Wbrew niektórym opiniom to nie rozporządzenie CPR decyduje o tym, gdzie stosować kable i przewody o określonej klasie reakcji na ogień.
Ustanowione w 2011 r. rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 305/2011 [1] zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych (tzw. CPR – Construction Product Regulation) objęły po raz pierwszy swoim zakresem kable zasilania, sterujące i komunikacyjne (kod grupy 31). W ślad za tym w prawie krajowym pojawiła się nowelizacja ustawy o wyrobach budowlanych [2] oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym [3], będące przepisem wykonawczym do ustawy (dalej: rozporządzenie MIiB o właściwościach wyrobów budowlanych lub rozporządzenie MIiB).
Od chwili wprowadzenia tych przepisów nie ustają wątpliwości, kontrowersje i niedomówienia dotyczące doboru i stosowania kabli oraz przewodów ze względu na ich reakcję na ogień. Często zapomina się przy tym, że to w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [4] (dalej: Warunki Techniczne lub WT) określono wymagania mające zastosowanie przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz zmianie użytkowania budynków oraz budowli spełniających funkcje użytkowe budynków. Zawarto tam także przepisy dotyczące doboru i stosowania kabli i przewodów.
>>> Kable i przewody – dobór ze względu na reakcję na ogień. Projekt zmian w przepisach
>>> Kable i przewody – klasy reakcji na ogień
>>> Przewody i izolacje nierozprzestrzeniające ognia – co klasyfikacja NRO oznacza w praktyce?
Fot. stock.adobe/demarco
Dobór kabli i przewodów. Terminologia
Zrozumieniu zakresu obowiązywania poszczególnych rozporządzeń nie sprzyja brak wspólnej, jednoznacznej i spójnej terminologii opisującej przedmiot zagadnienia, czyli kable i przewody.
Jest to dodatkowym źródłem nieporozumień. Zarówno w polskim tłumaczeniu CPR, jak i w rozporządzeniu MIiB o właściwościach wyrobów budowlanych użyto określenia kable zasilające, sterujące i komunikacyjne. Z kolei w Warunkach Technicznych używane są określenia: przewody elektryczne, przewody i kable elektryczne, przewody i kable elektryczne oraz światłowodowe stosowane w systemach zasilania i sterowania, elementy infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym kable i przewody; światłowodowa infrastruktura telekomunikacyjna budynku, w tym kable światłowodowe.
W celu usystematyzowania terminologii w dalszych rozważaniach stosowane będą określenia zgodne z normą PN-E-01002:1997 Słownik terminologiczny elektryki – Kable i przewody [5]. Ich zestawienie w odniesieniu do terminów używanych w wymienionych rozporządzeniach przedstawiono w tab. 1.
Tab. 1. Terminologia dotycząca kabli i przewodów
>>> Jak szkło wpływa na bezpieczeństwo pożarowe budynku w szkielecie drewnianym?
>>> Sygnalizatory pożarowe – co warto o nich wiedzieć?
W załączniku do rozporządzenia MIiB o właściwościach wyrobów budowlanych [3] wymienione są osłony do ochrony kabli zasilających, kabli sterujących i kabli komunikacyjnych, lecz brak ich definicji.
Z kolei w normie PN-HD 60364-5-52 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych – Część 5-52: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Oprzewodowanie [6] i innych pojawiają się zapisy o ułożeniu przewodów i kabli w osłonach, takich jak systemy: rur, listew, korytek i drabinek instalacyjnych oraz o obudowywaniu lub wbudowywaniu oprzewodowania. Na tej podstawie można przyjąć poniższe definicje.
Osłony to systemy rur, listew, korytek i drabinek instalacyjnych służących do układania oraz ochrony przewodów i kabli.
Obudowy są wykonywane z innych wyrobów i/lub materiałów budowlanych i podlegają odpowiednim wymogom reakcji na ogień.
Oprzewodowanie to zestaw składający się z gołych lub izolowanych przewodów, kabli lub szyn zbiorczych wraz z elementami mocującymi oraz w razie potrzeby, osłonami przewodów, kabli lub szyn.
