Bezpieczna eksploatacja zbiornika wymaga zastosowania dużej liczby aparatury kontrolno-pomiarowej podczas projektowania i wykonawstwa robót, a także bieżącego monitorowania jej wskazań.
Suchy zbiornik przeciwpowodziowy Roztoki Bystrzyckie składa się z zapory ziemnej uszczelnionej geomembraną PVC i przesłoną wodoszczelną w podłożu, urządzeń przelewowych oraz upustów dennych. Zbiornik ten wraz z zaporą znajduje się na potoku Goworówka w miejscowości Roztoki Bystrzyckie i został wybudowany w latach 2018–2021 (rys. 1).
Fot. 1. Czasza zbiornika Roztoki Bystrzyckie – korpus zapory oraz wlot do przelewu. Fot. 1. Michał Bernacki
Suchy zbiornik przeciwpowodziowy Roztoki Bystrzyckie – rozwiązania techniczne
Korpus zapory
Przekrój poprzeczny zapory został zaprojektowany w kształcie trapezowym o szerokości korony równej 6,0 m i 2 półkach usytuowanych od strony odpowietrznej. Skarpy odwodna i odpowietrzna zbiornika są jednakowo, łagodnie nachylone w stosunku 1:3, tak aby umożliwić ich łatwą eksploatację i utrzymanie.
Podstawowe dane techniczne zapory są następujące:
- długość zapory – 756,0 m,
- maksymalna wysokość zapory – 15,5 m,
- rzędna korony zapory – 422,0 m p.m.,
- szerokość korony zapory – 6,0
Uszczelnienie podłoża zapory
Jako element uszczelniający podłoże zapory zaplanowano przesłonę przeciwfiltracyjną. Przesłonę wodoszczelną podłoża zaprojektowano i wykonano jako dwuczęściową (łączoną). W części spodniej zastosowano iniekcję cementacyjną niskociśnieniową, a w górnej – palisadę z pali typu CFA zwieńczoną żelbetowym oczepem. Przesłonę zagłębiono w podłoże gruntowe do poziomu warstw słabo przepuszczalnych, czyli na ok. 25,0 m poniżej projektowanego poziomu terenu w stopie zapory od strony stanowiska górnego. Jedynie na odcinkach poza korpusem zapory, które stanowią zakotwienie przesłony w skarpach zbocza doliny, przesłonę zrealizowano jako jednoczęściową, składającą się z palisady wykonanej tylko z pali typu CFA, zwieńczonej żelbetowym oczepem. Na tych odcinkach spód przesłony sięga do głębokości ok. 13,0 m p.p.t.
Uszczelnienie korpusu zapory
Jako uszczelnienie korpusu zapory zaplanowano geomembranę PVC o grubości 3,0 mm. Folię położono na całej powierzchni skarpy odwodnej zapory. Geomembranę PVC zaprojektowano i wykonano jako połączenie szczelne z przesłoną wodoszczelną podłoża, parapetem oraz urządzeniami zrzutowymi. Została ona ułożona na nachylonych skarpach zapory, równolegle do powierzchni terenu na głębokości 1,8 m, bezpośrednio na materiale korpusu zapory. Przykryto ją warstwą ochronną gruntu.
Urządzenia przelewowe i upustowe
Zbiornik przeciwpowodziowy Roztoki Bystrzyckie wyposażony jest w urządzenia spustowe i przelewowe, które pełnią rolę urządzeń zrzutowych zbiornika. Urządzenia spustowe mają 2 otwory: spust główny o wymiarach 130 x 280 cm oraz spust awaryjny o wymiarach 80 x 80 cm. Urządzenia przelewowe wyposażone są w 2 przelewy: główny o długości 8,0 m oraz awaryjny o długości 14,50 m. Wykonano je w postaci żelbetowej konstrukcji wlotu i wylotu połączonych 2 rurociągami GRP o średnicy 3,6 m.
Całkowita długość urządzeń przelewowych liczona w osi budowli wynosi 365,4 m, z czego długość wlotu to 55,6 m, długość rurociągów liczona w świetle budowli żelbetowych wynosi 260,1 m, a długość wylotu – 49,7 m.
