Czy tunele drogowe w Polsce są dobrze zabezpieczone przed pożarami?

Każdy tunel drogowy powinien mieć odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe. Jaka jest skuteczność systemów wysokociśnieniowej mgły wodnej w gaszeniu pożarów w tunelach?

Do 2020 roku łączna długość tuneli drogowych w Polsce wynosiła ok. 6,5 km.
Na koniec 2020 r. w budowie z ramienia Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad było dziewięć tuneli o długości około 14 km*
W ciągu dekady na drogach krajowych w naszym kraju przybędzie kilkanaście nowych tuneli drogowych o łącznej długości 25 km*

Tunele drogowe w Polsce. W ciągu 10 lat przybędzie 25 km tuneli

W Polsce, w porównaniu z wieloma krajami w Europy, jest bardzo mało tuneli (w Szwajcarii jest ich około 1200). Do 2020 roku łączna długość tuneli wynosiła nieco ponad 6 km, ale obserwujemy trend wzrostowy. Inwestycje tego typu widać chociażby w sieci dróg krajowych. Wprawdzie aktualnie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych
i Autostrad (GDDKiA), administruje tylko jednym tunelem o długości 700 metrów w Lalikach (woj. śląskie) przy granicy ze Słowacją, ale ta liczba będzie rosnąć.

W trzecim kwartale 2021 r. do użytku ma zostać oddany tunel na drodze ekspresowej S2 w Warszawie (dł. ok. 2,3 km). W budowie znajdują się tunele na północnej obwodnicy Krakowa, Zakopiance, pod Dźwiną w Świnoujściu oraz na drogach ekspresowych S1 (obejście Węgierskiej Górki) i S3 (odcinek Bolków -Kamienna Góra). Jak podaje GDDKiA, na drogach krajowych w ciągu najbliższych 10 lat przybędzie 25 km tuneli.

Zobacz też:

Tunel trasy W-Z w Warszawie. Fot. stock.adobe / vesta48

Tunele drogowe – obiekty wymagające bezkompromisowego podejścia do wymagań dla systemów ppoż.

Tunele to pod wieloma względami szczególne obiekty. Ułatwiające komunikację, ale kosztowne w budowie i utrzymaniu. Szczególnej uwadze wymaga ich zabezpieczenie przed pożarami. Niestety tragiczne wypadki z Europy pokazują, że takie zagrożenie jest realne. W wielkim pożarze w tunelu pod Mount Blanc w 1999 roku (Tunel du Mont Blanc) zginęło 39 osób, a zaledwie dwa miesiące później podobne zdarzenie w tunelu Tauern w Austrii pochłonęło kolejne 12 istnień. Po tych pożarach unowocześniono systemy ppoż. w krajach alpejskich. W Polsce jak do tej pory nie było takiego zdarzenia (z wyjątkiem pożaru podczas budowy tunelu w Naprawie na Zakopiance w sierpniu 2020 roku, gdzie nikt nie zginął). Mamy za to szansę uczyć się na błędach innych krajów i stosować nowoczesne i wydajne zabezpieczenia od samego początku funkcjonowania tuneli. Trudność z ewakuacją z takich obiektów, prowadzeniem akcji gaśniczej, problemy z przywróceniem komunikacji po pożarze wymusza stosowanie bardzo dobrych zabezpieczeń ppoż.

Polskie wymagania ppoż. dla tuneli nie uwzględniają zastosowania nowoczesnych systemów gaszenia, które stosowane są w krajach Europy Zachodniej

Tunele drogowe muszą spełniać określone wymogi bezpieczeństwa w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Regulują je przepisy Dyrektywy 2004/54/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. oraz Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie, z późniejszymi zmianami. Niestety przepisy w Polsce wymagają jedynie stosowania hydrantów DN80 dla tuneli o długości powyżej 500 m. Specjaliści polecają nowocześniejsze rozwiązania np. systemy mgły wodnej, które są skuteczne i przyjazne środowisku.

Tunele drogowe z systemami wysokociśnieniowej mgły wodnej

Gaszenie mgłą wodną nie jest rozwiązaniem nowym. To sposób, który pojawił się pod koniec XIX wieku za oceanem, ale powszechnie zaczął być stosowany około 100 lat później. Przyczynił się do tego m.in. Protokół Montrealski, który doprowadził do wycofania z użycia halonu jako powszechnego środka gaśniczego.

Obecne projektowane i wykonywane systemy gaszenia za pomocą wysokociśnieniowej mgły wodnej to technologia skuteczna i sprawdzona, potwierdzona pełnowymiarowymi testami pożarowymi, wykonywanymi we współpracy z akredytowanymi laboratoriami, takimi jak IBS, VdS, SINTEF, PAVUS. Konieczne jest stosowanie zaawansowanych technologicznie systemów gaszenia opartych o doskonałe właściwości fizyczne środka gaśniczego, jakim jest mgła wodna. Systemy te stosuje się do ochrony przestrzeni, w których priorytetem jest bezpieczeństwo zarówno ludzi, jak i wyposażania. Do tego mają one wysoką trwałość i są bezproblemowe w eksploatacji. W czasie pożaru mgła wodna odbiera ze źródła pożaru ogromną ilość ciepła podczas odparowania wody (1 l odbiera ok. 2,26 MJ ciepła), lokalnie obniża poziom tlenu w wyniku przemiany w parę wodną oraz redukuje promieniowanie, skutecznie zmniejszając ryzyko rozprzestrzeniania się pożaru i ponownego zapłonu – mówi Krzysztof Majcher – ekspert w zakresie systemów ppoż. w SPIE Building Solutions.

Ekspert SPIE przytacza fakty: przeprowadzane testy pokazały, że mgła wodna jest skuteczna nawet przy ekstremalnie wysokich obciążeniach ogniowych (do 200 MW) oraz przy temperaturze pożaru przekraczającej 1000°C. Natychmiastowe uruchomienie systemu oraz zabezpieczenie konstrukcji zwiększają bezpieczeństwo użytkowników tunelu, zapewniając jednocześnie wysoką dostępność infrastruktury. Specjalnie projektowane dysze gaśnicze umożliwiają opanowanie zagrożenia w różnych scenariuszach pożarowych, w tym pożarów ciał stałych i cieczy. Wysokiej jakości materiały i technologia uwzględniają szczególne wymogi tego agresywnego środowiska oraz znaczne fluktuacje temperatur występujące w tunelach.

Systemy gaszenia mgłą wodną zastosowano w wielu europejskich tunelach:

Tunel Mona Lisa w Linz (Austria) – długość 850 m
Felbertauern-Tunnel (Austria), który łączy Salzburg ze wschodnim Tyrolem – długość 5300 m
Roertunnel (Holandia) – długość 2450 m
Lieferinger Tunnel (Austria) – długość 500 m
Arlbergtunnel (Austria) – długość 14000 m
Heathrow Main Tunnel (Wielka Brytania) – długość ok 2500 m.

Mgła wodna chroni nie tylko tunele drogowe

Systemy mgły wodnej stanowią coraz częściej zabezpieczenie tuneli, jednak ich zastosowanie jest o wiele szersze. Sprawdzą się także w sektorze przemysłowym (maszynownie, rozdzielnie, transformatory, obróbka metali), w elektrowniach (ochrona tuneli kablowych, przenośników). Montowane są również w obiektach muzealnych i sakralnych, archiwach, obiektach o szczególnym znaczeniu historycznym oraz w biurowcach i na stacjach metra.

* dane z https://www.gddkia.gov.pl

Sprawdź: Produkty budowlane