Centralna Magistrala Kolejowa jest sukcesywnie dostosowywana do szybkich i bezpiecznych podróży z prędkością do 250 km/h. Obecnie realizowanych jest pięć umów na roboty i dwie umowy na dokumentację.
Centralna Magistrala Kolejowa (CMK) zapewnia połączenia między Warszawą, Krakowem, Katowicami i Wrocławiem. Jest ważna również w ruchu regionalnym dla mieszkańców województw: mazowieckiego, łódzkiego, świętokrzyskiego oraz śląskiego. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. modernizują trasę w celu przystosowania jej do prędkości 250 km/h.
Pendolino na torach Centralnej Magistrali Kolejowej (fot. Paweł Mieszkowski, Artur Lewandowski)
Centralna Magistrala Kolejowa z nowoczesnym systemem sterowania ruchem kolejowym
Kluczowym przedsięwzięciem na Centralnej Magistrali Kolejowej jest budowa systemu ETCS poziomu 2 na 210-kilometrowym odcinku Korytów–Zawiercie o wartości 361 mln zł. ETCS to nowoczesny system kontroli jazdy na kolei, który w sposób ciągły nadzoruje prowadzenie pojazdu przez maszynistę, monitorując dopuszczalną prędkość oraz miejsca zatrzymania. Komunikacja pomiędzy pociągiem a systemem przytorowym odbywa się drogą radiową z wykorzystaniem kolejowej sieci telekomunikacyjnej. Jego wdrożenie przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego oraz oszczędności w zużyciu energii poprzez poprawę przepustowości i płynności ruchu pociągów.
W ramach prac zabudowane zostaną m.in. nowe komputerowe urządzenia zabezpieczające ruch kolejowy (np. samoczynna blokada liniowa), które zapewnią bezpieczeństwo większej liczbie pociągów znajdujących się w tym samym czasie na danym szlaku. Urządzenia stacyjne będą dostosowane do współpracy z systemem ETCS poziomu 2. Lokalne centrum sterowania (LCS) w Idzikowicach będzie nadzorowało ruch pociągów i pracę urządzeń na linii od Korytowa do Zawiercia. Nowe urządzenia zapewnią wymagany poziom bezpieczeństwa szybkich pociągów jadących z prędkością do 250 km/h.
Dostosowanie infrastruktury CMK do kolei dużych prędkości
Równocześnie na ukończeniu są prace o wartości 305 mln zł, dzięki którym Centralna Magistrala Kolejowa zostanie dostosowana do przejazdu pociągów z prędkością do 250 km/h. Wymieniane są tory kolejowe pomiędzy Psarami a Zawierciem. Uzupełniana jest podsypka tłuczniowa. Prowadzone jest też podbicie torów wraz z regulacją sieci trakcyjnej. Prace potrwają do połowy tego roku, a proces certyfikacji podsystemu infrastruktura zakończy się w 2025 r.
Modernizowany jest posterunek odgałęźny Knapówka. W zakresie robót jest m.in. wymiana pięciu rozjazdów dla dużych prędkości pociągów, budowa nowej nastawni, przebudowa urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Wartość umowy wynosi 38 mln zł. Planowany termin zakończenia przebudowy to I kwartał 2025 r.
Nowoczesne sterowanie ruchem kolejowym powstaje również na stacji Zawiercie. Montaż komputerowych urządzeń zapewni bezpieczne prowadzenie pociągów i będzie wsparciem codziennej pracy dyżurnych ruchu. Kolejarze będą kierować ruchem z nowego budynku nastawni. Dodatkowo w ramach umowy zostanie wymienione 10 rozjazdów, a także ok. 2 km torów i ok. 10 km sieci trakcyjnej. Prace za 96 mln zł zwiększą komfort obsługi podróżnych. Na przebudowanym peronie nr 2 powstaną m.in. poczekalnie z ławkami dla pasażerów. Efekty zostaną osiągnięte w IV kwartale 2024 r.
Ponadto w tym roku zakończą się badania geotechniczne wraz z weryfikacją wzmocnień podtorza na całej trasie CMK oraz projektowanie przebudowy stacji Psary.
Prace są realizowane w ramach większego projektu pn. „Modernizacja linii kolejowej nr 4 – Centralna Magistrala Kolejowa etap II”. Finansowanie inwestycji zapewnione jest ze środków budżetowych w ramach Krajowego Programu Kolejowego.
Centralna Magistrala Kolejowa z dofinansowaniem unijnym
Dostosowanie CMK do prędkości 250 km/h realizowane jest również z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). W ramach projektu za ok. 195 mln zł w latach 2023–2026 zaplanowano realizację dwóch zadań. Pierwsze z nich dotyczy szlifowania szyn w torze nr 1 i 2 oraz rozjazdów na odcinku Grodzisk Mazowiecki – Zawiercie. Prace, które mają poprawić parametry toru, będą ukończone w 2024 r.
Realizacja drugiego zadania rozpocznie się w drugiej połowie 2024 r. W styczniu 2024 r. został ogłoszony przetarg, który obejmuje zaprojektowanie i budowę elementów infrastruktury technicznej wzdłuż linii kolejowej nr 4, w tym m.in. przebudowę odwodnienia, budowę ekranów akustycznych, umocnienie nasypów kolejowych, a także zabudowę urządzeń odstraszania zwierząt. Szacunkowa wartość wynosi 157 mln zł. Prace potrwają do 2026 r.
Coraz bliżej szybszych podróży po CMK
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w ramach Krajowego Programu Kolejowego zmodernizowała już 51 obiektów na Centralnej Magistrali Kolejowej, w tym mosty, przepusty i wiadukty oraz przejścia pod torami. Cztery przejazdy drogowo-kolejowe zastąpiono bezkolizyjnymi skrzyżowaniami. Kierowcy korzystają z wiaduktów nad torami CMK w Radwanie i Zachorzowie Kolonii w woj. łódzkim oraz Koziej Wsi i Motycznie w woj. świętokrzyskim. Przebudowane zostały stacje m.in. w Idzikowicach, Opocznie Płd., Olszamowicach, Włoszczowie Północ. Utworzono posterunek odgałęźny Pilichowice. Na długości ok. 40 km linii od Idzikowic do Olszamowic została wymieniona sieć trakcyjna.
Po wykonaniu wszystkich prac, uruchomieniu systemu ERTMS/GSM-R, systemu ERTMS/ETCS poziomu 2, przeprowadzeniu procesu certyfikacji i uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji całej linii CMK będzie możliwy przejazd pociągów z prędkością do 250 km/h. Pierwsze składy z wykorzystaniem systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 planowo pojadą w rozkładzie jazdy 2025/2026.
Wartość modernizacji CMK realizowanej ze środków budżetowych oraz unijnych w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) wynosi blisko 1,8 mld zł.
Źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Przeczytaj też:
Węzeł kolejowy Czechowice-Dziedzice zmodernizowany
Budowa tunelu średnicowego w Łodzi – kolejny etap
Rail Baltica na Łotwie z wykonawcą
