Retencjonowanie wód opadowych to obowiązek regulowany przepisami prawa. Dotyczy wielu inwestorów realizujących budowy, których efektem jest uszczelnienie powierzchni terenu. Ze względu na zmiany klimatu, szczuplejące zasoby wód gruntowych (zjawisko stepowienia) oraz niski stopień wtórnego wykorzystywania wody, zwiększanie poziomu retencjonowania wód opadowych jest jak najbardziej uzasadnione. Stawia to jednak przed wykonawcami inwestycji wyzwanie polegające na budowie obiektów zapewniających wymaganą objętość retencyjną oraz umożliwiających zagospodarowanie zatrzymywanej wody.
Najczęściej budowanymi obiektami służącymi do retencjonowania nadmiaru wód opadowych są:
- wielkośrednicowe kanały odwadniające (retencja rurowa),
- otwarte zbiorniki retencyjne,
- Podziemne zbiorniki retencyjne.
Retencja rurowa jest uzasadniona wszędzie tam, gdzie instalacja kanalizacji deszczowej składa się z długich odcinków, a gęstość zabudowy jest bardzo duża i nie ma miejsca na budowę jednego zbiornika pozwalającego zapewnić wymaganą objętość. Jednak jej budowa niejednokrotnie oznacza dużo większy zakres prac ziemnych i montażowych potrzebnych do zapewnienia wymaganej objętości, gdyż przekrój kołowy jest mniej efektywny niż prostokątny (stosowany w konstrukcjach zbiorników podziemnych). W przypadku bardzo dużej wymaganej objętości retencyjnej, stosowanie retencji rurowej w połączeniu ze zbiornikiem podziemnym może oznaczać optymalne rozwiązanie, jednak istotne jest dokładne przeanalizowanie jaki procent retencji powinna stanowić objętość przewodów, a jaki objętość zbiornika retencyjnego. Przewymiarowane kanały grawitacyjne mogą powodować zatrzymywanie osadów na dnie rur, co wynika z niskich prędkości przepływów, będących efektem dużej powierzchni zwilżonej kanałów, generującej znaczne opory przepływu.
Otwarte zbiorniki znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie inwestor dysponuje dużą powierzchnią terenu i jest w stanie przeznaczyć jego część na budowę zbiornika otwartego. Takie rozwiązanie niesie za sobą wiele korzyści:
- możliwość infiltracji wody do gruntu, zwiększając tym samym zasoby wód podziemnych (woda opadowa przed dopływem do zbiornika powinna spełniać wymagania jakościowe określone w aktach prawnych),
- możliwość parowania wpływająca na poprawę mikroklimatu,
- powstanie ekologicznego krajobrazu,
- tworzenie siedlisk dla flory i fauny.
Fot. 1. Retencjonowanie wód opadowych w zbiorniku otwartym. Źródło: https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Ta-woda-nas-chroni-i-pozwala-wypoczac-Zbiorniki-retencyjne-na-potokach-w-Trojmiescie-n94195.html
Ze względu na wysokie ceny nieruchomości, coraz częściej zdarza się, że inwestorzy nie dysponują odpowiednio dużą powierzchnią terenu, aby jego część przeznaczyć na budowę zbiornika otwartego. Wynika to również z konieczności budowy wielu elementów infrastruktury towarzyszącej, które są niezbędne do spełnienia innych wymogów prawnych. Dodatkowo budowa zbiorników otwartych jest możliwa, gdy pozwalają na to warunki terenowe, gdyż w przypadku bardzo dużych zagłębień kanałów grawitacyjnych, zbiorniki również muszą być zlokalizowane na dużej głębokości. To prowadzi do dużej zmiany ukształtowania terenu: tworzenie skarp oraz ich zabezpieczenie, niejednokrotnie również ogrodzenie zbiornika celem zabezpieczenia przed wpadnięciem osób przebywających w pobliżu.
Wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest zbudowanie zbiorników otwartych, a konieczne jest zapewnienie objętości retencyjnej, jedynym słusznym rozwiązaniem jest budowa podziemnych zbiorników retencyjnych. Dostępnych jest wiele technologii budowy zbiorników retencyjnych, jednak ze względu na takie czynniki jak:
- krótki czas realizacji inwestycji,
- trudne warunki gruntowe,
- wysoki poziom wód gruntowych,
- ograniczenia możliwości zagospodarowania placu budowy wynikające z budowy wykopu,
- trudności z pozyskaniem zasobów ludzkich do wykonywania prac budowlanych,
- długie czasy oczekiwania na materiały budowlane,
wykonawca zobowiązany jest do budowy zbiornika w krótkim czasie i przy niskim poziomie ryzyka wystąpienia negatywnych czynników mogących spowodować wydłużenie czasu budowy i zwiększenie kosztów.
