Na tegoroczną „majówkę” kierowcy mogą już pojechać nowo wybudowanym, ponad dwu-kilometrowym odcinkiem Obwodnicy Hrebennego na drodze krajowej nr 17.
Koszt budowy obwodnicy to prawie 35 mln zł. Kontrakt był finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Transport. Udział środków unijnych stanowił 75% wartości projektu, natomiast udział budżetu państwa to 25%. Wykonawca robót konsorcjum firm MSF MONIZ DA MAIA, SERRA & FORTUNATO – EMPREITEIROS S.A. / TEODORO GOMES ALHO & FILHOS, LDA wykonał zadanie w 18 miesięcy – od lipca 2006 roku do stycznia 2008 roku.
I. Zakres robót obejmował:
• budowę drogi o parametrach ekspresowej na dł. 2,006 km,
• przełożenie odcinka drogi wojewódzkiej,
• budowę dróg dojazdowych dla ruchu lokalnego,
• budowę 9 obiektów mostowych, w tym: wiaduktu nad drogą wojewódzką o dł. 43,58 m, wiaduktu nad linią kolejową o dł. 63,6 m, 5 przepustów, przejścia dla zwierząt, odłówki rybackiej o dł. 18 m.
W ramach robót branżowych wykonane zostało:
– oświetlenie obwodnicy i stacja transformatorowa,
– przebudowa linii średniego i niskiego napięcia,
– przebudowa linii teletechnicznych, PKP i TP,
– przebudowa kanalizacji sanitarnej,
– budowa kanalizacji deszczowej.
II. Ciekawostki
Teren, po którym przebiega obwodnica był bardzo trudny do prowadzenia robót. Należało wymienić grunt do głębokości 5 m oraz wydobyć skarby ukryte w ziemi, które okazały się dziedzictwem przodków i pozwoliły wypełnić luki w historii i zrewidować poglądy historyczno – osadnicze dla tej części pogranicza.
1. Prace saperskie
Podczas przygotowań do budowy obwodnicy w Hrebennem 10 ha zostało sprawdzone i oczyszczone z niewypałów, niewybuchów i innych niebezpiecznych materiałów.
Teren miejscowości Hrebenne oraz okolic od września 1939 roku był terenem Głównego Pasa Obrony Rawsko – Ruskiego Rejonu Umocnionego tzw. „Linii Mołotowa”. W czerwcu 1941 roku na tym terenie trwały zacięte walki pomiędzy wojskami ZSRR a III Rzeszy o przełamanie obrony „Linii Mołotowa”. W latach 1942 – 1944 prowadzone były walki pomiędzy partyzantami a wojskami III Rzeszy. Zaistniałe fakty historyczne spowodowały konieczność sprawdzenia terenu.
Wydobyto:
19 pocisków artyleryjskich, 3 miny przeciwpancerne, 3 granaty ręczne, 1 granat moździerzowy, 1 bombę lotniczą 250 kg. Działania te pozwoliły zapewnić bezpieczeństwo pracujących przy budowie osób.
2. Prace archeologiczne
Przed rozpoczęciem budowy obwodnicy prowadzone były badania archeologiczne. Odkryto ruiny dawnego zespołu dworskiego Sapiehów w Hrebennem, zniszczonego pod koniec II wojny światowej. Zachowały się pozostałości dworu i budynków folwarcznych, system odwodnienia i kanalizacji oraz różne detale architektoniczne i przedmioty codziennego użytku.
Zakres i czas prowadzenia prac archeologicznych znacznie wydłużył się, ponieważ natrafiono na ślady osadnictwa obejmujące okres paleolitu, młodszą epokę kamienia, aż po czasy nowożytne. Odkryto m.in. studnie, piece garncarskie, półziemianki a nawet groby ciałopalne – w sumie ok. 90 tys. przedmiotów o różnej wartości historycznej.
Źródło (tekst): GDDKiA
