Piana PUR a termomodernizacja budynków

Od września 2018 r. do lipca 2023 r. program „Czyste Powietrze” (dostępny na oficjalnej stronie czystepowietrze.gov.pl) cieszył się ogromnym zainteresowaniem Polaków. W tym okresie zostały złożone aż 318 533 wnioski o dofinansowanie termomodernizacji. Co ważne, aż 21 910 spośród nich dotyczyło termomodernizacji kompleksowej, co potwierdza rosnącą świadomość społeczeństwa w kwestii poprawy efektywności energetycznej starszych budynków. W dzisiejszych czasach aspekty środowiskowe i finansowe zyskują na znaczeniu, a termomodernizacja wydaje się bardzo pomocna w tym zakresie.

Głównym celem prac termomodernizacyjnych jest ograniczenie strat ciepła oraz redukcja zapotrzebowania na energię cieplną w budynkach. Można to osiągnąć poprzez różnorodne działania, takie jak wymiana przestarzałych i nieefektywnych źródeł ciepła, modernizacja stolarki drzwiowej i okiennej, a przede wszystkim – docieplenie budynku. W tym kontekście jednym z kluczowych elementów, które zyskują na popularności, jest zastosowanie izolacji pianą poliuretanową.

Piana PUR jako materiał termoizolacyjny cechuje się wieloma zaletami, które sprawiają, że jest bardzo dobrym wyborem w procesie termomodernizacji:

1. doskonałą izolacyjnością termiczną – piana PUR charakteryzuje się bardzo niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła, dzięki czemu zminimalizowanie strat ciepła w budynku jest skuteczne, a temperatura wewnątrz utrzymuje się na optymalnym poziomie;
2. skutecznością przy niewielkiej grubości – zapewnia doskonałą izolację przy stosunkowo niewielkiej grubości warstwy izolacyjnej, co znacząco ogranicza konieczność modyfikacji konstrukcji budynku;
3. bardzo dobrą szczelnością – umożliwia skuteczne uszczelnienie konstrukcji budynku, co wpływa na redukcję przeciągów i wycieków ciepła;
4. wytrzymałością i trwałością – izolacja pianą charakteryzuje się odpornością na warunki atmosferyczne, co przekłada się na jej skuteczność przez wiele lat.

Właściwości i parametry piany poliuretanowej w izolacji termicznej

Współczynnik przewodzenia ciepła λ

Wskaźnik λ (lambda) określa zdolność materiału do przewodzenia ciepła. W przypadku piany poliuretanowej (np. zamkniętokomórkowej) wartości współczynnika λ sytuują się zazwyczaj w przedziale od 0,026 do 0,028 W/(m·K). Tak niskie wartości świadczą o doskonałej izolacyjności tego wyrobu.

Wartości λ dla piany poliuretanowej są znacznie niższe niż w przypadku popularnych materiałów izolacyjnych. Dzieje się tak dzięki strukturze piany, która zawiera zamknięte komórki gazowe (wypełnione szlachetnym i ekologicznym gazem) utrudniające przewodzenie ciepła. Niska przewodność cieplna piany poliuretanowej sprawia, że jest ona skuteczna w ograniczaniu utraty ciepła z budynku. Dzięki temu jego wnętrze jest dobrze izolowane termicznie, a koszty ogrzewania lub chłodzenia są znacznie obniżone. Osiągnięcie niższego współczynnika przewodzenia ciepła przy jakże ważnym zachowaniu pełnej szczelności budynku (bezspoinowe łączenie piany i wypełnienie nawet najmniejszych szczelin) oznacza też, że mniej ciepła przenika przez strukturę tego obiektu, co ma kluczowe znaczenie dla poprawy efektywności energetycznej i zrównoważonego użytkowania energii.

Sprawdź też:

>>> Piana poliuretanowa w termoizolacji dachu skośnego

>>> Piana poliuretanowa Purios w inwestycjach deweloperskich

>>> Czy zabudowa poddasza pianą poliuretanową Purios i systemem g-k spełnia wymagania klasy odporności ogniowej REI30?

