W 2022 r. odnotowano dość duży wzrost eksportu materiałów budowlanych. Dominujący udział w strukturze eksportu mają metale i produkty z tworzyw sztucznych.
Prognoza PKB: dołek w I kw., później odbicie
- Polska była liderem popandemicznego ożywienia w Europie, ze szczytem w I kw. 2022 r. W kolejnych kwartałach gospodarka zaczęła zwalniać, ale nie było to jak do tej pory gwałtowne i wzrost PKB w całym 2022 r. był zapewne bliski 5%.
- Prognozujemy umiarkowanie krótką i łagodną recesję, której dołek cyklu przypadnie na I połowę 2023 r. Wzrost PKB w ujęciu r/r zejdzie wyraźnie na minus w I kw. 2023 r., ale w kolejnych kwartałach odbije i średnio w całym roku będzie nieco wyższy od zera.
- Główne ryzyka dla tego scenariusza, negatywne: eskalacja wojny w Ukrainie, niepowodzenie odblokowania funduszy UE. Pozytywne: łagodna pogoda w sezonie zimowym (ograniczająca ryzyko niedoboru energii), szybkie zakończenie wojny i rozpoczęcie odbudowy Ukrainy, napływ inwestycji do Polski w ramach procesów re- shoringu.
Wykres 1. Wzrost PKB Polski i jego struktura, % r/r
Źródło: GUS, Santander
>>> Rynek budowlany w Polsce w 2022 r.
>>> Przez inflację Polacy odpuszczają remonty. Markety budowlane odnotowały duże spadki ruchu
>>> Rynek mieszkaniowy w 2022 roku – trzy największe „niespodzianki”
>>> Sprawdź: Produkty budowlane
Polska była jednym z największych placów budów w UE
- Średnia stopa wzrostu konsumpcji materiałów budowlanych jest w Polsce o ok. 30% wyższa od średniej unijnej.
Wykres 2. Średnia roczna stopa wzrostu konsumpcji materiałów budowlanych (2021-11)
Źródło: GUS, Eurostat, obliczenia Santander
Wykres 3. Nowe mieszkania per 1000 mieszkańców (2021)
Źródło: Deloitte, Eurostat
- Pod względem wolumenu sprzedaży produkcji budowlano-montażowej dla całego rynku budowlanego wyprzedzamy unijną średnią.
Wykres. 4. Wolumen sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (2015 = 100)
Źródło: Eurostat
- Niektóre rynki (głównie CEE) rosną szybciej, chociaż niekoniecznie oferują tak duży potencjał jak PL. Każdy rynek ma też swoją specyfikę.
- W gronie rynków o głębokim potencjale i wysokiej stopie wzrostu są m.in. Holandia, Dania, Włochy, Austria.
- Z perspektywy rynku mieszkaniowego ciekawym rynkiem jest Francja, Dania czy Norwegia.
Eksport materiałów budowlanych poduszką na trudny rok?
- Przed nami spowolnienie w budownictwie wywołane m.in. spadkiem siły nabywczej konsumentów, spadkiem zdolności kredytowej oraz znacznym wzrostem kosztu finansowania.
- O ile rynek budowlany w Polsce w fazach wzrostu rośnie szybciej od unijnego, tak w przyszłym roku czeka nas ostrzejsze hamowanie (efekt wyższej bazy z 2022 r.).
Wykres 5. Prognoza wolumenu produkcji budowlano-montażowej (zmiana r/r)
Źródło: Santander Makroskop, Eurofer
- W zależności od głębokości spadków na rynku budowlanym, w przyszłym roku spodziewamy się około 7-procentowego spadku wolumenu sprzedaży w gałęziach przemysłu silnie powiązanych z budownictwem.
Wykres 6. Prognoza wolumenu produkcji sprzedanej materiałów budowlanych na 2023 r.
Źródło: GUS, Santander
- Firmy silnie nastawione na rynek krajowy mogą odczuć w tym roku nawet głębsze spadki.
- Z kolei rynek UE jest tak duży, że nawet w okresie dekoniunktury pozwala zwiększać sprzedaż.
- Spodziewane przez nas spadki powinny być w większości lub w całości wyrównane przez wzrost cen, podyktowany stroną kosztową (m.in. energia, gaz, wynagrodzenia).
>>> Rynek magazynowy w 2022 roku
>>> Polskie spółki budowlane 2022 – RAPORT
>>> Koszty w budownictwie w latach 2016-2022. RAPORT CAS
W 2022 r. eksport materiałów budowlanych wrósł o ponad 30%
- Wartość sprzedaży zagranicznej deklarowana w sprawozdaniach finansowych przez firmy w szeroko rozumianych sektorach powiązanych z produkcją dla budownictwa wyniosła w 2021 r. blisko 100 mld PLN.
Wykres 7. Wartość i udział eksportu w przychodach producentów materiałów budowlanych
Źródło: GUS, Santander
- Średni poziom eksportu dla blisko 40 segmentów to ok. 36% sprzedaży wobec około 43% dla całego sektora przetwórstwa przemysłowego i ponad 50% na poziomie PKB Polski.
- Poza wysoką konkurencyjnością i nowoczesnymi procesami produkcji barierą w eksporcie materiałów budowlanych często jest m.in. logistyka.
- Dominujący udział w strukturze eksportu mają metale i wyroby z metali (w tym nieżelaznych) – razem jest to blisko 50% sprzedaży zagranicznej.
Wykres 8. Struktura eksportu materiałów budowlanych wg segmentów (2021 r.)
Źródło: GUS, Santander
- Silną pozycję eksportową Polski widać również w wyrobach z tworzyw sztucznych (m.in. stolarka), czy wyrobach z drewna (m.in. płyty drewnopochodne, architektura ogrodowa).
- Po trzech kwartałach ubiegłego roku wzrost w ujęciu wartościowym sięgał aż 34% r/r.
Eksport materiałów budowlanych systematycznie wyprzedza rynek polski
- W ostatnich latach obserwowaliśmy bezprecedensowy wzrost sektora budowlanego, zarówno w segmencie kubaturowym (m.in. mieszkania, magazyny) jak i liniowym.
- Pomimo tak chłonnego rynku wewnętrznego, indeks sprzedaży zagranicznej materiałów budowlanych rośnie nieznacznie szybciej od indeksu obrotów z rynku krajowego. Szczególnie w trzecim kwartale 2022 r. (duże spowolnienie w indeksach przemysłu) widać było stabilizujące działanie eksportu.
- Różnice w dynamice wynikają również z różnej struktury branżowej – sektory zorientowane na Europę rosną szybciej.
Wykres 9. Sprzedaż materiałów budowlanych zagraniczna vs krajowa
Źródło: Eurostat, Santander
Wykres 10. Czempioni eksportu materiałów budowlanych
Odbudowa Ukrainy – stopniowo do celu
- Pełna odbudowa Ukrainy będzie możliwa dopiero po zakończeniu wojny. Natomiast już dziś widzimy wzrost dostaw niektórych materiałów.
- Same zniszczenia ukraińskich miast w obszarze budynków w obwodach charkowskim i donieckim to ponad 120 mld PLN (stan na listopad 2022 r.).
Wykres 11. Materiały budowlane z największym wzrostem dostaw z Polski na Ukrainę w 2022 r. (tys. t)
Źródło: Eurostat, Santander
Opracowanie oparte na informacjach dostępnych do 30 stycznia 2023 r.
Maciej Nałęcz
analityk sektorowy
Santander Bank Polska S.A.
