Zielone dachy ekstensywne na garażach

Na dachach garaży, szczególnie garaży podziemnych, zazwyczaj zakładane są kompozycje roślinności przypominające ogrody na gruncie rodzimym. Tworzenie dachów zielonych w formie uprawy ekstensywnej na płycie garażu podziemnego jest rozwiązaniem zdecydowanie mniej popularnym, zasługuje jednak na szersze omówienie z przyczyn technicznych, projektowych, eksploatacyjnych i estetycznych.

Fot. Wyspa z roślinnością ekstensywną w chodniku na dachu intensywnym

Specyfika dachów ekstensywnych

Czym są dachy zielone ekstensywne? Odpowiedź znajdziemy w wytycznych dla dachów zielonych FLL, które są zbiorem zaleceń oraz odniesień do norm, określających wymagania techniczne i parametry dla materiałów wykorzystywanych do budowy dachów zielonych (Wytyczne do projektowania, wykonywania i utrzymywania dachów zielonych, DAFA DZ 1.02). Według wytycznych zieleń dachów w uprawie ekstensywnej to formy zbliżone do występujących w warunkach naturalnych, które w dużym stopniu utrzymują się i rozwijają samodzielnie. Dach ekstensywny powinien być raczej lekki, cienkowarstwowy, pokryty mniej lub bardziej samowystarczalną roślinnością i nie wymagać pracochłonnej pielęgnacji.

Jaka powinna być grubość dachu ekstensywnego? Wytyczne FLL zwracają uwagę, że w zależności od grubości podłoża na dachach ekstensywnych występują różne formy roślinności. Na najcieńszych dachach o miąższości podłoża 4−8 cm będzie rósł głównie mech i rozchodniki. Jeśli podłoża będzie nieco więcej − 6−10 cm, na dachu powstaną warunki dla siedliska typu rozchodniki − mech − zioła. Przy miąższości podłoża 10−15 cm na dachu ekstensywnym będą rosły rozchodniki, zioła i trawy. Na 15−20 cm zalecanych jako maksymalna miąższość podłoża wytyczne FLL sugerują uprawę ziół i traw sucholubnych, które z racji pokroju i wysokości zagłuszą mech i rozchodniki. Tu warto zaznaczyć, że przez pojęcie „trawy” należy rozumieć trawy sucholubne (ozdobne, łąki kwietne), a nie trawnik gazonowy w przysłowiowym angielskim stylu. Pojawiający się czasami w projektach opis „dach ekstensywny – roślinność typu trawnik” to błąd, ponieważ trawnik gazonowy jest założeniem wymagającym intensywnej pielęgnacji, koszenia i regularnego nawadniania (jest formą roślinności na dach intensywny).

>>> Wybieramy dobry substrat na dachy zielone

>>> Dachy zielone – jak zagospodarować dach płaski w przestrzeni miejskiej?

>>> Zielone dachy w Polsce

Czy dach ekstensywny musi być lekki? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Bywają sytuacje, w których dachy ekstensywne muszą być lekkie. Najczęściej takim przypadkiem są dachy zakładane na halach i magazynach o konstrukcji stalowej. Na dachu z blachy trapezowej każdy kilogram na metr kwadratowy ma kolosalne znaczenie, a zatem im cieńsze podłoże, tym lżej. W grę wchodzą jedynie rozchodniki i mech, aplikowane wyłącznie w formie maty rozchodnikowej (gotowej prekultywowanej roślinności na nośniku z włókien kokosowych bądź z siatek poliamidowych z geowłókniną polipropylenową) układanej na bardzo lekkim substracie (800−1000 kg/m³) − na tyle lekkim, że jego składniki potrafią się unosić na wodzie (np. keramzyt, perlit, wermikulit). Zdarzają się również sytuacje, w których dach zielony ekstensywny musi być ciężki, ponieważ jego rolą jest zabezpieczenie przed wiatrem (dachy balastowe). Najczęściej dotyczy to dachów położonych wysoko albo dachów w strefie nadmorskiej i w górach. W skrajnych przypadkach na substracie z roślinami rozsypuje się dodatkowo cienką warstwę żwiru, aby zabezpieczyć ciężki substrat (1600−1800 kg/m³) przed wywiewaniem.

W dalszej części artykułu:

• Pielęgnacja dachów ekstensywnych.
• Dachy ekstensywne – przykładowe zastosowania.

Cały tekst znajdziesz w numerze 5/2022 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”

Paweł Kożuchowski Laboratorium Dachów Zielonych

Zdjęcia i rysunki – własność autora

>>> Dachy zielone bagienne i retencyjne jako magazyn wody opadowej

>>> Produkty budowlane

>>> Zielone przystanki komunikacji miejskiej w Białymstoku