych i wykazu uchylonych krajowych ocen technicznych oraz zakres umieszczonych w nich danych. Wykazy te mają być udostępniane na stronie internetowej jednostki.

Z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia straciło moc rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1040).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 23 grudnia 2016 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych należących do działów budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo i transport (Dz.U. z 2016 r. poz. 2271)

Rozporządzenie określa warunki, sposób i tryb odbywania stażu adaptacyjnego, sposób i tryb wykonywania nadzoru nad jego odbywaniem oraz oceny nabytych w jego trakcie umiejętności, warunki, sposób i tryb przeprowadzania testu umiejętności oraz oceny posiadanych przez wnioskodawcę umiejętności, a także sposób ustalania kosztów odbywania stażu adaptacyjnego oraz przeprowadzania testu umiejętności w zawodach regulowanych należących do działów budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo i transport. Wykaz zawodów regulowanych, do których mają zastosowanie przepisy rozporządzenia, został zawarty w załączniku do rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 listopada 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych w dziedzinie geodezji i kartografii (Dz.U. poz. 1406) oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 stycznia 2015 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych należących do działów budownictwo, lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo, gospodarka morska i transport (Dz.U. poz. 271), które straciły moc z dniem 31 grudnia 2016 r.

Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz.U. z 2016 r. poz. 2249)

Nowelizacja w głównej mierze dotyczy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2134). W przedmiotowej ustawie został rozszerzony katalog wyłączeń z obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów. Zgodnie z nowymi przepisami nie będzie już wymagane zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych, pod warunkiem ich usunięcia na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a także drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego. Został zniesiony także wymóg uzyskania zezwolenia na usunięcie krzewów rosnących w skupisku o powierzchni do 25 m². Ponadto podwyższone zostały obwody pni drzew, które są zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia na usunięcie. I tak zwolnienie dotyczy drzew, których obwód pnia na wysokości 130 cm nie przekracza: 100 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego, i 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew. Rada gminy będzie mogła dodatkowo rozszerzyć zawarty w ustawie katalog wyłączeń z obowiązku zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego. W tej samej formie organ ten będzie upoważniony również do określenia wysokości stawek opłat za usunięcie drzew lub krzewów oraz obniżenia maksymalnej wysokości tych stawek. Nowelizacja rozszerza ponadto katalog wyłączeń z obowiązku uiszczenia opłaty za usunięcie drzew lub krzewów oraz przyznaje radzie gminy kompetencje do rozszerzania tego katalogu w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego. Zmienia również zasady dotyczące ustalania wysokości kary administracyjnej za nielegalną wycinkę drzew lub krzewów. Dodatkowo ustawa uchyla obowiązek uzgodnienia decyzji w sprawie zezwolenia na usunięcie drzewa w pasie drogowym drogi publicznej z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255)

Ustawa wprowadza do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 290 z późn. zm.) wiele istotnych zmian mających na celu usprawnienie realizacji inwestycji budowlanych.

Zakresem zmian objęto katalog inwestycji zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. W wyniku nowelizacji nie będzie wymagane ani pozwolenie na budowę, ani zgłoszenie w przypadku budowy: 1) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m; 2) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m²; 3) przepustów o średnicy do 100 cm; 4) przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 50 m²; 5) opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, niestanowiących konstrukcji oporowych; 6) instalacji klimatyzacyjnych; 7) zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach.

Dotychczasowy wymóg uzyskania pozwolenia na budowę został zastąpiony obowiązkiem zgłoszenia w przypadku budowy: 1) wiat o powierzchni zabudowy do 35 m², przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m² powierzchni działki; 2) zjazdów z dróg krajowych oraz zatok parkingowych na tych drogach.