Definicja ta jest szersza niż określenie „kable i przewody” i obejmuje także przewody gołe (również szyny), szynoprzewody, a także sposób układania: elementy mocujące, osłony i obudowy. Ze względu na stopień zakrycia kabli i przewodów przez osłony i obudowy można dokonać podziału na:
Oprzewodowanie zakryte – całkowicie obudowane lub wbudowane, lub układane w osłonach całkowicie je zakrywających (w takim przypadku wymagania w zakresie reakcji na ogień dotyczą osłon, obudów lub materiałów budowlanych, w które wbudowywane są kable i przewody).
Oprzewodowanie odkryte – takie, w którym powłoka i/lub izolacja kabla lub przewodu jest dostępna, np. kable i przewody układane na uchwytach lub korytkach kablowych czy drabinach kablowych (w takim przypadku wymagania w zakresie reakcji na ogień dotyczą kabli i przewodów).
Konieczne jest również podanie definicji wyrobu budowlanego wg rozporządzenia CPR [1]:
Wyrób budowlany oznacza każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych.
Należy zwrócić uwagę na to, że zgodnie z ustawą – Prawo budowlane [7] przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych, podczas gdy wg rozporządzenia CPR obiekty budowlane to budynki i budowle.
Wprowadzenie powyższej terminologii jest niezbędne dla jednoznacznej interpretacji omawianych przepisów.
Rozporządzenie UE nr 305/2011 (CPR) i inne związane z nim przepisy
Rozporządzenie CPR nałożyło określone obowiązki na producentów, importerów i dystrybutorów wprowadzających do obrotu wyroby budowlane w całej Unii Europejskiej. Wymaganiom rozporządzenia podlegają wyłącznie wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi w rozumieniu tego rozporządzenia i te wyroby, dla których wydane zostały europejskie oceny techniczne (na wniosek dobrowolnie złożony przez ich producenta). Nie wyznacza ono zakresu wyrobów, które uważane są za wyroby budowlane. Tabela 1 w załączniku IV do rozporządzenia dotyczy wyłącznie wyznaczania przez państwa członkowskie zakresu upoważnienia jednostek ds. oceny technicznej do wydawania europejskich ocen technicznych. Do grupy wyrobów o kodzie 31 zaliczono tam kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne.
W rozporządzeniu MIiB o właściwościach wyrobów budowlanych [3], które zaczęło obowiązywać dla produktów wprowadzanych na rynek krajowy po 1 lipca 2017 r., określono m.in.:
- sposób deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych;
- krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych;
- grupy wyrobów budowlanych objętych obowiązkiem sporządzania krajowej deklaracji właściwości użytkowych oraz właściwe dla tych grup krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych oznaczone 1+, 1, 2+, 2, 3, 4 (od najbardziej do najmniej wymagającego).
W załączniku nr 1 do rozporządzenia wymieniono grupy wyrobów, w tym kable i przewody oraz osłony do ich ochrony oraz ich połączeń (tab. 2), objęte obowiązkiem sporządzania krajowej deklaracji właściwości użytkowych oraz wymagane dla tych grup krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych.
Klasy reakcji na ogień kabli i przewodów: Aca, B1ca, B2ca, Cca, Dca, Eca, Fca odpowiadają przyjętym w rozporządzeniu Komisji (UE) 2016/364 [8]. Część z nich (klasy B1ca, B2ca, Cca i Dca) dodatkowo podzielono, zgodnie z normą PN-EN 13501-6, [9], [10], na podklasy (klasy dodatkowe, grupy) ze względu na:
- wydzielanie dymu (s1, s1a, s1b, s2, s3),
- płonące krople i/lub cząstki (d0, d1, d2),
- kwasowość (a1, a2, a3),
przy czym im mniejsza cyfra, tym ostrzejszy wymóg. Kable i przewody klas Aca i B1ca nie są jeszcze dostępne (nie są produkowane). Przykładowy zapis klasy reakcji na ogień kabla lub przewodu: Cca-s3,d2,a3.
Wymagania dotyczące reakcji na ogień, metody badań i oceny kabli i przewodów stosowanych w obiektach budowlanych określono w normie PN-EN 50575:2015-03 [11].
