Na terenie Jordanek położonych w samym centrum Torunia, w sąsiedztwie gotyckiej starówki, dobiegają końca prace związane z budową wielofunkcyjnej sali koncertowej.
Ten nowoczesny obiekt realizuje konsorcjum firm Mostostal Warszawa i Acciona Infrastructuras SA na podstawie rozstrzygniętego przez miasto przetargu. Projekt sali wykonała hiszpańska pracownia Menis Arquitectos. Budynek zaprojektowany został przez Fernando Menisa jako rzeźbiarska bryła zatopiona w zieleni, która swoją formą i kolorystyką nawiązuje do sąsiadującej zabudowy. Koncepcją architektoniczną i ideą harmonijnego współgrania z otoczeniem obiekt koresponduje z centrum Magma zrealizowanym według projektu tego samego architekta na Teneryfie. Projekt konstrukcji wykonała firma Fort Polska z Bydgoszczy.
Budynek będzie miał charakter wielofunkcyjny. Pomieści salę koncertową, teatralną, filmową, kongresową, targową oraz scenę plenerową. Zakończenie inwestycji planowane jest na połowę 2015 r, a pierwszych koncertów melomani będą mogli wysłuchać już jesienią tego roku. W maju 2013 r. generalny wykonawca podpisał umowę na realizację fundamentowania specjalistycznego z firmą Soletanche Polska. Prace polegały na kompleksowym zabezpieczeniu stateczności skarp wykopu głębokości ok. 11 m oraz posadowieniu głębokim tego obiektu. Soletanche Polska prowadziła zasadnicze prace od maja do grudnia 2013 r. Zgodnie z opracowaną przez zamawiającego dokumentacją geologiczno-inżynierską, w podłożu projektowanej inwestycji stwierdzono do głębokości ok. 8,5 m poniżej poziomu terenu (ppt) występowanie nasypów niebudowlanych i gruntów organicznych. Głębiej stwierdzono niespoiste grunty nośne, wykształcone w postaci średnio zagęszczonych i zagęszczonych piasków drobnych, piasków średnich, piasków grubych oraz pospó- łek. Osady niespoiste spoczywają na stropie iłów plioceńskich nawierconym na głębokości 10-13 m ppt. Zwierciadło wód podziemnych stabilizuje się na głębokości od 5,0 do 5,5 m ppt, tzn. 5,3 m nad dnem wykopu. Warstwę wodonośną stanowią tu piaszczyste grunty rzeczno-lodowcowe. Inwestycja została sklasyfikowana jako należąca do II kategorii geotechnicznej ze względu na złożone warunki gruntowe i posadowienie poniżej poziomu wód gruntowych. Przykładowy przekrój geologiczno-inżynierski przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1 Przekrój geologiczno-inżynierski w miejscu projektowanej inwestycji, wykonany przez firmę Geotechnika z Torunia
Konieczność wykonania głębokiego wykopu (-6,175 m poniżej zera budynku i do 12 m poniżej poziomu terenu) w ostrej granicy działki, wysoki poziom wody gruntowej, występowanie w podłożu nasypów niebudowlanych o znacznej miąższości, monumentalna ściana oporowa o wysokości odsłoniętej ponad 12 m (w części podziemnej), zaproponowana w projekcie architektonicznym, oraz wymagany krótki czas realizacji stanowiły największe wyzwania przy projektowaniu, a następnie wykonywaniu głębokiego fundamentowania. Projekt wykonawczy fundamentowania głębokiego opracowany został przez biuro projektowe firmy Soletanche Polska.
Rys. 2 Schemat zabezpieczenia stateczności ścian szczelinowych
Uwzględniając usytuowanie projektowanego obiektu, głębokości oraz kształt części podziemnej w planie zaprojektowano zabezpieczenie stateczności wykopu ścianami szczelinowymi o grubości 60 i 80 cm. Ściany szczelinowe o grubości 80 cm zaprojektowane zostały w rejonie, gdzie wysokość odsłoniętej ściany szczelinowej bez podparcia docelowego wynosi ponad 12 m. Na pozostałym obszarze zaprojektowano i wykonano ściany szczelinowe o grubości 60 cm. Głębokość ścian szczelinowych wynosi od 14,5 do 19,0 m. Ściany szczelinowe w fazie budowy pełniły funkcję obudowy wykopu, natomiast w fazie eksploatacji stanowić będą ściany zewnętrzne sali koncertowej. Założono, że w trakcie wykonywania części podziemnej stateczność ścian szczelinowych zapewniona zostanie stałymi i tymczasowymi kotwiami gruntowymi oraz tymczasowymi rozporami stalowymi. W czasie opracowywania projektu sprawdzono ryzyko wystąpienia kolizji kotwi gruntowych z instalacjami i sieciami zaznaczonymi na planie ZUD, korygując położenie kotwi w miejscach, gdzie mogą wystąpić kolizje.