Rys. 1. Plan sytuacyjny suchego zbiornika Roztoki Bystrzyckie. Rys. 1. Dokumentacja projektowa Hydroprojekt Wrocław Sp. z o.o.
>>> Elektrownie szczytowo-pompowe – ustawa
>>> Modernizacja śluzy na stopniu wodnym Januszkowice – betonowanie obiektów
>>> Specjalistyczne uszczelnienia budowli hydrotechnicznych – przykłady realizacji
Badania przeprowadzone podczas etapu projektowania
Budowa geologiczna
W celu rozpoznania warunków geotechnicznych podłoża w miejscu inwestycji wykonano badania geologiczne. Uzyskane wyniki zostały przedstawione i opisane w dokumentacjach [1, 2].
Aby poznać warunki geologiczno-inżynierskie, w podłożu odwiercono 25 otworów o sumarycznym metrażu 364,0 m.b. w obrębie projektowanej zapory i czaszy zbiornika. Głębokość otworów wynosiła 10,0–28,0 m i była związana ze zmienną wysokością piętrzenia wody wzdłuż przekroju podłużnego zapory.
Na całym badanym obszarze w podłożu projektowanego zbiornika oraz pod korpusem zapory stwierdzono skomplikowaną budowę geologiczną. Strop margli znajduje się na stosunkowo niewielkich głębokościach, głównie w granicach 1,5–4,0 m p.p.t. Na większych głębokościach (ok. 5,0–7,5 m p.p.t.) stwierdzono stropy skał w pojedynczych otworach, przy czym w tych przypadkach występują najczęściej większe miąższości zwietrzelin. Warstwa zwietrzelin przykrywająca strop margli występuje powszechnie w warstwach o miąższości 0,5–1,0 m, rzadziej – 2,0–3,5 m.
Strop podłoża kredowego przykryty jest pakietem osadów rzecznych. Mogą to być pospółki i żwiry gliniaste, piaski zaglinione i gliny piaszczyste ze żwirem oraz otoczakami, a także pospółki i żwiry zaglinione, które jednak występują rzadziej. W ich spągowych partiach powszechnie znajduje się poziom silnie zaglinionych głazów, otoczaków i żwirów o miąższości 0,5–1,0 m, tworzący potencjalną drogę filtracji wód podziemnych w podłożu.
Fot. 2. Modelowe badania hydrauliczne urządzeń do rozpraszania energii z przelewu. Fot. Tomasz Lewandowski
Badania hydrauliczne
W ramach badań wykonano model fizyczny urządzeń zrzutowych suchego zbiornika przeciwpowodziowego w skali laboratoryjnej (fot. 2). Zespół badawczy skupił się głównie na badaniu zjawisk zachodzących na wylocie z urządzeń przelewowych. Rozproszenie energii kinetycznej na wylocie z tych urządzeń jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa każdej budowli hydrotechnicznej piętrzącej wodę. Problematyczność zadania wynikała z nowatorskiego podejścia specjalistów z biura projektów Hydroprojekt Wrocław do zagadnień dyssypacji energii kinetycznej wody. Zgodnie z koncepcją, która później znalazła się w projekcie wykonawczym i została zrealizowana, suchy zbiornik przeciwpowodziowy wyposażony jest w przelew awaryjny z rur GRP o średnicy 3,6 m każdy. Na terenie Polski jak dotychczas nie stosowano tego typu rozwiązania, stąd też konieczność zweryfikowania przyjętych założeń do projektowania na modelu fizycznym [3].
Badania przeprowadzone podczas etapu realizacji
Przesłona uszczelniająca w podłożu
Iniekcję cementacyjną zrealizowano jako trzyrzędową. Otwory rozmieszczono w siatce na bazie kwadratu o bokach równych 1,8 x 1,8 m. Rzędy nr I i III stanowią układ podstawowy wykonany w pierwszym etapie realizacji przesłony iniekcyjnej. W drugim etapie wykonano cementację uzupełniającą w otworach umieszczonych wewnątrz powstałych w etapie pierwszym kwadratów, rozmieszczając otwory cementacyjne wzdłuż rzędu nr II w rozstawie co 1,8 m. Do iniekcji wykorzystano zaczyn cementowo-bentonitowy, wprowadzając go pod ciśnieniem poprzez żerdzie wiertnicze.