Przy okazji należy zwrócić uwagę na błędne tłumaczenie tytułu tej normy. W wersji angielskiej zapisano: „Power, control and communication cable. Cables for general applications in construction works subject to reaction to fire requirements”, natomiast na język polski przełożono: „Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne. Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności pożarowej”. Takie tłumaczenie tytułu sugeruje, że norma dotyczy kabli i przewodów w budynkach o określonej klasie odporności pożarowej, co pozostaje w sprzeczności z jej zawartością.
Z zakresu z tej normy wyłączone są kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne do zastosowań podlegających wymaganiom dotyczącym odporności ogniowej. Reakcji na ogień nie określa się również dla kabli i przewodów oraz dla zespołów kablowych (kabli i przewodów elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych oraz kabli sterowniczych wraz z ich zamocowaniami) do systemów zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej.
Klasyfikacji reakcji na ogień nie podlegają też kable i przewody stosowane poza obiektami budowlanymi lub wbudowane do urządzeń, przewody do odbiorników ruchomych lub układane tymczasowo (niewbudowywane trwale do obiektu budowlanego), ponieważ nie mieszczą się w zakresie definicji wyrobu budowlanego zawartej w rozporządzeniu CPR.
Nie są nimi także osłony do ochrony kabli i przewodów oraz puszki instalacyjne, pomimo umieszczenia ich w poz. 37 tabeli w załączniku nr 1 do rozporządzenia MIiB, gdzie przypisano im klasy reakcji na ogień jak dla kabli i przewodów, tj. Aca, B1ca, B2ca, Cca, Dca, Eca, Fca. W rozporządzeniu CPR i związanych z nim dokumentach klasy reakcji na ogień z indeksem „ca” odnoszą się wyłącznie do kabli i przewodów. Zarówno norma zharmonizowana [11], jak i norma [9], [10] nie obejmują swoim zakresem badania reakcji na ogień osłon i puszek.
Zgodnie z dyrektywą (UE) 2014/35/UE [12] wdrożoną ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach ocen zgodności i nadzoru rynku [13] systemy rur, listew, korytek i drabinek instalacyjnych oraz puszki są sprzętem elektrycznym.
W wydanych do ustawy przepisach wykonawczych w sprawie wymagań dla sprzętu elektrycznego [14] określono m.in. procedury oceny zgodności. Do zasobu Polskich Norm wprowadzono normy zharmonizowane, w których określono również wymagania dotyczące rozprzestrzeniania ognia przez systemy osłon [15], [16], [17].
Przepisy zawarte w rozporządzeniach CPR i MIiB dotyczą producentów, importerów oraz dystrybutorów i skutkują kosztownymi dla nich konsekwencjami w postaci konieczności spełnienia wymogów krajowego systemu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych kabli i przewodów. Rozporządzenia te nie nakazują wprowadzania na rynek jakichkolwiek nowych jakościowo wyrobów oraz nie określają, w jakich sytuacjach wyroby o danej klasie reakcji na ogień powinny być stosowane.
Tab. 2. Wymagane dla kabli i przewodów krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych [3]
*Przyjęto terminologię zgodną z normą [5].
**Krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych pierwszej pozycji dotyczą wyłącznie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych dotyczących reakcji na ogień i odporności ogniowej.
Krajowe wydawnictwa dotyczące doboru oprzewodowania w obiektach budowlanych ze względu na reakcję na ogień
W 2017 r. z inicjatywy Polskiej Izby Gospodarczej Elektrotechniki (PIGE) została opublikowana przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich norma N SEP-E-007:2017-09 Instalacje elektroenergetyczne i teletechniczne w budynkach. Dobór kabli i innych przewodów ze względu na ich reakcję na ogień [18]. Autorem normy jest przewodniczący Sekcji Producentów i Importerów Kabli i Przewodów PIGE.
Z kolei w 2020 r. Instytut Techniki Budowlanej opublikował w serii Instrukcje Wytyczne Poradniki pozycję pt. „Kable elektryczne stosowane w budynkach. Wymagania dotyczące reakcji na ogień” [19]. Jej autorami są osoby związane z Zakładem Badań Ogniowych ITB. W obu publikacjach autorzy odwołują się do rozporządzenia (UE) nr 305/2011 CPR [1]. Pomijają natomiast przepisy krajowe, takie jak ustawa o wyrobach budowlanych [2] wraz z aktem wykonawczym, jakim jest rozporządzenie MIiB o właściwościach wyrobów budowlanych [3].
