Ubezpieczenie inżyniera budownictwa – pytania i odpowiedzi

Ubezpieczenie inżyniera budownictwa

1. Czy proponowane przez Państwa ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej inżynierów budownictwa odnosi się również do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej kierownika budowy w pełnym zakresie obowiązków wynikających z prawa budowlanego?

Ochrona ubezpieczeniowa w obowiązkowym i tzw. nadwyżkowym ubezpieczeniu OC inżyniera budownictwa obejmuje wszystkie obowiązki osób pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, w tym kierownika budowy. Należy jednak pamiętać, że ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a także rozporządzenie w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia architektów oraz inżynierów budownictwa wskazują rodzaje szkód, w przypadku których ubezpieczyciel nie jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania (tzw. wyłączenie z ochrony ubezpieczeniowej). Są to:

a) szkody wyrządzone z winy umyślnej;

b) szkody wyrządzone wskutek naruszenia praw autorskich i patentów;

c) kary umowne;

d) szkody powstałe w wyniku normalnego zużycia lub wadliwej eksploatacji obiektów budowlanych;

e) szkody wynikłe z przekroczenia ustalonych kosztów;

f) szkody powstałe po skreśleniu z listy członków izby lub w okresie zawieszenia w prawach członka oraz z czynności wykonanych lub zaniechanych w okresie, zanim ubezpieczyciel udzielał ochrony ubezpieczeniowej.

Jeżeli szkoda, za którą ponosi odpowiedzialność osoba wykonująca samodzielne funkcje techniczne w budownictwie w następstwie uchybień w wykonywaniu obowiązków sformułowanych przez Prawo budowlane, nie podlega wyłączeniu z punktów a)-f), ubezpieczyciel jest zobowiązanych do wypłaty odszkodowania.

Fot.  stock.adobe / BillionPhotos

2. Czy w związku z wykonywaniem samodzielnej funkcji technicznej na budowie (np. kierownika robót) – bez wpisu do dziennika budowy – moje ubezpieczenie OC jest skuteczne? Czy też wymagane jest wpisanie danej osoby do dziennika budowy?

Zgodnie z brzmieniem art. 45 ust. 2 ustawy Prawo budowlane osoba, która kieruje budową lub robotami, musi zostać wpisana do dziennika budowy oraz potwierdzić wpis własnoręcznym podpisem. Powyższa regulacja oznacza, że osoba, która nie została wpisana do dziennika budowy, nie sprawuje samodzielnej funkcji technicznej w zakresie kierowania budową lub kierowania robotami. To powoduje, że obowiązkowe ubezpieczenie OC tej osoby nie obejmuje tych czynności.

3. Czy w ramach ubezpieczenia obowiązkowego OC z tytułu wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (lub w formie rozszerzonej) można ubezpieczyć własną działalność w zakresie pełnienia funkcji inżyniera kontraktu wraz z pełnieniem funkcji inspektora nadzoru? Od jakich przypadków można się ubezpieczyć?

Nie można rozszerzyć ubezpieczenia obowiązkowego o dodatkowe ryzyka nieujęte w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia OC architektów oraz inżynierów budownictwa lub w Umowie Generalnej OC inżynierów budownictwa zawartej pomiędzy Polską Izbą Inżynierów Budownictwa a ERGO Hestią. W stosunku do rozporządzenia umowa generalna dodatkowo rozszerzyła ochronę ubezpieczeniową o szkody wynikłe z wykonywania projektów warsztatowych, wykonawczych, techniczno-budowlanych oraz innych, zawierających obliczenia statyczne i wytrzymałościowe, analizy wytrzymałościowe i wyboczeniowe, analizy konstrukcji wraz z koniecznymi opisami oraz dokumentacją rysunkową i kosztorysową, a także szkody związane z wykonywaniem zawodu rzeczoznawcy budowlanego.

