Wraz z pojawieniem się normy wieloczęściowej ISO 19650 w standardach BIM znalazło się nowe pojęcie – Level of Information Need, czyli gruntownie redefiniowany fundament procesów informacyjnych BIM poziomu 2 nie tylko z nowym sposobem określania wymagań informacyjnych dla projektu, ale i narzędziem walidacji oraz weryfikacji dostarczanej informacji. Zmiana ta była na tyle ważna, że Europejski Komitet Normalizacyjny opracował osobną normę dla zdefiniowania uniwersalnych procedur opracowywania poziomu potrzeby informacyjnej.
Norma ISO 19650 w części nr 1 wprowadza pojęcie dotąd formalnie niewystępujące w terminologii metodyki BIM – w oryginale: level of information need, w polskim tłumaczeniu: poziom potrzeby informacyjnej [1]. Jest ono zdefiniowane jako „ramy określające zakres i szczegółowość informacji” (Słownik, pkt 3.3.1 [1]), a w dodatkowej uwadze zapisane jest objaśnienie, że „jednym z celów definiowania poziomu potrzeby informacyjnej jest zapobieżenie dostarczania zbyt wielu informacji” [2]. W punkcie 11.2 normy ISO 19650-1 zapisane są jeszcze postulaty, aby:
1. „(…) poziom potrzeby informacyjnej dla każdego rezultatu informacyjnego był ustalony zgodnie z jego celem. Zaleca się, aby obejmowało to odpowiednie określenie jakości, ilości i szczegółowości informacji. Określa się to jako jego poziom potrzeby informacyjnej i może on być różny dla poszczególnych rezultatów”, oraz
2. „(…) poziom potrzeby informacyjnej był wyznaczany przez minimalną ilość informacji niezbędnych do odpowiedzi na każde zasadne wymaganie, w tym informacji wymaganych przez innych zleceniobiorców, i nie większą. Wszystko, co wykracza poza to minimum, uważa się za marnotrawstwo. Zaleca się, aby główni zleceniobiorcy rozważyli ryzyko, że automatyczny import informacji o obiektach do modeli informacyjnych może wprowadzić wyższy poziom potrzeby informacyjnej, niż jest to wymagane”.
>>> Jak dobrać narzędzia BIM do swoich potrzeb
>>> Zapewnienie jakości modeli BIM
>>> Plan realizacji metodyki BIM (BEP)
Fot. © FrankBoston – stock.adobe.com
Norma [1] wyczula też uczestników procesów informacyjnych BIM na fakt, że „istotność rezultatu informacyjnego nie zawsze jest skorelowana z jego szczegółowością. (…) Zaleca się, aby szczegółowość informacji alfanumerycznych uznano za co najmniej tak samo ważną jak szczegółowość informacji geometrycznych” (pkt 11.2).
Zapisy te są zgodne z czterema nadrzędnymi zasadami procesu informacyjnego, opisanymi w pkt. 6 normy [1], które zalecają, aby specyfikacja i dostarczanie informacji brały pod uwagę, że:
- informacje są potrzebne do podejmowania decyzji, i to w całym cyklu życia obiektu budowlanego, w ramach ogólnego systemu zarządzania aktywami;
- szczegółowość informacji rośnie wraz z rozwojem zaawansowania faz projektu, a jej źródłem mają być zestawy wymagań informacyjnych zdefiniowanych przez zleceniodawcę tak, aby dostarczanie informacji przez zespół realizacji projektu mogło być najpierw przejrzyście i efektywnie zaplanowane, a potem stopniowo realizowane;
- wymagania informacyjne powinny być przekazywane do najbardziej kompetentnej strony lub podmiotu, które mogą najłatwiej dostarczyć informacje;
- wymiana, współdzielenie i koordynacja informacji powinny się odbywać przez środowisko CDE, możliwie w otwartych standardach BIM i z wdrożeniem przejrzystych i jednoznacznych procedur umożliwiających spójne współdziałanie wszystkich uczestników.
W dalszej części artykułu:
Poziom potrzeby informacyjnej wg normy ISO 19650 – wymagania
Norma EN 17412-1:2020 – wprowadzenie
Metodyka opracowania poziomu potrzeby informacyjnej według EN 17412-1:2020 – poczwórna dekompozycja struktury informacji
Cały artykuł dostępny jest w numerze 11/2024 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
dr inż. Jacek Magiera
Politechnika Krakowska, Fundacja EccBIM
Literatura
1. PN-EN ISO 19650-1:2019-02 Organizacja i digitalizacja informacji o budynkach i budowlach, w tym modelowanie informacji o obiekcie budowlanym (BIM) – Zarządzanie informacjami za pomocą modelowania informacji o obiekcie budowlanym – Część 1: Koncepcje i zasady.
2. J. Magiera, Planowanie dostarczania modeli informacyjnych wg ISO 19650, „Przewodnik Projektanta” nr 3/2023.
