Wiele bardzo dobrych złączy ciesielskich skutkiem niepoprawnego montażu nie spełnia swojej podstawowej funkcji – przenoszenia obciążeń.
Metalowe złącza ciesielskie są od lat jednymi z podstawowych materiałów współczesnych cieśli budowlanych. Stosowane są w tradycyjnych więźbach dachowych, nowoczesnych więźbach prefabrykowanych, domach szkieletowych i wszelkich innych konstrukcjach drewnianych. Dzięki stosowaniu metalowych złączy jesteśmy w stanie w dużym stopniu zwiększyć nośność i trwałość całej konstrukcji. Warunek jest jeden, złącze to musi zostać właściwie zastosowane i zamontowane. Jednak w wielu przypadkach tak się nie dzieje i dużo bardzo dobrych złączy z powodu niepoprawnego montażu nie spełnia swojej podstawowej funkcji – przenoszenia obciążeń. Błędy w montażu złączy zdarzają się niestety bardzo często. Część z nich ma niewielki wpływ na bezpieczeństwo konstrukcji, inne w drastyczny sposób zmniejszają nośności połączeń i mogą być przyczyną awarii budynku. Po wielu wizytach na budowach mogę z przykrością stwierdzić, że na większości z nich zdarzają się nagminnie mniejsze lub większe błędy, bez względu na to czy mamy do czynienia z budową domu jednorodzinnego czy bardzo wymagających obiektów, jak hale sportowe. Choć uczciwie trzeba przyznać, że w profesjonalnych firmach zatrudniających doświadczonych monterów, którzy na co dzień się zajmują złączami, błędy zdarzają się znacznie rzadziej i nie są na tyle poważne, żeby zagrażały bezpieczeństwu konstrukcji. Na pewno jest to też wynikiem dokładnego nadzoru zarówno wewnątrz firmy, jak i ze strony generalnego wykonawcy czy inwestora. Niestety na małych budowach sprawa wygląda znacznie gorzej.
Fot. 1. Błędnie zamontowane złącza ciesielskie
Zobacz też:
Drewniane budynki mieszkalne – rozwiązania konstrukcyjne
Wymiarowanie połączenia krokiew-murłata w przypadku dachów rozporowych
Tradycyjne więźby dachowe domów jednorodzinnych
Złącza ciesielskie zamontowane za pomocą niewłaściwych łączników
Jeżeli miałbym wskazać jeden najpopularniejszy i najbardziej niebezpieczny błąd, byłby to błąd polegający na montażu złączy przy użyciu niewłaściwych łączników (gwoździ, wkrętów). Występuje on na większości polskich budów i niestety nie jest to błąd, który można przemilczeć. Dlaczego stosowanie właściwych łączników jest takie ważne? Dlatego że nośność połączenia z wykorzystaniem złącza ciesielskiego w bardzo dużym stopniu zależy od nośności zastosowanych łączników. Co z tego, że stosujemy najlepsze złącza na świecie, jeżeli jednocześnie stosujemy najgorsze łączniki. Pamiętajmy, że złącza ciesielskie są częścią systemu połączeń konstrukcji drewnianych. Dwa podstawowe elementy tego systemu to złącze i odpowiednie łączniki, z reguły odpowiednie gwoździe. Aby zapewnić pełną nośność połączenia, tj.taką, jaka została potwierdzona badaniami wytrzymałościowymi, musimy zastosować odpowiednie łączniki. W przeciwnym razie nośność połączenia może być kilkakrotnie (!) niższa niż ta, którą założył konstruktor podczas projektowania, a to już prosta droga do awarii. Po kilkunastu latach wizyt na budowach ze smutkiem stwierdziłem, że podstawowymi łącznikami stosowanymi do złączy ciesielskich są łączniki przedstawione na fot. 2 (według popularności stosowania).
Fot. 2. Niepoprawne łączniki do złączy: gwóźdź gładki, wkręt do płyt g-k, wkręt do drewna, gwóźdź pseudopierścieniowy
Żaden z przedstawionych na fot. 2 łączników nie ma dostatecznej nośności na ścinanie lub wyrywanie, aby uzyskać pełną nośność połączenia z użyciem złącza ciesielskiego. Co ważne, a często niezauważane, w każdej aprobacie technicznej złączy ciesielskich są wymienione łączniki, które należy z nimi stosować. W przypadku np. złączy Simpson Strong-Tie są to z reguły gwoździe pierścieniowe CNA Ø4 mm lub wkręty CSA Ø5 mm (rys.).
Rys. Przykład łączników systemowych – wkręt CSA i gwóźdź pierścieniowy CNA
W dalszej części artykułu:
>> Popularny błąd – stosowanie mniejszej liczby łączników, niż jest to wymagane
>> Gwoździowanie częściowe
>> Poprawna perforacja – sprawa kluczowa
 |
mgr inż. Tomasz Szczesiak konstruktor, specjalista konstrukcji drewnianych, współpracownik gazety „Fachowy Dekarz & Cieśla” |
Artykuł jest zaktualizowaną wersją tekstu, który się ukazał w dwumiesięczniku „Fachowy Dekarz & Cieśla”.
Sprawdź: Produkty budowlane