Nie wzięto również pod uwagę istotnych dla omawianego zagadnienia, a powołanych w Warunkach Technicznych norm PN-HD 60364-4-42 [20], PN-HD 60364-5-51 [21] i PN-HD 60364-5-52 [22].
W konsekwencji zawarte w obu publikacjach zalecenia dla kabli i przewodów nie uwzględniają sposobu ich układania (jeżeli nie liczyć układania w tynku i pod tynkiem wymienionego w instrukcji ITB). W ten sposób pominięto właściwości reakcji na ogień osłon lub obudów czy materiału, w który kable i przewody są wbudowane. W konsekwencji wykluczono stosowanie kabli i przewodów klasy Fca i ograniczono stosowanie kabli i przewodów klasy Eca.
Nie uwzględniono również wymagań dla dróg ewakuacyjnych oraz dla pomieszczeń zagrożonych pożarowo.
W normie SEP wymagane klasy reakcji na ogień określono w odniesieniu do całych budynków, a w instrukcji ITB – do stref pożarowych (pominięto przy tym inwentarskie IN).
W tej ostatniej wprowadzono rozróżnienie rozprzestrzeniania się płomieni po kablach instalowanych w wiązkach lub pojedynczo, przy czym nie zdefiniowano, co oznacza termin „wiązka” i dlaczego wymaga odrębnego traktowania.
Obie publikacje odbiegają od wymagań stawianych kablom i przewodom ze względu na reakcję na ogień zawartych w Warunkach Technicznych i powołanych w nich normach. Proponowane zalecenia dotyczące stosowania danej klasy reakcji na ogień w zależności od rodzaju budynku lub strefy pożarowej są często wyższe niż wymagane w Warunkach Technicznych bez wskazania uzasadnienia takiego, a nie innego wyboru.
Niezaprzeczalną zaletą instrukcji ITB jest powiązanie opisowego określenia występującego w Warunkach Technicznych w stosunku do kabli i przewodów – „nierozprzestrzeniające płomienia (ognia)” z klasami reakcji na ogień wg [9].
W obu publikacjach używane są określenia „wymagania” lub „powinny” sugerujące obowiązkowość ich stosowania, podczas gdy można je najwyżej traktować jako zalecenia, i to z zastrzeżeniami. W ten sposób zwyczajnie dezinformują ich czytelników. Są wśród nich osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy lub nieprzygotowane do przebrnięcia przez przepisy zawarte w Warunkach Technicznych i powołanych w nich normach (dodatkowym utrudnieniem jest jakość tłumaczenia norm), np. przedstawiciele Państwowej Straży Pożarnej, inwestorzy czy pracownicy administracji architektoniczno-budowlanej.
Powyżej przedstawiono tylko część uwag do obu publikacji. Trudno przyjmować zawarte tam zapisy bez zastrzeżeń jako zasady wiedzy technicznej w rozumieniu art. 5 ust. 1 czy art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane.
Instrukcję ITB należałoby traktować jako zalecenie dotyczące kabli i przewodów układanych w sposób otwarty i to tylko wtedy, kiedy nie jest sprzeczna z przepisami zawartymi w Warunkach Technicznych i powołanych w nich normach. Korzystający z niej projektant musi mieć tego świadomość.
Kable o wyższej klasie reakcji na ogień są, siłą rzeczy z różnych powodów, droższe niż te klasy Eca czy Fca. Wymóg ich stosowania w całym budynku czy strefie pożarowej, niezależnie od sposobu układania przewodów, podnosi bezpieczeństwo pożarowe w sposób niekiedy ponadnormatywny (ponad wymagania wynikające z obowiązujących przepisów), a przy tym nieproporcjonalny do poniesionych nakładów finansowych, obciążając inwestora, a w efekcie ostatecznie nabywcę końcowego. Dotyczy to szczególnie budynków mieszkalnych.
Dobór kabli i przewodów. Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki
W ustawie – Prawo budowlane [7] w art. 5 ust. 1 lit. b zapisano:
Art. 5.1. Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:
1) spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych (…), dotyczących: (…)
b) bezpieczeństwa pożarowego.
