W niektórych rejonach świata buduje się domy z soli. Jak wygląda taka technologia? Czy w domu z bloków solnych można bez problemu wykonać instalacje?
Nietypowe domy z soli buduje się w Boliwii przy brzegu pustyni solnej Salar de Uyuni. W rejonie tym znajdują się złoża soli szacowane na ok. 10 mld ton.
Mur domu z bloków solnych
Boliwia jest najwyżej położonym krajem Ameryki Południowej. Stolica La Paz leżąca na wysokości ok. 4000 m n.p.m. jest najwyżej położoną stolicą na świecie. Na zachodzie kraju wznoszą się Kordyliery Andyjskie. Pomiędzy Kordylierami rozciąga się na wysokości 3300-3800 m n.p.m. płaskowyż Altiplano, w jego południowo-zachodniej części znajdują się rozległe solniska, w tym największa na świecie pustynia solna Salar de Uyuni.
Pustynia Salar de Uyuni stanowi pozostałość po wyschniętym 40 tysięcy lat temu słonym jeziorze Ballivian. Wody jeziora odparowały, a na powierzchni pozostała twarda solna skorupa. Pustynia solna zajmuje powierzchnię prawie 11 tys. km2, co czyni ją największym solniskiem świata. Jest to najbardziej płaski obszar na świecie, gdzie wahania wysokości na całym obszarze nie przekraczają 41 cm! W porze suchej solnisko jest pokryte białą solą rozciągającą się aż po horyzont. Gdy nadchodzi pora deszczowa, powierzchnię pustyni pokrywa niewielka warstwa wody, która w połączeniu z solą tworzy naturalne lustro. Jednak mimo wody po Salar de Uyuni można dalej podróżować jeepem. Mimo dużej wysokości i nieprzyjaznych warunków jezioro odwiedzane jest przez karmazynowe flamingi. Na północnym brzegu pustyni wciąż żyją Indianie, uprawiają ziemniaki, hodują lamy i handlują solą.
Na brzegu Salar de Uyuni znajdują się domy zbudowane z bloków solnych. W środkowej części pustyni solnej zbudowano również kilka hoteli, których mury wzniesiono też z bloków solnych.
Przez pustynię Salar de Uyuni przebiega obecnie trasa rajdu Paryż-Dakar przeniesionego w ostatnich latach do Ameryki Południowej. Hotele solne są wykorzystywane na potrzeby rajdu oraz są atrakcją dla turystów chcących spędzić noc na bezkresnym pustynnym solnisku. Najpopularniejszy jest hotel Tayka de Sal w całości zbudowany z soli. W obiekcie obowiązuje zakaz lizania ścian. Restauracja hotelowa ogrzewana jest ciepłem kominka. Hotel jest wykończony w surowym stylu. Funkcję dywanów pełnią grube warstwy pokruszonej soli, rozsypanej na podłogach. Przez okna można podziwiać różowe flamingi na tle księżycowego krajobrazu. W pobliżu hotelu na pustyni Salar de Uyuni znajduje się pomnik poświęcony rajdowi Dakar wybudowany w całości z bloków solnych.
Czytaj też: Budownictwo ekologiczne z ziemi
Bloki solne do budowy domu
Jak buduje się domy z soli?
Najwięcej domów z bloków solnych buduje się w osiedlach i miasteczkach przy brzegu pustyni solnej.
Ściany domu są budowane z bloków solnych wyciętych w twardej skorupie solniska. Skorupa solniska to skrystalizowany chlorek sodu, zwany w przyrodzie halitem. Wycięte równe bloki solne o jednakowych wymiarach są w murach spajane ciekłą, zagęszczoną solanką. Domy nie mają fundamentów, posadowione są bezpośrednio na ziemi.
Przyziemie solnego muru jest okopane i przysypane gruntem, stanowiącym zabezpieczenie przed wypłukiwaniem soli z bloków przez wody w porze deszczowej.
Jest to budownictwo jednokondygnacyjne z drewnianym jedno- lub dwuspadowym dachem. Najczęściej spotykanym pokryciem dachu jest blacha falista, pod którą znajduje się izolacyjna kilkucentymetrowa warstwa trzciny lub słomy.
Instalacje w domu z soli
Ponieważ noce na płaskowyżu Altiplano bywają zimne, w każdym budynku znajduje się kominek grzewczy, też wykonany z bloków solnych. Jedynie komin stanowi metalowa rura. Domy są zelektryfikowane i posiadają instalację sanitarną.
Wewnętrzne instalacje elektryczne są wykonane jako natynkowe, a ponieważ bloki solne są dielektryczne, zagrożenie porażeniem prądem jest bardzo małe.
Hotel na pustyni Salar de Uyuni
Ciekawość wzbudza, skąd w tych hotelach na środku pustyni solnej mają słodką wodę?
Dla potrzeb mieszkańców hotelu doprowadzono słodką wodę z lądu plastykowym rurociągiem ułożonym pod powierzchnią skorupy solnej. W Boliwii większość ujęć wody pitnej znajduje się w wyższych partiach pogórza Kordyliery Andyjskiej.
Pomimo wulkanizmu obszaru większość źródeł w regionie ma wody o dobrej jakości fizykochemicznej, z wyjątkiem prawie stałej obecności boru w stężeniach wyższych niż dopuszczalne dla spożycia przez ludzi. Warstwy wodonośne znajdujące się w pobliżu solniska mają wody w niewielkim stopniu zasolone. W miejscowości Colchani, przy brzegu Salar de Uyunit, działa jedna z największych kopalń soli w Boliwii. Powierzchnię solniska pokrywa skorupa o grubości ok. 3 m, pod którą znajduje się niezwykle bogata w lit solanka. Płynna solanka będąca węglanem litu (L2CO3) ma większą
gęstość od zalegającej nad nią skorupy solnej stanowiącej chlorek sodu (NaCl). Boliwijskie złoża litu zaliczane są do największych na świecie. Szacuje się, że w tej solance znajduje się 50-60% światowych zasobów litu. Lit to najlżejszy znany metal i stanowi główny metal stosowany do produkcji baterii i akumulatorów litowo-jonowych o długiej żywotności, potrzebnych do samochodów elektrycznych.
dr hab. inż. Stefan Gierlotka
Śląska OIIB
Zdjęcia autora
Przeczytaj: Szklane budownictwo przyjazne ptakom
