Program Kolej Plus – założenia

Minister Infrastruktury skierował do konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw, którego celem jest wsparcie rozwoju i rewitalizacji linii kolejowych, przede wszystkim o znaczeniu lokalnym i powstrzymanie ich degradacji – tzw. Program Kolej Plus.

Fot. stock adobe (Henryk Niestrój)

Program składa się z trzech komponentów: inwestycyjnego, organizacji przewozów i chroniącego infrastrukturę kolejową przed likwidacją.

1. Program Kolej Plus – Komponent inwestycyjny

Celem tej części Programu Kolej + jest uzupełnienie sieci kolejowej, tak, by połączyć miejscowości o populacji powyżej 10 tys. osób bez dostępu do kolei pasażerskiej, towarowej z miastami wojewódzkimi. W efekcie ma poprawić się wewnętrzna spójność komunikacyjna i społeczno-gospodarcza takich regionów. Okres realizacji Programu to lata 2019 – 2023

Źródłem dofinansowania Programu mają być dodatkowe środki alokowane na szczeblu centralnym. Program docelowo skierowany jest do jednostek samorządu terytorialnego, które będą miały 15-procentowy udział w kosztach inwestycji.

Przewidywane efekty:

• usprawnienie procesu przygotowania i realizacji inwestycji kolejowych w miejscowościach objętych programem,
• wykorzystanie doświadczenia i potencjału PKP PLK S.A. przez jednostki samorządu terytorialnego w przygotowaniu i realizacji projektów kolejowych,
• umożliwienie przygotowania dokumentacji pozwalającej na wdrożenie inwestycji kolejowych oraz realizacja zadań inwestycyjnych,
• promocja transportu kolejowego w miejscowościach, które nie mają dostępu do kolei.

Czytaj też: Więcej pieniędzy na inwestycje w linie kolejowe

Programem objęte będą miejscowości zlokalizowane na terenie całego kraju. Wstępnie wytypowano 20 miejscowości, które w pierwszej kolejności mogłyby być finansowane ze środków Programu. Pierwsze projekty to:

• Odbudowa połączenia kolejowego do Jastrzębia Zdroju (połączenie Wodzisław Śl. – Jastrzębie Zdrój)
• Utworzenie ciągu Legnica – Złotoryja – Jelenia Góra / Świeradów Zdrój wraz z rewitalizacją linii Lwówek – Zebrzydowa: ETAP I – odcinek Jelenia Góra – Lwówek Śl. – Legnica
• Budowa nowego połączenia kolejowego Lublin – Zamość. Projekt wpisuje się w komponent CPK – odcinek: Trawniki – Zamość
• Odbudowa połączenia Dzierżoniów – Bielawa / Pieszyce: ETAP II – odcinek Dzierżoniów – Pieszyce – Bielawa
• Prace na linii kolejowej 369 na odcinku Śrem – Czempiń. Odbudowa linii kolejowej i przywrócenie ruchu regionalnego na linii Poznań – Czempiń – Śrem
• Budowa nowej linii kolejowej Konin – Turek
• Prace na linii kolejowej 240 na odcinku Terespol Pomorski – Świecie: umożliwienie obsługi Świecia i Chełmna przez pociągi regionalne
• Wydłużenie linii kolejowej 73 w kierunku centrum Buska-Zdroju
• Modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej 34 Małkinia – Ostrów Mazowiecka
• Modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej 25 Końskie – Skarżysko-Kamienna
• Budowa nowego połączenia kolejowego Kraków – Myślenice
• Dobudowa torów aglomeracyjnych na odcinku Warszawa – Czachówek: ETAP I – odcinek Warszawa – Piaseczno wraz z połączeniem do Konstancina-Jeziorny
• Odbudowa połączenia Szubin – Żnin
• Elektryfikacja linii kolejowej 358 Czerwieńsk – Guben
• Rewitalizacja odcinak Siedlce – Sokołów Podlaski i dostosowanie go do ruchu pociągów pasażerskich
• Odbudowa linii kolejowej 55 Sokołów Podlaski – Małkinia
• Odbudowa połączenia Gogolin – Krapkowice – Prudnik
• Rewitalizacja linii kolejowej 81 Chełm – Włodawa
• Rewitalizacja linii kolejowej 49 Śniadowo – Łomża
• Rewitalizacja linii kolejowej 360 Gostyń – Kąkolewo

Program Kolej Plus – mapa planowanych inwestycji

2. Komponent organizacji przewozów w Programie Kolej Plus

Ta część Programu ma na celu usprawnienie organizacji przewozów pasażerskich. Ministerstwo Infrastruktury opracowało projekt nowelizacji ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw. Projekt zakłada umożliwienie  wykonywania regionalnych przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym do miasta usytuowanego w sąsiednim województwie nie dalej niż 30 km od granicy województwa. Zmiana umożliwi organizowanie przez samorządy województw przewozów w głąb terenu sąsiedniego województwa do miasta o większej liczbie ludności, generującego większe potoki pasażerów niż najbliższa stacja za granicą województwa. Takie rozwiązanie dedykowane jest przede wszystkim tym organizatorom publicznego transportu zbiorowego, którzy chcieliby realizować takie połączenia bez konieczności zawarcia odrębnego porozumienia między województwami.
Minister właściwy do spraw transportu będzie zobowiązany do opracowania planu transportowego w zakresie wyznaczonych linii komunikacyjnych w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym, które zapewnią połączenia komunikacyjne pomiędzy sąsiednimi województwami. Organizatorem publicznego transportu zbiorowego na wyznaczonych liniach komunikacyjnych będzie województwo.

3. Komponent chroniący infrastrukturę kolejową przed likwidacją. Program Kolej Plus

• doprowadzenie do powstania katalogu ciągów kolejowych zarówno w zarządzie PKP PLK SA, jak i innych spółek Grupy PKP, co do których istnieje potencjał przewozowy lub może zaistnieć w przyszłości,
• zapewnienie ochrony ciągów infrastruktury,
• umożliwienie oddawania jednostkom samorządu terytorialnego oraz organizacjom pożytku publicznego do nieodpłatnego czasowego korzystania, w taki sposób by sfera właścicielska pozostała w gestii Skarbu Państwa.

Celem komponentu jest powstrzymanie degradacji infrastruktury kolejowej, w tym korytarzy transportowych, także na terenach po liniach kolejowych, co do których została już wydana decyzja o ich likwidacji.
 

Projekt ww. ustawy zakłada stworzenie mechanizmów prawnych, które:

• utrudniają zarządcy likwidację linii kolejowych,
• powstrzymują zbywanie przez PKP SA nieruchomości, w tym nawierzchni torowej,
• motywują do zagospodarowania gruntów na byłych lub obecnych liniach kolejowych na potrzeby zarządzania i udostępniania linii kolejowych.

Jednocześnie ustawa przewiduje wydanie rozporządzenia, które podzieli nieeksploatowane lub zlikwidowane linie kolejowe na kategorie, pod kątem możliwości i celowości odtworzenia linii kolejowych dla potrzeb prowadzenia ruchu lub zagospodarowania pozostałości po liniach kolejowych w inny sposób.

Ministerstwo Infrastruktury

Zobacz też: Usprawnienie przewozów towarów z województwa śląskiego do portów