Jak prowadzić dziennik budowy i montażu?

Jakie obowiązują przepisy na temat dziennika budowy i dziennika montażu? Jakie zaszły w nich zmiany?

Poniżej przybliżamy przepisy mówiące o prowadzeniu dziennika budowy i dziennika montażu, a dokładniej § 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz.U. 2018 r. poz. 963):

„§ 3

Dziennik budowy prowadzi się odrębnie dla obiektu budowlanego, wymagającego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia.
Dla obiektów liniowych lub sieciowych dziennik budowy prowadzi się odrębnie dla każdego wydzielonego odcinka robót.
Przy wykonywaniu obiektu budowlanego metodą montażu dodatkowo prowadzi się dziennik montażu.
Jeżeli odrębne przepisy nakładają obowiązek prowadzenia specjalnego dziennika robót, fakt jego prowadzenia odnotowuje się w dzienniku budowy, a po zakończeniu robót specjalny dziennik robót dołącza się do dziennika budowy.”

Warto podkreślić, iż po zmianie ustawy – Prawo budowlane od 5.01.2021 r. (nowelizacja z uwagi na ustawę z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa) jedna ze zmian dotyczy dziennika budowy w art. 45a, mówiącym o obowiązku kierownika budowy przed rozpoczęciem budowy:

„Art. 45a

1. Przed rozpoczęciem budowy kierownik budowy jest obowiązany:

1) zabezpieczyć teren budowy lub rozbiórki;

2) potwierdzić wpisem w dzienniku budowy otrzymanie od inwestora zatwierdzonego projektu budowlanego oraz, o ile jest wymagany – projektu technicznego;

3) umieścić na terenie budowy, w widocznym miejscu:

a) tablicę informacyjną oraz

b) ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia – w przypadku budowy, na której przewiduje się prowadzenie robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 pracowników lub przewidywany zakres robót budowlanych przekracza 500 osobodni.

2. W przypadku braku obowiązku ustanowienia kierownika budowy spełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, należy do inwestora.

3. Przepisów ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do:

1) budowy, dla której nie ma obowiązku ustanowienia kierownika budowy;

2) obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa.

3a. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do:

l) budowy, dla której nie ma obowiązku ustanowienia kierownika budowy;

2) obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa;

3) obiektów liniowych.

4. Organ administracji architektoniczno-budowlanej, na wniosek inwestora, może, w drodze decyzji, wyłączyć stosowanie przepisów ust. 1, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami.

5. Wniosek o wydanie decyzji o wyłączeniu stosowania przepisów ust. 1 składa się w:

1) postaci papierowej albo

2) formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem adresu elektronicznego, o którym mowa w ust. 7.

6. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o wydanie decyzji o wyłączeniu stosowania przepisów ust. 1, w tym w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, mając na względzie konieczność zapewnienia przejrzystości danych zamieszczanych przy jego wypełnianiu.

7. Formularz wniosku, o którym mowa w ust. 5, w formie dokumentu elektronicznego Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego udostępnia pod adresem elektronicznym określonym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.”

dziennik budowy

Fot. stock.adobe / eaglesky

W uzasadnieniu projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa czytamy: „Przewiduje m.in. dodanie art. 45a Prawa budowlanego regulującego niektóre obowiązki kierownika budowy przed rozpoczęciem robót budowlanych. Przewiduje on m.in. obowiązek potwierdzenia wpisem w dzienniku budowy otrzymania od inwestora zatwierdzonego projektu budowlanego oraz o ile jest wymagany – projektu technicznego, a także umieszczenia na terenie budowy, w widocznym miejscu, tablicy informacyjnej. Pierwotnie w trakcie prac legislacyjnych nie było mowy w dodawanym art. 45a ust. 1 o obowiązku potwierdzania wpisem otrzymania projektu budowlanego. Obowiązek ten wynikał z rozporządzenia w sprawie prowadzenia dziennika budowy. Jednocześnie od samego początku w art. 45a był ustęp wyłączający w części obowiązki z art. 45a ust. 1 w określonych wypadkach. W trakcie prac legislacyjnych nad ustawą dodano w art. 45a ust. 1 obowiązek w zakresie ww. wpisu. Jednocześnie pozostało wyłączenie w ust. 3 dotyczącym obiektów liniowych. Wydaje się, że o ile odnośnie obiektów liniowych powinno pozostać wyłączenie co do tablicy informacyjnej, o tyle nie powinno być wyłączenia odnośnie omawianego wpisu w dzienniku budowy, zwłaszcza że taki obowiązek de facto wynika z przepisów o dzienniku budowy. Dla czystości legislacyjnej proponuje się tak sformułować przepisy wyłączające art. 45a ust. 1, aby wyłączenie dotyczące obiektów liniowych dotyczyło tablicy informacyjnej, ale nie obowiązku potwierdzenia wpisem w dzienniku budowy otrzymania od inwestora zatwierdzonego projektu budowlanego oraz o ile jest wymagany – projektu technicznego.”