Z uwagi na skomplikowany charakter prac oraz budowę geologiczną najpierw wykonano odcinek próbny o długości ok. 15,0 m. Następnie w tym miejscu przeprowadzono próbę wodochłonności zgodnie z normą BN-75/8950-07 (określenie wodochłonności skał litych) i zasadami zamieszczonymi w dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. Poprawność wykonania przesłony, czyli ilość i rozstaw założonych otworów iniekcyjnych oraz rodzaj użytego zaczynu można przyjąć za właściwy i tym samym przystąpić do realizacji przesłony iniekcyjnej na dalszych odcinkach, gdy uzyskany wynik wodochłonności jednostkowej tak wykonanej przesłony wyniesie q ≤ 0,03 dm3/min∙m∙0,1 atm. Na podstawie odcinka próbnego zweryfikowano konieczność realizacji dodatkowych otworów iniekcyjnych doszczelniających przesłonę w podłożu. Po zakończeniu realizacji robót iniekcyjnych, aby sprawdzić poprawność wykonania przesłony wodoszczelnej, wytypowano 4 miejsca do określenia wodochłonności jednostkowej. Kryterium wodochłonności wszystkich otworów dla wykonanych iniekcji cementacyjnych podłoża wynosiło q ≤ 0,03 dm3/min∙m∙0,1 atm.
Rys. 2. Wykres osiadań nasypu w trakcie realizacji robót ziemnych, numeracja pierścieni magnetycznych od najniżej położonego pierścienia podlegającego pomiarowi. Rys. 2. Dokumentacja powykonawcza PORR S.A.
Badania gruntu na korpus zapory
Korpus zapory został wykonany z kruszywa amfibolitowego z Kopalni Piława Górna, z uwagi na brak odpowiedniej ilości gruntu o wymaganych parametrach oraz dużą jego zmienność na terenie budowy. Z gruntów rodzimych wykonano częściowo nasypy na stanowisku dolnym oraz w czaszy zbiornika. Pozostały grunt został wykorzystany do realizacji 2 wzniesień poza czaszą zbiornika. W ramach prac przygotowawczych wykonano także próbny nasyp w celu określenia optymalnych sposobów zagęszczenia gruntu do budowy korpusu zapory.
Fot. 3. Korpus zapory w trakcie budowy wraz z postępem robót przy wykonaniu urządzeń przelewowych i spustowych. Fot. Archiwum PORR S.A.
W ramach badań gruntu zrealizowano:
1. Badanie przydatności gruntu do wbudowania – roboty ziemne
Próbka materiału pobrana na budowie była transportowana do laboratorium polowego lub głównego w celu wykonania badania w sposób uniemożliwiający zmianę cech fizycznych próbki.
W zakresie przydatności gruntu do wbudowania przeprowadzone były następujące badania:
- analiza sitowa wg PN-88/B 04481,
- wskaźnik różnoziarnistości U,
- współczynnik filtracji K wg wzoru USBSC,
- wilgotność naturalna wg PN-88/B 04481,
- wilgotność optymalna oraz maksymalna gęstość szkieletu gruntowego wg PN-88/B 04481,
- wskaźnik piaskowy wg PN-EN 933-8,
- zawartość części organicznych wg PN-88/B 04481,
- efektywny kąt tarcia wewnętrznego wg PN-B-04481.
Badanie zagęszczenia gruntu było przeprowadzone na placu budowy i obejmowało:
- wskaźnik zagęszczenia metodą objętościomierza wodnego wg BN-77/8931-12,
- wilgotność naturalną wg PN-88/B 04481.
