W nr. 3/2011 „Inżyniera Budownictwa” Wojciech Płaza w polemicznym artykule do tezy dr Joanny Smarż („IB” 12/2010), dotyczącym wykonywania samodzielnej funkcji technicznej projektanta lub kierownika budowy w zakresie torowisk tramwajowych, napisał m.in., że: osoba posiadająca uprawnienia budowlane w zakresie dróg nie jest właściwa do projektowania i kierowania robotami w zakresie torowisk tramwajowych, ponieważ nie posiada odpowiedniego przygotowania do zawodu…
Stwierdzenie to autor wywodzi z odmiennej interpretacji Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. (Dz.U. 43), a także z dość swobodnej syntezy wymagań dla torowisk kolejowych i tramwajowych. Należy zauważyć, że ww. rozporządzenie jest aktem wykonawczym do aktu prawnego wyższego rzędu, jakim jest Ustawa o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. (Dz.U. 14) z późniejszymi zmianami, która wyraźnie definiuje pojęcie drogi, ulicy i torowiska tramwajowego. Ilość i zakres aktów prawnych dotyczących tej kwestii są większe i niemożliwym jest wydawanie aktów wykonawczych niezgodnych z treścią i duchem ustawy, do której się odnoszą. Ponadto w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. (Dz.U. 151) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, w Dziale I, §1, pkt. 2 znajdujemy zapis: Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do: 1. Linii tramwajowych. Również Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. (Dz.U. 83) w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie jednoznacznie określa zakres uprawnień osób posiadających uprawnienia budowlane w specjalności drogowej. Nie jest więc tak, jak sugeruje autor, że: należałoby wystąpić do Ministra Infrastruktury o wprowadzenie stosownych regulacji w tym zakresie. Nie można proponować wprowadzania zmian w jednym, wygodnym dla nas dokumencie, bez analizy wszystkich aktów prawnych regulujących te kwestie. Trudno bowiem zakładać, że przepisy określone w przytoczonych aktach zostały sformułowane w sposób nieprzemyślany i chaotyczny, i że można je wybiórczo zmieniać.
Rozdzielenie uprawnień budowlanych w specjalności drogowej i kolejowej marównież uzasadnienie merytoryczne branżowe. Linie tramwajowe są częścią układu drogowego i wszystkie ich elementy muszą być skoordynowane z rozwiązaniami drogowymi oraz uzbrojeniem terenu zarówno w zakresie lokalizacyjnym, jak i wysokościowym. Profile i promienie łuków, szczególnie w miejscu skrzyżowań, muszą uwzględniać wymagania dla dróg kołowych. Takich skrzyżowań i miejsc o wspólnym przebiegu obu rodzajów dróg jest bardzo wiele w każdym systemie komunikacyjnym. Większość elementów projektu tramwajowego ma swoje odpowiedniki w rozwiązaniach drogowych, poczynając od warunków technicznych dla dróg publicznych. Ponadto, wydawałoby się, wspólne dla branży kolejowej i tramwajowej elementy torowe, w tym rozjazdy i pętle, projektuje się jednak odmiennie.
Wojciech Płaza podniósł także problem związany ze sterowaniem i bezpieczeństwem ruchu. W przypadku linii tramwajowych sterowanie oraz bezpieczeństwo muszą być ściśle skoordynowane z bezpieczeństwem i sygnalizacją dla ruchu kołowego. Typowe dla kolei elementy, takie jak SRK, nie występują w projektach tramwajowych. Zasilanie elektryczne natomiast, w branży kolejowej i tramwajowej, projektowane jest przez uprawnionych projektantów branży elektrycznej i podnoszenie tego argumentu w dyskusji o uprawnieniach drogowych, a także kolejowych jest nieporozumieniem.
Ponadto w wielu nowoczesnych rozwiązaniach stosuje się zintegrowane węzły przesiadkowe, które umożliwiają korzystającym z nich osobom bezpieczną i sprawną zmianę środka komunikacji publicznej w konfiguracji autobus – tramwaj.
Warto również podkreślić, że wiedza oraz doświadczenie w zakresie projektów tramwajowych znajdują się w biurach projektowych i są przekazywane przez osoby z dużym doświadczeniem młodszym adeptom. Jest to nieocenione, ale pewnie też często niedoceniane źródło wiedzy inżynierskiej. Nieadekwatna jest więc teza W. Płazy, że projektant dysponujący uprawnieniem do projektowania dróg bez ograniczeń nie ma odpowiedniej wiedzy do projektowania torowisk tramwajowych. Potwierdzeniem tego są tysiące kilometrów torowisk tramwajowych, stworzonych przez inżynierów dysponujących uprawnieniami do projektowania i budowy w zakresie specjalności drogowej.
Reasumując, osoba posiadająca uprawnienia budowlane w zakresie dróg jest jedyną właściwą osobą do projektowania i kierowania robotami w zakresie torowisk tramwajowych, gdy ma właściwe przygotowanie zawodowe, a przepisy precyzują dokładnie zakres jej uprawnień i obowiązków. Toczącą się dyskusję należy raczej odbierać nie jako merytoryczną, odnoszącą się do uprawnień i przygotowania do wykonywania zawodu przez projektantów, ale raczej jako próbę ograniczenia jednej grupie zawodowej możliwości brania udziału w przetargach na roboty projektowe tramwajowe przez inną grupę zawodową. Nie da się zaprojektować poprawnie linii tramwajowej bez gruntownej analizy oraz koordynacji jej przebiegu z współistniejącym, a także dopełniającym jej funkcję układem drogowym, a dokonać tego może jedynie projektant w specjalności drogowej.
Jan Tadeusz Kosiedowski
prezes Zarządu
BPBK S.A. w Gdańsku
Skomentuj na forum.