Zabezpieczenie stateczności obudowy wykopu przy pomocy kotwi i rozpór znacznie ułatwiło generalnemu wykonawcy wykonanie części podziemnej budynku. Prace prowadzone były w wykopie otwartym, co wpłynęło na skrócenie czasu i obniżenie kosztu wykonywanych robót stanu zero. Należy także zwrócić uwagę na fakt, że ściany szczelinowe zagłębione zostały w warstwie trudno przepuszczalnej, co umożliwiło ograniczenie odwodnienia wykopu do jego wnętrza, bez rozwoju leja depresji poza granice własności inwestora. Taka metoda realizacji części podziemnych obiektów pozwala uniknąć ingerencji w gospodarkę wodną poza terenem inwestycji, ograniczając odwodnienie do zewnętrznego obrysu podziemia. Ponadto umożliwia prowadzenie prac w suchym i bezpiecznym wykopie fundamentowym. Stosowana przez Soletanche Polska technologia CWS® (ściany szczelinowej z systemową uszczelką PVC na stykach sekcji) stanowi istotne ułatwienie w drodze do osiągnięcia celu, jakim jest uzyskanie suchego wykopu. Ponieważ ciężar konstrukcji docelowej nie równoważy wyporu wody gruntowej, to do zakresu robót Soletanche Polska należało także wykonanie elementów kotwiących płytę denną. Jako elementy kotwiące w środkowej części budynku, zaprojektowane i zrealizowane zostały formowane w gruncie pale przemieszczeniowe w technologii Screwsol®, wykonywane z dna wykopu docelowego. Natomiast w narożach budynku, gdzie w fazie tymczasowej stateczność obudowy wykopu zapewniały tymczasowe rozpory stalowe, zaprojektowane zostały barety [pale o przekroju prostokątnym, formowane w gruncie, głębione pod osłoną zawiesiny bentonitowej) wykonywane z poziomu terenu. Prace związanie z elementami kotwiącymi płytę denną dostosowane były do tempa prac generalnego wykonawcy oraz prowadzone w ścisłej koordynacji z robotami ziemnymi. Kompleksowe wykonanie obudowy wykopu, wraz z zapewnieniem stateczności i posadowienia obiektu, przez firmę Soletanche Polska umożliwiło pomyślną i terminową realizację przedsięwzięcia, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Obserwacja postępu prac na budowie w czasie rzeczywistym możliwa była poprzez udostępnioną publiczności sieć kamer pracujących online i stronę internetową Centrum Koncertowo-Konferencyjnego Jordanki w trakcie całej budowy.
Fot. 1 Widok placu budowy – prace związane z fundamentowaniem głębokim w suchym wykopie
Podczas prac prowadzono na bieżąco pomiary geodezyjne przemieszczeń poziomych ścian szczelinowych przy pomocy inklinometrów i geodezyjnych punktów pomiarowych. Częstotliwość oraz sposób pomiarów były określone w opracowanym projekcie monitoringu. Dla pali wykonano próbne obciążania na wyciąganie oraz na wciskanie.
Porównując rzeczywiste wyniki przemieszczeń ścian szczelinowych z wartościami teoretycznymi uzyskanymi z programu Paroi 85, opracowanego przez Soletanche Bachy, można stwierdzić, że prognozy projektowe okazały się zgodne z rzeczywistością. Podobnie wyglądało to w przypadku pali kotwiących. Próbne obciążenia pali wykazały, że zależność siła-przemieszczenie jest zgodna z wartościami wynikającymi z obliczeń. Otrzymane wyniki świadczą o słuszności i poprawności przyjętych metod obliczeniowych oraz odpowiednim doborze parametrów gruntowych, które mają duże znaczenie w obliczaniu konstrukcji współpracujących z gruntem.
Z ramienia Soletanche Polska robotami kierował mgr inż. Krzysztof Graf, a projekt ścian szczelinowych opracowały mgr inż. Urszula Tomczak oraz mgr inż. Emilia Błach. Projekt pali kotwiących wykonany został przez mgr inż. Jakuba Bielickiego.
mgr inż. Emilia Błach
projektant, Soletanche Polska sp. z o.o., Warszawa
Soletanche Polska
ul. J. Kochanowskiego 49A
01-864 Warszawa
tel. (+48 22) 639 74 11
fax (+48 22) 639 87 07
office@soletanche.pl