Fot. 2. Utrzymanie wykopu. Źródło: Sienkiewicz MAT-BUD /
Naprzeciw wszystkim wymienionym powyżej czynnikom wychodzą prefabrykowane, modułowe zbiorniki żelbetowe, których wybór prowadzi do znacznego skrócenia czasu realizacji, przez co wykonawca znacząco zmniejsza czas budowy, a co za tym idzie:
- jest w stanie sprostać oczekiwaniom inwestora,
- przez krótszy czas zobowiązany jest utrzymać wykop,
- przez krótszy czas konieczne jest odwadnianie wykopu,
- krótszy czas utrzymania wykopu wiąże się z mniejszym nakładem prac związanych z jego zabezpieczeniem przed napływem wód gruntowych (mniejsze ryzyko w przypadku wystąpienia opadów nawalnych),
- w krótkim czasie po zakończeniu montażu możliwe jest przywrócenie placu budowy do poprzedniego sposobu organizacji,
- za wszystkie prace dotyczące budowy konstrukcji zbiornika, w tym montaż, odpowiada dostawca zbiornika, przez co wykonawca nie musi angażować dużej liczby ludzi,
- zakład prefabrykacji, dzięki ciągłości odbioru materiałów od swoich dostawców, jest w stanie zapewnić terminową dostawę zbiornika na budowę.
Fot. 3. Retencjonowanie wód opadowych. Montaż zbiornika Tornado-ZRT. Źródło: Sienkiewicz MAT-BUD
Prefabrykowane zbiorniki żelbetowe dostępne na stronie www.sienkiewicz.com.pl charakteryzują się dodatkowo wyższą jakością, co potwierdzają stosowne deklaracje wystawiane przez producentów, zgodnie z wymaganiami prawa o wyrobach budowlanych. Krajowa deklaracja właściwości użytkowych, dla której dokumentem odniesienia jest krajowa ocena techniczna wydana przez uprawnione jednostki, daje gwarancję zapewnienia wymaganych właściwości użytkowych. Ma to miejsce głównie dzięki zdefiniowanym w krajowej ocenie technicznej zasadom prowadzenia zakładowej kontroli produkcji. Prefabrykaty oznakowane znakiem budowlanym „B” są gwarancją najwyższej jakości i trwałości. Jest to korzystne również dlatego, że wykonawca wybierając prefabrykowane zbiorniki żelbetowe przenosi odpowiedzialność gwarancyjną na dostawcę. Dzięki temu ewentualne prowadzenie prac serwisowych, wynikających z roszczeń gwarancyjnych, spoczywa na dostawcy.
Fot. 4. Montaż zbiornika Tornado-ZRT. Źródło: Sienkiewicz MAT-BUD
Oferowane przez spółkę Sienkiewicz MAT-BUD modułowe zbiorniki żelbetowe Tornado – ZRT z elementów prefabrykowanych to obecnie najkorzystniejsza propozycja dla wykonawców mierzących się z zadaniem budowy zbiornika retencyjnego. Modułowy zbiornik żelbetowy Tornado – ZRT składa się z monolitycznych segmentów E-ZRT-E o wymiarach zewnętrznych 6000 x 2500 x 3400 mm (szerokość x długość x wysokość) oraz ścian zamykających S-ZRT-S o wymiarach 6000 x 180 x 3400 mm (szerokość x długość x wysokość). Monolityczny segment E-ZRT-E zbiornika zbudowany jest z dna, ścian bocznych, pokrywy oraz podpory. Rozwiązanie to jest optymalne ze względu na koszty transportu, ponieważ nie ma potrzeby osobnego transportowania elementów dennych, pokryw i podpór, a wymiary elementu są dostooswane do wymagań normatywnych dotyczących transportu drogowego. Dodatkowo monolityczna konstrukcja gwarantuje uzyskanie wieloletniej trwałości, a zminimalizowana ilość połączeń przegród redukuje ryzyko utraty szczelności w czasie użytkowania, co przekłada się również na skrócony czas montażu. Zbiornik żelbetowy ma monolityczne skosy technologiczne przy dnie zbiornika, które zapobiegają trwałemu osadzaniu się zanieczyszczeń. Zbiornik jest przystosowany do zabudowy w terenie obciążonym ruchem samochodowym (klasa obciążenia C wg PN-85/S-10030).
Wszystkie przedstawione wyżej zalety przekładają się na niższe koszty budowy oraz mniejsze ryzyko występowania zjawisk niepożądanych, które mogą powodować zwiększenie kosztów i opóźnienia. Dodatkowo, dzięki powtarzalnej konstrukcji, uniwersalnej dla różnych wysokości naziomów, spółka Sienkiewicz MAT-BUD zapewnia bardzo krótkie terminy dostaw i montażu.
Fot. 5. Zbiornik Tornado-ZRT – zasypywanie bezpośrednio po zakończeniu montażu. Źródło: Sienkiewicz MAT-BUD
Zobacz też:
Retencja korytowa w walce z suszą
W wyrobisku kopalnianym powstanie zbiornik retencyjny Kotlarnia
Inwestycja hydrotechniczna w Makowie Mazowieckim