Przepis ten jest często nadinterpretowany w debacie o reakcji oprzewodowania na ogień. Niektórzy spośród zabierających w niej głos uważają na jego podstawie, że rozporządzenie CPR określa, w jakich sytuacjach wyroby o danej klasie reakcji na ogień powinny być stosowane oraz że należy traktować je jako zasady wiedzy technicznej w projektowaniu i budowaniu obiektów budowlanych. Jest to twierdzenie bezzasadne, ponieważ art. 5 ust. 1 zawiera wymagania ogólne, natomiast szczegółowe zawarte są w przepisach techniczno-budowlanych. W tym przypadku są to Warunki Techniczne [4] wydane na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane [7]. Określają one zasady, jakie się stosuje przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz zmianie użytkowania budynków oraz budowli spełniających funkcje użytkowe budynków. Zawarto tam także wymagania dotyczące doboru i stosowania kabli i przewodów również ze względu na reakcję na ogień.
Drugą część artykułu znajdziesz w miesięczniku „Inżynier Budownictwa” nr 5/2022 >>>
 |
mgr inż. Łukasz Gorgolewski rzeczoznawca budowlany HELIOS Projektowanie instalacji elektrycznych Poznań |
Bibliografia
1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.Urz. UE L 88/5 tom 54 z 4.4.2011 r.).
2. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 215 z późn. zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1966 z późn. zm.).
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.).
5. PN-E-01002:1997 Słownik terminologiczny elektryki – Kable i przewody.
6. PN-HD 60364-5-52:2011/Ap2:2019-02 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych – Część 5-52: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Oprzewodowanie.
7. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351).
8. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/364 z dnia 1 lipca 2015 r. w sprawie klasyfikacji reakcji na ogień wyrobów budowlanych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 (Dz.Urz. UE L 68/4 z 15.3.2011 r.).
9. PN-EN 13501-6:2014-04 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków – Część 6: Klasyfikacja na podstawie wyników badań reakcji na ogień kabli elektrycznych.
10. PN-EN 13501-6:2019-02 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków – Część 6: Klasyfikacja na podstawie badań reakcji na ogień kabli elektroenergetycznych, sterowniczych i telekomunikacyjnych (wersja angielska).
11. PN-EN 50575:2015-03+A1:2016-11 Kable i przewody elektroenergetyczne, sterownicze i telekomunikacyjne – Kable i przewody do zastosowań ogólnych w obiektach budowlanych o określonej klasie odporności pożarowej.
12. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/35/UE w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia (Dz.Urz. UE L 96 z 29.03.2014 r.).
13. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach ocen zgodności i nadzoru rynku (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 514 z późn. zm.).
14. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz.U. z 2016 r. poz. 806).
15. PN-EN 61386-1:2011 Systemy rur instalacyjnych do prowadzenia przewodów – Część 1: Wymagania ogólne.
16. PN-EN 61537:2007 Prowadzenie przewodów – Systemy korytek i systemy drabinek instalacyjnych.
17. PN-EN 50085-1:2010 Systemy listew instalacyjnych otwieranych i listew instalacyjnych zamkniętych do instalacji elektrycznych – Część 1: Wymagania ogólne.
18. N SEP-E-007:2017-09 Instalacje elektroenergetyczne i teletechniczne w budynkach. Dobór kabli i innych przewodów ze względu na ich reakcję na ogień.
19. A. Borowy, A. Kolbrecki, K. Kaczorek-Chrobak, Kable elektryczne stosowane w budynkach. Wymagania dotyczące reakcji na ogień, ITB, 2020.
20. PN-HD 60364-4-42:2011/A1:2015-01/Ap2:2019-06 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych – Część 4-42: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa – Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego.
21. PN-HD 60364-5-51:2011 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych – Część 5-51: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Postanowienia ogólne.
22. PN-HD 60364-5-52:2011+Ap2:2019-02 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych – Część 5-52: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Oprzewodowanie.
Polecamy:
Niepalne izolacje kabli i przewodów elektrycznych
Jak zintegrować systemy bezpieczeństwa pożarowego
Warunki techniczne – zmiany od lutego 2022 roku
Nowa forma projektu budowlanego a uzgodnienia dotyczące ochrony przeciwpożarowej
Sprawdź też: Produkty budowlane