Ofertę na ubezpieczenie OC w związku z pełnieniem funkcji inżyniera kontraktu lub realizacją nadzorów wielobranżowych można otrzymać od wiodących ubezpieczycieli. Warunki ustalane są indywidualnie w zależności od zakresu obowiązków, wymaganego zakresu ubezpieczenia czy oczekiwanej sumy gwarancyjnej i wielkości inwestycji. Również Ergo HESTIA przedstawia tego rodzaju oferty.

Czytaj też:

• Dlaczego warto mieć ubezpieczenie nadwyżkowe
• Ubezpieczenie OC inżynierów budownictwa. 5 ważnych pytań
• Bezpieczny kierownik budowy
• Odpowiedzialność biura projektowego za szkodę wyrządzoną błędem projektowym

4. Jestem zainteresowany wykupieniem dodatkowego ubezpieczenia na 200 tys. euro. Mam więc rozumieć, że moje obecne ubezpieczenie (50 tys. euro) zostanie zwiększone o 200 tys., czyli łącznie będę ubezpieczony na 250 tys. euro? I czy można na tę ponadprogramową składkę wystawić fakturę na firmę?

Tak, suma z ubezpieczenia obowiązkowego wraz z sumą z ubezpieczenia nadwyżkowego kumulują się. Ze względu na to, że z ubezpieczenia nadwyżkowego inżynier budownictwa może skorzystać w dowolnym momencie, kumulacja następuje od pierwszego dnia ubezpieczenia nadwyżkowego. Odpowiadając na drugie pytanie, ubezpieczyciel nie wystawia faktur. Polisa jest dokumentem, na podstawie którego można zaksięgować kwotę składki jako koszt uzyskania przychodów. Ubezpieczyciel jednak nie doradza w sprawie zakwalifikowania składki jako kosztu uzyskania przychodu – ta decyzja należy do zainteresowanego. Na życzenie ubezpieczającym (podmiotem zobowiązanym do opłacenia składki) może być firma.

5. Czytam w polisie ubezpieczenia nadwyżkowego, że ubezpieczyciel odpowiada wyłącznie za szkody o wartości przekraczającej 50 tys. euro. A co ze szkodami poniżej tej wartości? Nadal ewentualnie byłyby rozliczane z podstawowego ubezpieczenia? Czy biorąc ubezpieczenie nadwyżkowe, brakuje ubezpieczenia na niższe kwoty?

Zapis w polisie ubezpieczenia nadwyżkowego oznacza, że ubezpieczyciel będzie odpowiadał z tej umowy ubezpieczenia w przypadku, gdy wyrządzona szkoda przekroczy 50 tys. euro. Szkody do 50 tys. euro pokrywane będą przez ubezpieczenie obowiązkowe, którym objęty jest każdy czynny członek Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Dlatego nie może być sytuacji, w której ubezpieczony nie będzie miał ochrony na szkody do 50 tys. euro. Jeśli zaś szkody z jednego zdarzenia przekroczą kwotę 50 tys. euro, zacznie działać ubezpieczenie nadwyżkowe.

Zobacz: Wypadek przy pracy na budowie – możliwe roszczenia wobec inżynierów budownictwa

6. Jestem członkiem Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa oraz prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach prowadzonej działalności wykonuję kosztorysy dla projektantów, wykonawców i inwestorów. Jeśli w momencie sporządzania kosztorysu dla projektanta, wykonawcy bądź inwestora popełnię błąd polegający na:

1. nieuwzględnieniu w kosztorysie części robót,

2. błędnym obmiarze,

3. błędnej cenie,

4. użyciu w kosztorysie nazw własnych (jeśli nie można tego robić),

to czy obowiązkowe ubezpieczenie OC inżynierów budownictwa, którym jestem objęty, pokryje wynikające z tego faktu szkody?