2. W ramach badań określona została częstotliwość wykonywania:
a) badania przydatności – 3 badania x 5000 m3:
- analiza sitowa,
- wskaźnik różnoziarnistości U,
- współczynnik filtracji k,
- wilgotność naturalna,
- wilgotność optymalna oraz maksymalna gęstość szkieletu gruntowego,
- wskaźnik piaskowy,
- zawartość części organicznych,
- efektywny kąt tarcia wewnętrznego (przy akceptacji materiału do wbudowania oraz w razie przypadków wątpliwych dostaw po sprawdzeniu podstawowych parametrów);
b) badania zagęszczenia – 1 badanie x 500 m3:
- wilgotność naturalna,
- wskaźnik zagęszczenia metodą objętościomierza wodnego.
Osiadania korpusu zapory w trakcie budowy
Osiadania korpusu zapory w trakcie budowy weryfikowane były za pomocą piezoreperów magnetycznych, które łączą funkcję reperu magnetycznego z piezometrem otwartym. Umożliwiają one pomiar osiadań zarówno podłoża, jak i samej zapory w czasie budowy. Montowano je sukcesywnie w trakcie realizacji zapory. Pierścienie magnetyczne były instalowane na kolumnach piezometrów co 3,0 m. Do pomiaru osiadań pierścieni magnetycznych zastosowano czujnik magnetyczny. Urządzenie składa się z kolumny ochronnych rur z tworzywa sztucznego, łączonych kielichowo. Na poziomie kontrolowanych warstw umieszczane są centrycznie do kolumny płyty, do których przymocowane są pierścienie obejmujące kolumnę rur. Na pierścieniach umieszczone są ferrytowe magnesy stałe, które wysyłają sygnał elektryczny przekazywany przez sondę opuszczaną do kolumny rur w momencie, gdy znajdują się one na poziomie pierścienia. Na tej podstawie można określić osiadanie korpusu zapory na poszczególnych rzędnych w trakcie postępu robót ziemnych. Maksymalne osiadania mieściły się poniżej 10 cm dla nasypów do 20 m. Analizując wyniki, można wywnioskować, że największa intensywność osiadań na piezoreperach magnetycznych przypada na okres największej intensywności robót ziemnych, później następuje zdecydowana ich stabilizacja (rys. 2).
Badania betonu hydrotechnicznego dla konstrukcji żelbetowych oraz pali CFA
Wykonano następujące badania betonu:
- konsystencji metodą opadu stożka wg PN-EN 12350-2:2011,
- wytrzymałości na ściskanie próbek wg PN-EN 12350-2:2011+AC2012,
- gęstości betonu wg PN-EN 12350-7:2011,
- zawartości powietrza w mieszance betonowej,
- stopnia mrozoodporności F200 wg PN-88/B-06250,
- stopnia wodoszczelności W4 wg PN-88/B-06250.
W laboratorium realizowano następujące prace:
a) kontrolę jakości betonu na budowie w zgłoszonych betonowniach, pobieranie mieszanki:
- jedno pobranie z początkowych 50 m3 wbudowanej mieszanki betonowej,
- jedno pobranie na każde kolejne 100 m3 wbudowywanej mieszanki betonowej,
- oznaczenie konsystencji metodą opadu stożka – przy pobieraniu próbek,
- oznaczenie zawartości powietrza w napowietrzonej mieszance betonowej – przy pobieraniu próbek,
- oznaczenie temperatury mieszanki betonowej – podczas poboru próbki;
b) wykonanie próbek do badania stwardniałego betonu w ilości:
- 2 próbki do badania po 28 dniach z pobranej próbki mieszanki betonowej;
- normowe przechowywanie próbek;
- oznaczenie wytrzymałości na ściskanie na serii 2 próbek, co daje 1 wynik;
- oznaczenie gęstości objętościowej stwardniałego betonu – przed badaniem wytrzymałości na ściskanie;
- badanie przepuszczalności wody przez beton W4 – raz na 5000 m3, nie mniej niż 3 razy dla obiektu;
- badanie mrozoodporności F200 – raz na 5000 m3, nie mniej niż 3 razy dla obiektu;
- badanie nasiąkliwości betonu – raz na 5000 m3, nie mniej niż 3 razy dla obiektu, wystawienie raportu z badania;
- oznaczenie wytrzymałości na odrywanie metodą pull-off – jedno oznaczenie na 50 m2.