Ustawa wprowadza także nowe regulacje odnoszące się do przebudowy obiektów budowlanych. Konieczne będzie pozwolenie na budowę, jeżeli przebudowa dotyczyć ma budynków wymagających pozwolenia na budowę i będzie obejmowała przegrody zewnętrzne oraz elementy konstrukcyjne, a także budynków, których projekty budowlane wymagają uzgodnienia pod względem ochrony przeciwpożarowej. Z kolei przebudowa budynków mieszkalnych jednorodzinnych będzie wymagała zgłoszenia, pod warunkiem że dotyczyć będzie przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych, jeśli nie spowoduje to zwiększenia dotychczasowego obszaru oddziaływania tych budynków. Nowe przepisy znoszą ponadto dotychczasowy obowiązek dokonania zgłoszenia w odniesieniu do przebudowy: 1) obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej; 2) parterowych budynków gospodarczych

o powierzchni zabudowy do 35 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m; 3) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m²; 4) wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży, altan, przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m², przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m² powierzchni działki;
5) wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej, rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m², przy czym liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m² powierzchni działki.

Nowelizacja stanowi także, że zgłoszenia będą wymagały remonty, dotyczące budowli, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, oraz przegród zewnętrznych albo elementów konstrukcyjnych budynków, których budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.

Oprócz powyższego przedmiotowa ustawa skraca termin na wniesienie przez organ administracji architektoniczno-budowlanej sprzeciwu do zgłoszenia budowy z 30 do 21 dni. Ponadto organ ten będzie mógł z urzędu, przed upływem terminu na wniesienie sprzeciwu, wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, co umożliwi inwestorowi wcześniejsze przystąpienie do rozpoczęcia robót budowlanych. Taką regulację wprowadzono także w procedurze dotyczącej pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego oraz pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego.

Najważniejszą zmianą jest znowelizowanie przepisów dotyczących istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę. Doprecyzowano, że nie jest istotnym odstąpieniem zmiana wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego niebędącego obiektem liniowym, jeżeli odstąpienie łącznie spełnia następujące warunki: 1) nie przekracza 2% wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego określonych w projekcie budowlanym; 2) nie zwiększa obszaru oddziaływania obiektu; 3) nie mieści się w zakresie odstępstw, o których mowa w ust. 5 pkt 3–6, z wyjątkiem odstępstwa od projektowanych warunków ochrony przeciwpożarowej, jeżeli odstępstwo zostało uzgodnione z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych; 4) nie narusza przepisów techniczno-budowlanych.

W sprawie tymczasowych obiektów budowlanych wydłużony został termin do jego rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce ze 120 do 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu. Jednocześnie dodano przepis umożliwiający inwestorowi takiego obiektu budowlanego uzyskanie pozwolenia na jego budowę. Inwestor powinien wówczas złożyć stosowny wniosek przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu.

Ponadto ustawa zmodyfikowała brzmienie przepisów dotyczących postępowania legalizacyjnego (art. 48 ust. 2 i art. 49b ust. 2 ustawy – Prawo budowlane), uchylając wymóg zgodności z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będący warunkiem wszczęcia takiego postępowania i wydania postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych. Ujednolicono także wskazane przepisy, które się różniły w kwestii przesłanki nienaruszania przez budowę przepisów, w tym przepisów techniczno-budowlanych. Dodatkowo uzupełniony został art. 48 ust. 2 ustawy przez stwierdzenie, że na postanowienie organu nadzoru budowlanego wstrzymujące prowadzenie robót budowlanych przysługuje zażalenie.

Nową regulacją jest dopuszczenie możliwości prowadzenia przez organ nadzoru budowlanego jednego postępowania wyjaśniającego dla wszystkich obiektów uszkodzonych w wyniku katastrofy, w przypadku kiedy okoliczności wskazują na duże prawdopodobieństwo wspólnej przyczyny katastrofy budowlanej obejmującej kilka obiektów budowlanych.

Ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. znowelizowano także ustawę z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1440 z późn. zm.). Zmiana dotyczy wskazania, że budowa lub przebudowa zjazdu na podstawie zezwolenia zarządcy drogi na lokalizację zjazdu nie wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.