Zobacz:

Kilka najnowszych orzecznictw o dzienniku budowy (jednakże zwracamy uwagę, iż nie są wykładnią prawa):

„Do dziennika budowy znajduje zastosowanie art. 76 § 2 k.p.a., gdyż kierownik budowy nie jest organem państwowym, ale podmiotem, któremu na mocy art. 45 ust. 3 p.b. powierzono odpowiedzialność za prowadzenie dziennika budowy” – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 kwietnia 2020 r. II SA/Kr 54/20.
„Dziennik budowy to dokument prywatny, który musi odpowiadać określonym normatywnie wymogom. Dziennik budowy nie jest dokumentem urzędowym, o którym mowa w art. 76 § 1 k.p.a., niemniej jednak zgodnie z art. 45 ust. 1 Pr. bud. stanowi potwierdzenie przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót. Wartość dowodową tego dokumentu można podważyć tylko przy pomocy innych dowodów, z których jednoznacznie będzie wynikać, że stan faktyczny odzwierciedlony w dzienniku budowy nie odpowiada stanowi przeprowadzonych w sprawie robót budowlanych. Nadto jest to dowód przedkładany przez strony, a zatem podlega wszystkim regułom wynikającym ze swobodnej oceny dowodów i może być konfrontowany z pozostałymi dowodami, o ile takie pozyska organ bądź zostaną przedłożone przez stronę postępowania.” – Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 marca 2019 r. II OSK 894/18.
„Wpisy w dzienniku budowy mają moc dokumentu urzędowego i ewentualne zarzucane poświadczenie nieprawdy w tym dokumencie mogłoby skutkować odpowiedzialnością karną, co jednakże pozostaje poza kompetencją organu nadzoru budowlanego.” – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 9 lipca 2020 r. II SA/Po 1053/19.
„Dziennik budowy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a., zgodnie z którym dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Nie spełnia on bowiem jednego z podstawowych warunków określonych w art. 76 k.p.a. – nie jest sporządzany przez organ państwowy (art. 76 § 1), ani przez jednostkę organizacyjną lub podmiot wskazany w art. 76 § 2 k.p.a.” – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 czerwca 2017 r. VII SA/Wa 1604/16.
„Dziennik budowy ma szczególną moc dowodową i dopóki jego treść nie zostanie skutecznie podważona, należy ją uznać za wiążącą.” – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 27 lutego 2019 r. II SA/Po 1006/18.

Zmiany pojawiają się także w nowym Rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 18 sierpnia 2020 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w paragrafie mówiącym, iż przeprowadzenie pomiarów geodezyjnych jest niezbędne także dla prawidłowości prowadzenia procesu inwestycyjnego. W razie stwierdzenia rozbieżności między wynikami pomiarów a ustaleniami projektu budowlanego fakt ten należy odnotować w dzienniku budowy lub dzienniku montażu oraz udokumentować szkicami – to wszystko znajdziemy w rozdziale 4, mówiącym o pomiarach dla potrzeb procesu budowlanego, przytoczonego powyżej rozporządzenia:

„§ 21.

1. Tyczenie obiektów budowlanych oraz geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektów budowlanych wykonuje się w szczególności na podstawie wyników geodezyjnego opracowania:

1) projektu zagospodarowania działki lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333);

2) planu sytuacyjnego, o którym mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

2. Przy geodezyjnym opracowaniu projektu zagospodarowania działki lub terenu wykorzystuje się, o ile jest to niezbędne, inne dokumenty wchodzące w skład dokumentacji budowy.

3. Wykonanie tyczenia geodeta uprawniony potwierdza dokonaniem odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy. (•••)

„§ 23.

1. Pomiar geodezyjny w toku budowy obejmuje:

l) geodezyjną obsługę budowy i montażu;

2) pomiar przemieszczeń i odkształceń obiektów budowlanych lub ich podłoża;

3) geodezyjną inwentaryzację powykonawczą obiektów lub ich elementów.

2. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, wykonuje się, jeżeli są one przewidziane w projekcie budowlanym lub na wniosek uczestnika procesu budowlanego, a powstałą dokumentację dołącza się do dokumentacji budowy.

3. Wykonanie czynności, o których mowa ust. 1 pkt 1 i 2, geodeta uprawniony potwierdza wpisem do dziennika budowy lub dziennika montażu.

4. W razie stwierdzenia rozbieżności między wynikami pomiarów a ustaleniami projektu budowlanego fakt ten należy odnotować w dzienniku budowy lub dzienniku montażu oraz udokumentować szkicami”

Źródło: FB WOIIB