Dla konstrukcji masywnych (żelbetowe konstrukcje wlotu oraz wylotu z przelewu) wykonywane były również pomiary temperatury wbudowanej mieszanki betonowej celem weryfikacji ciepła hydratacji dla betonu hydrotechnicznego.
Uszczelnienie korpusu zapory geomembraną PVC
Kontrola zabudowy geomembrany PVC obejmowała:
- sprawdzenie przygotowania skarp do ułożenia geomembrany,
- prawidłowość mocowania folii do konstrukcji żelbetowych,
- kontrolę jakości i wykonania połączeń.
Badania szczelności i wytrzymałości połączeń przeprowadzono metodą wizualną oraz ciśnieniową w celu zachowania pewności co do jakości i szczelności połączeń (fot. 4).
Fot. 4. Uszczelnienie korpusu zapory z wykorzystaniem geomembrany PVC przed wykonaniem zasypki warstwą
filtracyjną. Fot. Paweł Opaliński
Badanie szczelności geomembrany wykonano metodą ciśnieniową. Jest to nieniszcząca metoda określania jakości spoin dwuścieżkowych, polegająca na nadmuchiwaniu wąskiej przestrzeni między dwiema ścieżkami spoiny i obserwowaniu zmian ciśnienia w tej spoinie. Za pomocą pompki należy wywrzeć w niej ciśnienie 200 kPa (2 atm). Jeżeli w ciągu 5 min nie spadnie ono o więcej niż 10%, spoinę można uznać za szczelną.
Wykonano także badania zgrzewu folii. Określenie wytrzymałości złącza PVC na ścinanie i rozrywanie zrealizowano zgodnie z procedurą LG-2 (badania polowe wykonywane w warunkach laboratoryjnych). W celu porównawczym przeprowadzono pomiar dla materiału bez zgrzewu. Wszystkie wyniki badań wytrzymałości złączy na ścinanie i zrywanie były wyższe dla materiału ze zgrzewem.
Pomiary odkształceń dla rurociągów przelewowych
W ramach realizacji rurociągów przelewowych wykorzystano rury GRP o średnicy 3,6 m. W porównaniu do rur żelbetowych charakteryzują się one znacznie większymi odkształceniami dopuszczalnymi. Podczas realizacji dokonano pomiarów geodezyjnych – tzw. zerowy po wykonaniu robót oraz późniejsze celem określenia odkształcenia rurociągów dla zmiennego naziomu od 7,6 do 2,0 m. Z danych wynika, że największe osiadania zaobserwowano w pierwszym okresie po wykonaniu robót ziemnych, później odkształcenia rurociągów ulegają stabilizacji (rys. 3).
Rys. 3. Pomiary geodezyjne – pionowe i poziome rurociągu przelewowego po wykonaniu robót ziemnych w 2020 i 2021 r. Rys. 3. Dokumentacja powykonawcza PORR S.A.
>>> Beton hydrotechniczny – projektowanie i wykonawstwo
>>> Śluza Przegalina po modernizacji
Badania i pomiary wykonane podczas etapu eksploatacji
Przemieszczenia i odkształcenia budowli, jej podłoża oraz przyległego terenu
Pomiary te realizowane są poprzez montaż:
- piezoreperów magnetycznych do fizycznej (nieautomatycznej) kontroli przemieszczeń pionowych korpusu i podłoża zapory w czasie wznoszenia budowli; docelowo piezoreper magnetyczny służy jako element weryfikujący prawidłowość wskazań urządzeń automatycznych;
- ekstensometrów do automatycznej kontroli przemieszczeń pionowych korpusu i podłoża zapory;
- reperów powierzchniowych (elementy kontrolne) oraz reperów wgłębnych (elementy odniesienia) do fizycznej (nieautomatycznej) kontroli przemieszczeń pionowych korpusu zapory; stanowią element weryfikujący prawidłowość wskazań urządzeń automatycznych;
- inklinometrów zintegrowanych z ekstensometrem do automatycznej kontroli pojawienia się przemieszczeń zapory i skarp w czaszy zbiornika (kontrola wystąpienia ewentualnych zjawisk osuwiskowych); pomiar wielkości przemieszczeń poziomych dokonywany metodą fizyczną (nieautomatyczną) w momencie zaistnienia zjawiska; służą do weryfikacji prawidłowości wskazań urządzeń automatycznych.
