Powołanie kierownika budowy po nowelizacji Prawa budowlanego

Ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471), która obowiązuje od dnia 19 września 2020 r., została znowelizowana ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2019 r. poz. 1186, z późn. zm.), dalej: Pb. Nowe przepisy wprowadziły wiele rozwiązań, które mają ułatwić życie inwestorom.

Zobacz: Prawo budowlane po zmianach w 2020 r. – aktualny poradnik

Istotną zmianą dla podmiotów planujących przedsięwzięcie budowlane jest usystematyzowanie przepisów dotyczących wymogu ustanowienia kierownika budowy oraz inspektora nadzoru inwestorskiego – uczestników procesu budowlanego wskazanych w art. 17 Pb. Utworzone zostały zamknięte katalogi przypadków, w których inwestor będzie miał obowiązek zatrudnienia na budowie ww. osób. Zostały one ujęte w art. 42 ust. 1 pkt 2 i 3 Pb, któremu nadano nowe brzmienie.

Fot. stock.adobe / goodluz

Obowiązek powołania kierownika budowy

Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy zorganizowanie budowy oraz kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem, pozwoleniem na budowę i przepisami. Analogicznie jak w dotychczasowym stanie prawnym inwestor zobowiązany będzie do powołania kierownika budowy przy realizacji wszystkich robót budowlanych, na które organ administracji architektoniczno-budowlanej wydał pozwolenie na budowę (art. 42 ust. 1 pkt 2 lit. a Pb). Ponadto wymóg ustanowienia kierownika budowy dotyczyć będzie także niektórych robót budowlanych podlegających procedurze zgłoszenia (art. 42 ust. 1 pkt 2 lit. b i c Pb). W porównaniu z przepisami sprzed nowelizacji wykaz inwestycji został uzupełniony o kilka pozycji i obecnie obejmuje:

• budowę wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
• budowę sieci: elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych
• ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa;
• budowę wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych
• kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m²;
• budowę obiektów budowlanych, innych niż wymienione w art. 29 ust. 1 pkt 2, 3 i 5-30 oraz w ust. 2 Pb, oraz innych niż budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej, usytuowanych na terenach zamkniętych, ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
• budowę instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m³, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
• budowę podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych;
• budowę stacji regazyfikacji LNG o pojemności zbiornika magazynowania gazu do 10 m³;
• przebudowę przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych, jeżeli nie prowadzi ona do zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu poza działkę, na której budynek jest usytuowany;
• instalację wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji gazowych;
• instalację mikroinstalacji biogazu rolniczego.

Dodatkowo na gruncie znowelizowanych przepisów zatrudnienie kierownika budowy będzie konieczne, gdy roboty budowlane mają być wykonywane na podstawie określonych w art. 49 ust. 4 i art. 51 ust. 4 Pb decyzji organu nadzoru budowlanego (art. 42 ust. 1 pkt 2 lit. d i e Pb). Po pierwsze mowa tu o decyzji legalizującej samowolę budowlaną, czyli obiekt budowlany wybudowany bez wymaganej zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej.

Polecamy: Samowola budowlana – zmiany po nowelizacji Prawa budowlanego

W myśl nowych regulacji prawnych, jeżeli budowa takiego obiektu nie została jeszcze zakończona, organ nadzoru budowlanego po przeprowadzeniu stosownej procedury wydaje decyzję o legalizacji budowy (art. 49 ust. 4 Pb), w której zatwierdza projekt budowlany albo projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz zezwala na wznowienie budowy. Tak więc dalsze roboty budowlane objęte wskazaną decyzją legalizującą samowolę będą musiały być wykonywane już pod nadzorem kierownika budowy. Drugi przypadek konieczności ustanowienia kierownika budowy dotyczy robót budowlanych realizowanych z istotnym odstępstwem od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę. W takim stanie faktycznym organ nadzoru budowlanego po zakończeniu odpowiedniego postępowania wydaje decyzję zatwierdzającą projekt zamienny, w której również może orzec o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych (art. 51 ust. 4 Pb), jeżeli budowa nie została zakończona. W tej sytuacji nowe przepisy także nakazują ustanowienie kierownika budowy. Jednocześnie należy mieć na względzie, że jeżeli chodzi o budowę prowadzoną legalnie, nadal będzie obowiązywać regulacja, która umożliwia organowi administracji architektoniczno-budowlanej wyłączenie obowiązku ustanawiania kierownika budowy, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami (art. 42 ust. 3 Pb).

Obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego

Inspektor nadzoru inwestorskiego to osoba, która reprezentuje inwestora na budowie, chroni jego interesy i sprawdza jakość wykonywanych robót budowlanych. W świetle znowelizowanych przepisów ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest obligatoryjne, jeżeli taki obowiązek zostanie nałożony na inwestora przez organ administracji architektoniczno-budowlanej w decyzji o pozwoleniu na budowę (art. 42 ust. 1 pkt 3 lit. a Pb). Nałożenie wskazanego nakazu przez organ wydający decyzje o pozwoleniu na budowę jest podyktowane wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź wpływem realizowanej inwestycji na środowisko. Organ, rozstrzygając o takiej konieczności, musi uwzględnić regulacje zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Dz.U. poz. 1554). Rozporządzenie określa rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego, oraz listę obiektów budowlanych i kryteria techniczne, jakimi powinien się kierować organ podczas nakładania na inwestora obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.

Sprawdź: Inspektor nadzoru inwestorskiego – granice odpowiedzialności cywilnej

Oprócz tego nowelizacja nakłada obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego w przypadku obiektów budowlanych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 2 Pb (art. 42 ust. 1 pkt 3 lit. d Pb). Regulacja ta dotyczy obiektów wymienionych w przywołanym już rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r., wydanym na podstawie upoważnienia ustawowego określonego w art. 19 ust. 2 Pb. W przedmiotowym akcie prawnym wskazane są zarówno obiekty budowlane wymagające uzyskania pozwolenia na budowę, jak i obiekty, które są realizowane w trybie zgłoszenia. Ponieważ dla tych drugich nie wydaje się decyzji o pozwoleniu na budowę, organ administracji architektoniczno-budowlanej nie ma możliwości określenia w decyzji obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.

W związku z tym ustawodawca wprowadził odrębny przepis obejmujący takim właśnie obowiązkiem także wymienione w rozporządzeniu obiekty budowlane, które mogą być wykonane na podstawie zgłoszenia.

Poza tym, podobnie jak w przypadku przepisów dotyczących kierownika budowy, inwestor będzie musiał powołać inspektora nadzoru inwestorskiego także wtedy, gdy roboty budowlane będą wykonywane na podstawie decyzji o legalizacji budowy (art. 49 ust. 4 Pb) oraz decyzji, o której mowa w art. 51 ust. 4 Pb (art. 42 ust. 1 pkt 3 lit. b i c Pb). Należy rozumieć, że nadzór inwestorski będzie konieczny przy wznowieniu takiej budowy, która realizowana w normalnym trybie (legalnie) w myśl obowiązujących przepisów także wymagałby ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.

Podsumowując, należy stwierdzić, że ujęcie w formie zamkniętych katalogów wszystkich przypadków, kiedy istnieje obowiązek ustanowienia kierownika budowy oraz inspektora nadzoru inwestorskiego, spowoduje, że przepisy dotyczące omawianej sprawy staną się bardziej czytelne i zrozumiałe dla inwestorów.

Aneta Malan-Wijata

Wyszukaj: Produkty budowlane