Piana poliuretanowa otwarto- i zamkniętokomórkowa – różnice

Na rynku dostępne są dwa rodzaje piany poliuretanowej: otwarto- i zamkniętokomórkowa, które stosowane są w zależności od miejsca aplikacji. Pianę otwartokomórkową stosuje się do izolacji poddaszy, stropów i wypełnień szkieletowych. Jej niewątpliwą zaletą jest lekkość, dzięki czemu nie obciąża elementów konstrukcyjnych budynku (12 kg/m³). Jest przy tym materiałem otwartym dyfuzyjnie, gwarantującym odpowiednie odprowadzenie wilgoci, która migruje przez przegrody z wnętrza budynku. Piana PUR zamkniętokomórkowa składa się w ponad 80% z pęcherzyków zamkniętych, przez co jest sztywniejsza i ma większą gęstość w stosunku do wersji otwartokomórkowej. Dzięki dużej wytrzymałości dobrze sprawdza się nawet przy izolacji fundamentów, posadzek czy zewnętrznych ścian nośnych.

Piana PUR, dzięki stosowanej metodzie aplikacji, jest materiałem zapewniającym pełną szczelność warstwy izolacji. Dopasowuje się do powierzchni, na którą zostaje zaaplikowana, i wypełnia puste przestrzenie, ograniczając powstawanie mostków termicznych. Warto dodać, że 100% wypełnienia wolnych przestrzeni to ok. 20% poprawy izolacyjności przegrody, co przekłada się znacząco na niższe rachunki (każdy mostek termiczny w postaci szczelin powoduje drastyczny spadek efektywności izolacji).

W 2010 r. Instytut Badawczy Izolacji Cieplnej w Monachium wykonał badania, które potwierdziły niezwykle długą żywotność piany PUR. Testy przeprowadzone na próbkach piany po 28 latach od jej aplikacji wykazały, że jej istotne parametry, tj. przewodnictwo cieplne, grubość i zawartość wilgoci, pozostały bez zmian. W perspektywie długich lat użytkowania budynku oznacza to, że warstwa ocieplenia nie będzie tracić swoich właściwości termoizolacyjnych, dzięki czemu dłużej nie trzeba będzie wymieniać materiału izolacyjnego i nie wzrosną koszty eksploatacyjne budynku. Jest to istotna przewaga piany poliuretanowej nad alternatywnymi metodami izolacji, w przypadku których zaniżenie parametrów następuje znacznie szybciej. Koszt poniesiony podczas wymiany izolacji na wykonanie systemu PUR możemy rozłożyć zatem na kilkadziesiąt, a nie na kilka lat, jak w przypadku niektórych innych materiałów termoizolacyjnych (potrzeba naprawy, wymiany czy uzupełnienia miejsc powstania mostków termicznych). Przy termomodernizacji starszych obiektów istotny jest również czas realizacji. Izolacja pianą PUR to jedna z najszybszych metod izolacji spośród dostępnych na rynku, umożliwiająca ocieplenie nawet 200 m² powierzchni w jeden dzień. Oczywiście na skuteczność ocieplenia pianą PUR wpływ ma odpowiednie zaprojektowanie przegrody, prawidłowa aplikacja oraz jakość zastosowanego produktu. Dlatego tak istotny jest również wybór profesjonalnej ekipy aplikatorów, która pracuje na materiałach i sprzęcie wysokiej jakości.

Termomodernizacja pianą PUR – case study

W procesie termomodernizacji budynków elementem kluczowym jest poprawnie zaprojektowana przegroda dachowa. To właśnie ona stanowi fundament skutecznej izolacji termicznej, mającej na celu minimalizację strat ciepła i zapewnienie komfortu termicznego wewnątrz budynku. Przegroda dachowa jest efektywną barierą, która oddziela wnętrze budynku od warunków zewnętrznych, takich jak zmienne temperatury i wilgotność.

Na rys. 1 pokazano przykład zastosowania schematu przegrody dachowej. Przegroda ta została wyposażona w jedną szczelinę wentylacyjną, membranę wysokoparoprzepuszczalną oraz warstwę piany poliuretanowej o imponującej grubości 26 cm. Taki kompleksowy układ miał na celu zapewnienie optymalnej wentylacji oraz skutecznego odprowadzenia wilgoci na zewnątrz budynku. Warto podkreślić, że inwestor wdrożył również inne prace termomodernizacyjne, a dodatkowo skorzystał z programu dofinansowania „Czyste Powietrze”. To pozwoliło mu znacząco obniżyć koszty realizacji całego przedsięwzięcia. Krok ten potwierdza, że program „Czyste Powietrze” nie tylko stanowi wsparcie finansowe, ale również zachęca do podejmowania kompleksowych działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków.