Pomiary i obserwacje inklinometryczne są bardzo ważne również z powodu występowania w miejscu projektowanego zbiornika Roztoki Bystrzyckie dyslokacji tektonicznych.
Naprężenia w konstrukcji budowli
Pomiar naprężeń całkowitych gruntu w korpusie zapory realizowany jest poprzez montaż poduszek hydraulicznych z przetwornikami elektrycznymi przystosowanymi do automatycznej kontroli zjawiska.
Pomiary ciśnienia hydrostatycznego wód podziemnych oraz procesów filtracji zachodzących w zaporze, jej podłożu i przyczółkach
Pomiary te realizowane są poprzez:
- montaż piezoreperów magnetycznych wyposażonych w czujniki ciśnienia wody do automatycznej kontroli jej poziomów w otworze pomiarowym;
- montaż piezometrów otwartych, rurowych, wierconych, wyposażonych w czujniki ciśnienia wody do automatycznej kontroli jej poziomów w otworze pomiarowym;
- wyposażenie studni odprężających w czujniki ciśnienia wody do automatycznej kontroli jej poziomów w otworze pomiarowym;
- montaż czujników do pomiaru ciśnienia porowego wody w korpusie zapory, przystosowanych do automatycznego dokonywania pomiarów;
- montaż sensorycznego kabla światłowodowego do automatycznego monitorowania migracji wody przez korpus zapory.
Szczelność elementów uszczelniających korpus zapory
Pomiar szczelności folii uszczelniającej korpus zapory realizowany jest poprzez ułożony pod powierzchnią uszczelnienia sensoryczny kabel światłowodowy do automatycznej kontroli ewentualnej filtracji wody w korpusie zapory. To urządzenie kontrolne wykaże pojawienie się wody w korpusie zapory podczas wezbrania, wskazując miejsce awarii ekranu uszczelniającego. Taka informacja powiadomi zarządcę zbiornika o zaistniałym problemie, a znajomość miejsca przecieku pozwoli wykonać naprawę i przywrócić zaporę do właściwego stanu technicznego. Jest to aktywny system termomonitoringu umożliwiający podgrzanie światłowodów podczas pomiaru i obserwacje zmiany temperatury podczas filtracji wody przez korpus zapory.
Urządzenia kontrolno-pomiarowe do sprawdzania stanu technicznego urządzeń spustowych
Do pomiaru względnych przemieszczeń elementów żelbetowych urządzeń spustowych zastosowano szczelinomierze trójosiowe, które zainstalowane są pomiędzy sekcjami galerii komunikacyjnej. Czujniki umożliwiają automatyczny pomiar w trzech osiach: x, y, z.
Jako uzupełnienie systemu automatycznej kontroli na konstrukcji budowli rozmieszczono repery powierzchniowe, dla których wykonuje się fizyczne pomiary geodezyjne.
Pomiar poziomu wód powierzchniowych Pomiar poziomów wody powierzchniowej zaprojektowano jako automatyczny i fizyczny (nieautomatyczny) w postaci łat wodowskazowych wody dolnej i górnej oraz czujników radarowych i hydrostatycznych poziomu wody górnej oraz dolnej.
Pomiar zjawisk atmosferycznych
W ramach pomiarów tła meteorologicznego panującego w obrębie zbiornika zainstalowano stację Meteo, która mierzy wartości: temperatury, wielkości opadów, wilgotności względnej powietrza, prędkości wiatru, kierunku wiatru, ciśnienia atmosferycznego.
