Zmiana inspektora nadzoru inwestorskiego

W nawiązaniu do artykułu „Procedura zmiany kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego” proszę o informację, czy zmiana inspektora nadzoru inwestorskiego, jeśli jest wymagany w pozwoleniu, musi odbyć się na takich samych warunkach jak dla kierownika budowy (spisany stan zaawansowania prac w dzienniku budowy lub protokole, przekazanie funkcji nowemu inspektorowi nadzoru)?

 

Czy jest możliwość rezygnacji z funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego bez przekazania obowiązków, jeśli nie jest znany i powołany jego następca?

 

Czy w przypadku przerwania prac i rezygnacji inspektora nadzoru na czas, kiedy prace nie są prowadzone, potrzebna jest osoba pełniąca funkcję inspektora?

Fot. stock.adobe / ilro

Funkcje kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego, zgodnie z dyspozycjami art. 12 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.), są związane z pełnieniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Osoby, które w ramach inwestycji budowlanej podjęły się pełnienia tych funkcji, stają się, zgodnie z art. 17 ustawy, uczestnikami procesu budowlanego, których prawa i obowiązki zostały ściśle określone w dalszych dyspozycjach Prawa budowlanego.

Zobacz: Rezygnacja kierownika budowy

Inspektor nadzoru inwestorskiego jest tą osobą, która w trakcie realizacji zamierzenia budowlanego będzie reprezentowała inwestora na budowie i z punktu widzenia specjalisty posiadającego stosowne uprawnienia budowlane kontrolowała przebieg robót. W zależności od rodzaju inwestycji powołanie inspektora nadzoru inwestorskiego będzie wymagane lub będzie to indywidualna decyzja inwestora. Jeśli inspektor nadzoru inwestorskiego zostanie powołany przez inwestora, wówczas fakt ten powinien zostać odnotowany w dzienniku budowy w odpowiedniej rubryce. Inwestora obowiązywać będą również regulacje rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 963). Wytyczne powyższego rozporządzenia w § 6 ust. 4 wskazują:

Jeżeli w trakcie wykonywania robót budowlanych następuje zmiana kierownika budowy, kierownika robót, inspektora nadzoru inwestorskiego lub projektanta sprawującego nadzór autorski, w dzienniku budowy dokonuje się wpisu określającego stan zaawansowania i zabezpieczenia przekazywanej budowy, rozbiórki lub montażu.

Wpis ten potwierdza się datą i podpisami osoby przekazującej i przejmującej obowiązki. Tym samym procedura zmiany osób pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie dla danego przedsięwzięcia będzie dla każdego z tych specjalistów przebiegała w identyczny sposób. Mając na uwadze powyższe, inspektor nadzoru inwestorskiego w momencie rezygnacji z funkcji musi dopełnić tych samych formalności, co kierownik budowy. Oznacza to, że wszystkie wyroki sądów, komentarze branżowe i analizy prawne dotyczące zmiany osoby pełniącej funkcję kierownika budowy będą dotyczyły przez analogię również inspektora nadzoru inwestorskiego.

Sprawdź: Odpowiedzialność dyscyplinarna i zawodowa inżyniera budownictwa

Innym problemem jest niemożność przekazania budowy następcy w sytuacji rezygnacji z pełnienia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego. Orzecznictwo sądów w kwestii braku następcy różni się diametralnie. W wyroku sygn. akt VII Ga 221/16 z dnia 28 października 2016 r. skład orzekający Sądu Okręgowego w Białymstoku uznał: (…) że momentem, w którym dotychczasowy kierownik budowy kończy swoją funkcję, w sensie formalnoprawnym, jest dokonanie tego wpisu, związanego z protokolarnym przekazaniem terenu budowy nowemu kierownikowi budowy. Jeżeli kierownik budowy nie ma możliwości przekazania placu budowy swojemu następcy (chociażby z powodu braku zatrudnienia jego następcy), z formalnego punktu widzenia w dalszym ciągu pozostaje on kierownikiem budowy. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że w trakcie realizacji procesu budowlanego jego uczestnicy mogą się mierzyć z różnymi sytuacjami, należałoby także wziąć pod uwagę stanowisko prezentowane w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 1224/13: Nadto kierownik budowy w każdej chwili może zrezygnować z pełnienia swojej funkcji. Jednak w takim przypadku ma obowiązek dokonania odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy i poinformowania, najlepiej na piśmie, inwestora i organ nadzoru budowlanego o swojej rezygnacji. Jest to niezwykle istotne ze względu na możliwość uniknięcia odpowiedzialności za zdarzenia, które będą miały miejsce na budowie po tej dacie. Może kierownik skorzystać z takiej możliwości, gdy inwestor przerywa na dłuższy czas budowę. Bardzo dużym ryzykiem w takim przypadku jest zachowanie przez kierownika budowy odpowiedzialności za teren budowy i obiekty znajdujące się na nim, zwłaszcza wtedy, gdy teren ten nie będzie strzeżony (tak: Robert Dziwiński, Paweł Ziemski, komentarz do art. 22 ustawy – Prawo budowlane, Lex). Orzeczenie to zostało wydane w innym stanie prawnym, jednakże przepisy dotyczące formalnej zmiany osoby pełniącej samodzielną funkcję techniczną w budownictwie w czasie realizacji zamierzenia budowlanego nie uległy w tym względzie znaczącym modyfikacjom. Podejście prezentowane w wyżej cytowanym wyroku stoi naprzeciw oczekiwaniom osób będących kierownikami budów, inspektorami nadzoru inwestorskiego itd. Trudno jest oczekiwać od kierownika budowy czy inspektora nadzoru inwestorskiego, by w sytuacji, gdy inwestor utrudnia mu pełnienie swojej funkcji czy też zaszły niemożliwe do przewidzenia przypadki losowe, nie mógł ustąpić ze stanowiska, jeśli inwestor nie wyznaczy w jego miejsce innej osoby. Tym bardziej, że na wybór nowej osoby na to stanowisko tak naprawdę nie ma on najmniejszego wpływu. Przy podejściu czysto formalnym stałby się on w pełni zależny od woli inwestora, co oznaczałoby w znacznym stopniu ograniczenie jego swobód obywatelskich i przypisanie odpowiedzialności za wydarzenia, w których po rezygnacji z funkcji w sposób oczywisty nie mógł uczestniczyć.

Podsumowując, należy wskazać, że zarówno kierownika budowy, jak i inspektora nadzoru inwestorskiego dotyczą te same regulacje prawne związane z rezygnacją z funkcji i należy wdrożyć identyczne procedury, udokumentowane w odpowiedni sposób w dzienniku budowy. W sytuacjach, gdy nie było możliwe prawidłowe przeprowadzenie tych procedur, każdy przypadek powinien zostać indywidualnie rozpatrzony przez sąd powszechny bądź w postępowaniu przed właściwym organem nadzoru budowlanego.

Odpowiada Katarzyna Mateja – Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Piekarach Śląskich

Zobacz: Produkty budowlane