Rys. 1. Schemat przegrody dachowej. Rys. katalog techniczny Purios „Systemy poliuretanowe w budownictwie”

 Najczęstsze błędy przy montażu izolacji pianą poliuretanową

Montaż izolacji pianą poliuretanową jest kluczowym etapem w procesie poprawy efektywności energetycznej budynków. Jednak w praktyce często popełniane są błędy, które mogą obniżyć skuteczność izolacji i prowadzić do problemów konstrukcyjnych.

Jednym z często występujących problemów jest niewłaściwa grubość warstwy izolacyjnej. Nieodpowiednio dobrana grubość może prowadzić do utraty efektywności izolacyjnej, co obniża oszczędności energii i komfort termiczny budynku.

Nierównomierne nakładanie piany poliuretanowej to kolejny błąd, który wpływa na jakość izolacji – powstają słabe punkty izolacyjne, przez które ciepło może uciekać. Brak dokładnego przygotowania powierzchni przed aplikacją to także częsty problem. Zanieczyszczenia, wilgoć i kurz mogą uniemożliwić odpowiednie przyleganie piany, co wpłynie negatywnie na jej skuteczność.

Montaż izolacji pianą poliuretanową w niewłaściwych warunkach atmosferycznych, takich jak zbyt niska temperatura czy duża wilgotność, może prowadzić do nieprawidłowego utwardzenia piany, co obniża jej skuteczność. Brak ochrony innych elementów, np. okien i drzwi, może skutkować uszkodzeniem lub zanieczyszczeniem tych elementów podczas montażu.

Niewłaściwe łączenie izolacji to kolejny błąd. Nieprawidłowe sklejenie dwóch warstw piany poliuretanowej może prowadzić do nieszczelności i przenikania powietrza.

Kluczowym elementem wpływającym na wysoką jakość izolacji pianą PUR jest również sprzęt, jakim dysponuje wykonawca. Zdarzają się przypadki tanich urządzeń, które nie zapewniają utrzymania właściwych parametrów natrysku (np. równego ciśnienia obu składników czy utrzymania odpowiedniej temperatury), niezwykle ważnych w procesie tworzenia izolacji.

Unikanie tych błędów jest kluczowe dla osiągnięcia trwałej i skutecznej izolacji pianą poliuretanową. Profesjonalne wykonanie lub skorzystanie z usług fachowców może zagwarantować efektywność energetyczną, komfort termiczny w budynku i trwałość izolacji.

Rys. 2. Dach skośny wentylowany (dwie szczeliny wentylacyjne) – pełne deskowanie, papa z dodatkową szczeliną wentylacyjną i membraną dachową: 1 – rynna, 2 – pas nadrynnowy, 3 – grzebień okapu z kratką wentylacyjną, 4 – łata klinowa, 5 – folia lub membrana wysokoprzepuszczalna, 6 – papa, 7 – dachówka, 8 – deskowanie, 9 – łata, 10 – dachówka wentylacyjna, 11 – wywietrznik połaciowy, 12 – hak rynnowy, 13 – taśma wentylacyjna okapu, 14 – krokiew, 15 – murłata, 16 – szczelina wentylacyjna górna (min. 3 cm), 17 – szczelina wentylacyjna dolna (min. 3 cm), 18 – paroizolacja, 19 – płyta g-k, 20 – piana Purios. Rys. katalog techniczny Purios „Systemy poliuretanowe w budownictwie”

Podsumowanie

Poprawnie zaprojektowana przegroda dachowa wraz z wykorzystaniem do izolacji piany poliuretanowej pełni kluczową rolę w procesie termomodernizacji budynków. Jej właściwe funkcjonowanie przyczynia się do minimalizacji strat ciepła oraz zapewnienia optymalnych warunków termicznych we wnętrzu budynku.

Coraz częstszy wybór izolacji pianą poliuretanową przez inwestorów pokazuje, że świadomość znaczenia efektywnej izolacji rośnie, zwłaszcza w kontekście programów takich jak „Czyste Powietrze”, które dają możliwość osiągnięcia oszczędności finansowych przy jednoczesnym dbaniu o środowisko naturalne.

Tomasz Krzysztoń
ekspert Purios