Stolarka okienna – ocena energetyczna

Realizacja przez Polskę jako członka Unii Europejskiej wymogów dyrektywy 2010/31/UE [1], dotyczącej ustalenia standardów energetycznych budynków, ma swoje odzwierciedlenie w zapisach warunków technicznych [2]. Liczba 40%, znana całej branży budowlanej jako miara/odsetek całkowitej konsumpcji energii, jaka przypada na budynki, stała się celem dla Komisji Europejskiej do zaostrzania wymogów standardu energetycznego budynków, poprzez podnoszenie ich energooszczędności aż do osiągnięcia przez nie „niemal zeroenergetyczności”.

Ocena przydatności wyrobu budowlanego ze względu na wymagania energetyczne dotyczy więc zamierzonego stosowania w budownictwie [3] oraz zastosowania w budynku o określonym projektowanym poziomie lub klasie charakterystyki energetycznej [4].

Fot. stock.adobe/Wellnhofer Designs

W odniesieniu do stolarki okiennej takie parametry, jak współczynnik przenikania ciepła U_w, przepuszczalność powietrza czy współczynnik całkowitej przepuszczalności energii g (przepuszczalność promieniowania słonecznego) oraz przepuszczalność światła widzialnego zastosowanego oszklenia, mają istotny wpływ na charakterystykę energetyczną budynku.

>>> Okna antywłamaniowe

>>> Prawidłowy montaż okna dachowego

>>> Montaż okna dachowego w dociepleniu nakrokwiowym płytami PIR

>>> Wysoka jakość montażu okien. Montaż warstwowy

>>> Produkty budowlane

Wprowadzenie do obrotu stolarki okiennej

Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. [5] ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych oraz ustawy o wyrobach budowlanych [6] stolarka okienna, jako wyrób budowlany, jest wprowadzana na rynek, pod warunkiem że jest on właściwie oznakowany – znakiem CE albo znakiem budowlanym B [7]. Obowiązkiem producenta wyrobu jest sporządzenie dla tego wyrobu deklaracji właściwości użytkowych na podstawie wyników badań wstępnych typu. Aby oznakować wyrób znakiem budowlanym, producent powinien dokonać oceny zgodności okien oraz wydać, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo krajową ocenę techniczną. Co więcej, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych [2], stolarka okienna powinna spełniać warunek minimalnej izolacyjności termicznej oraz właściwej powierzchni przezroczystej.

Wszystkie parametry stolarki okiennej ustalane są na podstawie normy PN-EN 14351-1+A2:2016-10

Stolarka okienna oceniana wg normy zharmonizowanej PN-EN 14351-1:2006+A2:2016 [8], w której podano oceny przydatności okien (także i drzwi zewnętrznych) do stosowania w budownictwie na terenie UE, przewiduje określanie wartości ww. cech oraz deklarowanie odpowiednio ich poziomów lub klas. Zastosowanie wyrobu w budynku jest więc uwarunkowane posiadaniem przez wyrób zadeklarowanej wartości lub klasy cech oraz spełnieniem wymagań określonych w krajowych przepisach budowlanych. W Polsce są one zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [2], gdzie podane są dopuszczalne wartości współczynnika przenikania ciepła, współczynnika infiltracji powietrza oraz współczynnika przepuszczalności energii całkowitej promieniowania słonecznego okien. Opis szczegółowych wymagań stawianych m.in. stolarce okiennej zawarty został w instrukcji ITB [9]. Informacje przedstawione w tym artykule będą odnosić się tylko do cech stolarki okiennej w kontekście właściwości cieplnych.

Stolarka okienna. Wymagania według WT w 2022 roku

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) [2] od 31 grudnia 2020 r. obowiązują nowe wymagania, m.in. dotyczące wartości współczynnika przenikania ciepła stolarki okiennej. Tak więc maksymalna dopuszczalna wartość współczynnika przenikania ciepła dla okien zewnętrznych montowanych pionowo w przegrodach wynosi 0,9 W/(m²·K) (dla temperatury wewnętrznej ≥ 16oC) i 1,4 W/(m²·K) (dla temperatury wewnętrznej < 16^oC), zgodnie z pkt 1.2 załącznika 2 do rozporządzenia [2]. W przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością te nowe wymagania obowiązują już od 1 stycznia 2019 r. W rozporządzeniu [2] nie podano wymagań w zakresie wartości liniowych współczynników przenikania ciepła Ψ dla połączeń ścian zewnętrznych ze stolarką okienną. W przypadku jednak zaistnienia ryzyka wystąpienia kondensacji pary wodnej, tj. niespełnienia warunku f_Rsi > 0,72, zgodnie z pkt 2.2.2 załącznika 2 do rozporządzenia [2], wartości te należy wyznaczyć.

W dalszej części artykułu:

Współczynnik przenikania ciepła okna U_w

Określanie współczynnika ciepła przenikania okna

Pakiety szybowe

Ramki dystansowe

Ramy okienne

Szczelność okien na przenikanie powietrza

Cały tekst znajdziesz w numerze 5/2022 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”

dr Barbara Pietruszka
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Fizyki Cieplnej, Akustyki i Środowiska

Literatura

1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz.Urz. UE L 153/13 z 18.06.2010 r.).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, 690 z późn. zm.).
3. Dyrektywa Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych, z późn. zm.
4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2002/91/EC z dnia 16 grudnia 2002 r.
5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG.
6. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o wyrobach budowlanych (Dz.U. z 2004 r. nr 92, poz. 881).
7. Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym.
8. PN-EN 14351-1+A2:2016-10 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.
9. Okna i drzwi zewnętrzne – Wymagania, klasyfikacja i zakres stosowania, Instrukcja ITB nr 418, Warszawa 2012.