>>> Optymalne retencjonowanie wód opadowych. Zbiorniki otwarte i podziemne oraz retencja rurowa
>>> Osuwiska – zagrożenie dla budowli hydrotechnicznych
PRZY REALIZACJI INWESTYCJI BRAŁY UDZIAŁ M.IN. NASTĘPUJĄCE FIRMY: Zamawiający: Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Biuro projektowe: Hydroprojekt Wrocław Sp. z o.o. Inżynier kontraktu: Sweco Polska Sp. z o.o. Wykonawca: PORR S.A. Dyrektor kontraktu: Henryk Wolff Kierownik budowy: Janusz Anger Podwykonawcy to m.in.: AF Konstrukcje Filipowicz Andrzej Sp. z o.o., Antex II Sp. z o.o., BARG LMB Dolny Śląsk Sp. z o.o., Elektrodan Sp. z o.o. sp. k., Eurovia Polska S.A., Hydrogrupa Sp. z o.o., Intrakt Sp. z o.o., Mobud Sp. z o.o., Mostmarpal Sp. z o.o., NeoStrain Sp. z o.o., OPGK Wrocław Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo „Darem” Mariusz Wierzbicki, Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne POM Sp. z o.o., ROTANES Mierzejewska-Rozwadowska Barbara Sp. z o.o. |
Podsumowanie
W artykule przedstawiono trzy etapy realizacji obiektu hydrotechnicznego, jakim jest suchy zbiornik przeciwpowodziowy Roztoki Bystrzyckie. Główna uwaga została skupiona na badaniach oraz pomiarach podczas etapów projektowania, budowy i eksploatacji.
Kompleksowe wyposażenie suchych zbiorników przeciwpowodziowych w zaawansowane systemy monitoringu wydaje się kluczowe z dwóch powodów:
- po pierwsze, suche zbiorniki przeciwpowodziowe w przeciwieństwie do obiektów stale piętrzących wodę nie przechodzą etapu pierwszego napełnienia zbiornika;
- po drugie, system ASTKZ pozwala uzyskać komplet danych w szczególności w okresie wezbrań i okresowego piętrzenia wody przez obiekt oraz umożliwia ocenę stanu technicznego.
Kompleksowe podejście do badań w okresie projektowania i budowy oraz wyposażenie obiektów hydrotechnicznych w aparaturę kontrolno-pomiarową pozwalają na bezpieczną eksploatację zapory w perspektywie krótko- i długoterminowej.
mgr inż. Henryk Wolff
mgr inż. Tomasz Wróblewski
mgr inż. Janusz Anger
mgr inż. Paweł Opaliński
mgr inż. Katarzyna Tucholska
Artykuł opracował Paweł Opaliński na podstawie referatu, który został wygłoszony na XX Międzynarodowej Konferencji Technicznej Kontroli Zapór „Bezpieczeństwo obiektów hydrotechnicznych”.
Literatura
- Sprawozdanie z wstępnego rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich rejonu projektowanej zapory Roztoki Bystrzyckie na potoku Goworówka dla potrzeb opracowania koncepcji lokalizacyjnej, Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu Proxima A., Wrocław, lipiec 2013.
- Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla określenia warunków geologiczno-inżynierskich dla projektowanego suchego zbiornika Roztoki Bystrzyckie na potoku Goworówka, Przedsiębiorstwo Geologiczne we Wrocławiu Proxima S.A., Wrocław, kwiecień 2014.
- Ochrona przeciwpowodziowa Dolnego Śląska, https://wiksig.upwr.edu.pl/aktualnosci/ochrona-przeciwpowodziowa-dolnego-slaska-63.html, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 2015.
- Wróblewski i in., Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Roztoki Bystrzyckie na potoku Goworówka. Projekt budowlany i wykonawczy, Hydroprojekt Wrocław, 2016.
- H. Wolff i in., Dokumentacja powykonawcza budowy suchego zbiornika przeciwpowodziowego Roztoki Bystrzyckie na potoku Goworówka, PORR S.A., 2021.