Żadna z czterech sytuacji wskazanych w pytaniu nie jest objęta ochroną w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC, chyba że jest następstwem błędu w projekcie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że kosztorysowanie nie jest wykonywaniem samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie. Jest to rodzaj działalności, którego nie ubezpiecza żaden z ubezpieczycieli na polskim rynku.

Pojęcie dokumentacji kosztorysowej pojawia się w § 17 ust. 1 pkt 4 umowy generalnej, który potwierdza ochronę na szkody wynikłe z wykonywania projektów warsztatowych, wykonawczych, techniczno-budowlanych oraz innych projektów zawierających obliczenia statyczne i wytrzymałościowe, analizy wytrzymałościowe i wyboczeniowe, analizy konstrukcji wraz z koniecznymi opisami oraz dokumentacją rysunkową i kosztorysową. Zapis ten jednak należy rozmieć tak, że ochroną ubezpieczeniową objęte są szkody wynikłe z błędów w sporządzeniu projektów (budowlanych, techniczno-budowlanych, warsztatowych, wykonawczych), które mogą być ujawnione w projekcie, opisie, rysunkach, kosztorysach. To oznacza, że ochrona obejmuje szkody powstałe z błędów w kosztorysach wyłącznie w sytuacji, gdy błędy te są następstwem błędu w projekcie.

7. Czy zakładając sytuację, że podejmę się wykonania zlecenia (umowa zlecenie) na zadanie niemające związku z zawodem inżyniera budownictwa (np. kierowcy) i wyrządzę szkodę przedsiębiorstwu, z którym mam podpisaną ww. umowę (np. uszkodzę pojazd tegoż przedsiębiorstwa – stłuczka, otarcie), jestem objęty jakąś formą ubezpieczenia w ramach tego obowiązkowego dla inżynierów?

Obowiązkowe ubezpieczenie OC inżyniera budownictwa obejmuje tylko szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie oraz:

a) szkody wynikłe z wykonywania projektów warsztatowych, wykonawczych, techniczno-budowlanych oraz innych projektów zawierających obliczenia statyczne i wytrzymałościowe, analizy wytrzymałościowe i wyboczeniowe, analizy konstrukcji wraz z koniecznymi opisami oraz dokumentacją rysunkową i kosztorysową;

b) szkody związane z wykonywaniem zawodu rzeczoznawcy budowlanego.

Inne szkody pozostają poza zakresem ochrony ubezpieczeniowej obowiązkowego ubezpieczenia OC, w tym szkoda opisana w powyższym pytaniu. Dodatkowo umowa generalna zawarta pomiędzy Polską Izbą Inżynierów Budownictwa a ERGO Hestią udziela ochrony wszystkim inżynierom budownictwa na:

a) szkody wyrządzone w życiu prywatnym (np. przez dzieci, psy, związane z amatorskim uprawianiem sportu, posiadaniem domu, mieszkania);

b) koszty obrony prawnej, poniesione przez ubezpieczonego wskutek konieczności obrony swoich praw w zakresie przewidzianym w obowiązujących przepisach, w postępowaniach przed sądami polskimi, prowadzonych z jego udziałem w charakterze pozwanego, podejrzanego, oskarżonego oraz w wewnętrznym postępowaniu dyscyplinarnym lub zawodowym. Niestety, uszkodzenie wynajętego samochodu wykorzystywanego w działalności gospodarczej nie jest objęte ani ubezpieczeniem OC w życiu prywatnym, ani ubezpieczeniem kosztów obrony prawnej.

8. Posiadam uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń. Mam polisę podstawową OC, ale chcę korzystać również z nadwyżkowego OC inżynierów budownictwa. Wykonuję np. dużo przeglądów obiektów budowlanych – czy zakres ubezpieczenia je obejmuje?

Nadwyżkowe ubezpieczenie OC inżyniera budownictwa jest zawierane w identycznym zakresie jak ubezpieczenie OC obowiązkowe, z dodatkowymi regulacjami ujętymi w umowie generalnej zawartej pomiędzy Polską Izbą Inżynierów Budownictwa a ERGO Hestią.

Sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych jest ujęte w ustawie Prawo budowlane jako samodzielna funkcja techniczna w budownictwie. To oznacza, że szkody wyrządzone w związku ze sprawowaniem kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych, np. wykonywaniem przeglądów okresowych w ramach posiadanych uprawnień budowlanych, są objęte ubezpieczeniem nadwyżkowym OC inżyniera budownictwa.

9. Posiadam uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w zakresie sieci i instalacji sanitarnych. Wyjeżdżam na budowę do Norwegii, gdzie będę kierował (jako kierownik budowy) pracami budowlanymi na kubaturowym obiekcie mieszkaniowym. Czy Państwa ochrona ubezpieczeniowa opłacona przy moich uprawnieniach sanitarnych będzie mnie chroniła (a jeśli tak, to w jakim zakresie), jeśli w Norwegii uprawnienia budowlane nie są wymagane, a do nadzorowania prac budowlanych jestem upoważniony na podstawie odrębnych przepisów?

§ 11 Umowy Generalnej OC inżynierów budownictwa zawartej pomiędzy Polską Izbą Inżynierów Budownictwa a ERGO Hestią stanowi, że ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody powstałe na terytorium całego świata. Należy ten zapis rozumieć w taki sposób, że ochrona na terytorium całego świata obejmuje:

a) szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie;

c) szkody wynikłe z wykonywania projektów warsztatowych, wykonawczych, techniczno-budowlanych oraz innych projektów zawierających obliczenia statyczne i wytrzymałościowe, analizy wytrzymałościowe i wyboczeniowe, analizy konstrukcji wraz z koniecznymi opisami oraz dokumentacją rysunkową i kosztorysową;

d) szkody związane z wykonywaniem zawodu rzeczoznawcy budowlanego;

e) szkody wyrządzone w związku z czynnościami życia prywatnego.

Opisany w pytaniu przypadek kierowania budową nie jest wykonywaniem samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie w rozumieniu polskiej ustawy Prawo budowlane. Opisane czynność będą wykonywane na podstawie przepisów norweskich, bez konieczności posiadania uprawień budowlanych.

Sytuacją, która podlega ochronie ubezpieczeniowej z punktu a), jest np. podpisywanie własnymi uprawnieniami projektów wykonywanych dla inwestycji realizowanych w Niemczech, po wcześniejszym uzyskaniu prawa wykonywania zawodu na podstawie właściwych lokalnych przepisów.

10. Jak działa ubezpieczenie projektanta sprawdzającego? Czy odpowiada on razem z projektantem (odpowiedzialność wspólna, po połowie)? Jak są dzielone wypłaty z odszkodowań?

Warto pamiętać, że w przypadku błędów projektowych odpowiedzialność za szkodę ponosi projektant i projektant sprawdzający. Zgodnie z brzmieniem art. 441 § 1 kodeksu cywilnego, jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna. Ubezpieczyciel wypłaca należne odszkodowanie w granicach sum gwarancyjnych z ubezpieczeń obu projektantów, oceniając stopień winy każdego z nich. W przypadku, gdy udokumentowane roszczenie przekracza kwotę wypłaconą przez ubezpieczyciela, poszkodowany ma prawo zwrócić się do dowolnie wybranej osoby – projektanta lub projektanta sprawdzającego lub obu naraz – o wypłatę należnej pozostałej kwoty, a ta osoba jest zobowiązana do jej wypłaty.

Zapraszamy do przesyłania kolejnych pytań na e-mail: inzynierowie@ag.ergohestia.pl – staramy się, aby żadne z nich nie pozostało bez odpowiedzi.

Anna Sikorska-Nowik –  ERGO Hestia

Maria Tomaszewska-Pestka –  Agencja Wyłączna ERGO Hestii

Sprawdź: Produkty budowlane