Odpowiedzialność społeczna zawodów zaufania publicznego

Do zawodów zaufania publicznego zalicza się profesje polegające na wykonywaniu zadań o szczególnym charakterze z punktu widzenia zadań publicznych i z troski o realizację interesu publicznego. Na postrzeganie zawodów zaufania publicznego bardzo silnie oddziałują etyka zawodowa i działalność społeczna. Są one mocno powiązane z prestiżem i zaufaniem, jakim darzy daną profesję społeczeństwo.

W konferencji „Odpowiedzialność społeczna zawodów zaufania publicznego”, która miała miejsce 5 kwietnia br., uczestniczyli przedstawiciele samorządów zawodowych m.in.: pielęgniarek i położnych, prawników, lekarzy, inżynierów budownictwa. Do udziału w panelach dyskusyjnych zaproszono Zbigniewa Kledyńskiego – prezesa Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Mieczysława Grodzkiego – przewodniczącego Komisji ds. współpracy z samorządami zawodów zaufania publicznego KR PIIB oraz zastępcę przewodniczącego Okręgowej Rady Mazowieckiej OIIB. W obradach uczestniczyli także przedstawiciele: Kujawsko-Pomorskiej, Lubelskiej, Łódzkiej, Małopolskiej, Mazowieckiej, Opolskiej, Śląskiej i Wielkopolskiej OIIB.

Panele dyskusyjne zostały poprzedzone wykładem wprowadzającym dr. Leszka Mellibrudy pt. „Wiele spojrzeń na wspólną sprawę – psychologiczne aspekty odpowiedzialności społecznej zawodów zaufania społecznego w świetle wyników sondażu członków samorządów zawodowych”. Ankieta została skierowana w marcu 2019 r. do 8000 adresatów, reprezentujących 11 samorządów zawodowych. Najliczniej wzięli w niej udział inżynierowie budownictwa oraz pielęgniarki. Przeprowadzone badanie pokazało, że zdaniem uczestników ankiety podstawowe funkcje samorządu wymagające wzmocnienia to: troska o godność i niezależność zawodu, obrona interesów wszystkich członków oraz pełnienie funkcji strażnika standardów. Do najważniejszych aspektów odpowiedzialności społecznej samorządów należy: budowanie, promowanie i wzmacnianie standardów zawodowych, interweniowanie oraz ochrona interesów zawodu, dbałość o zdrowy klimat relacji interpersonalnych w obrębie grup zawodowych, a także wzmacnianie więzi i solidarności zawodowej dla wspólnej budowy pozytywnego etosu zawodowego. Zdaniem uczestników ankiety prestiż oraz autorytet samorządów w przyszłości zależy od promowania dobrych praktyk, wzmacniania etosu zawodowego, doskonalenia pozytywnego wizerunku danego zawodu i dbałości o niezależność polityczną samorządu.

Czytaj też: Bezpiecznie czy (i) pięknie…

Podczas pierwszego panelu zatytułowanego „Funkcje samorządu, stosowanie standardów etycznych mających wpływ na prestiż i autorytet samorządów w aspekcie odpowiedzialności społecznej” jego uczestnicy mówili o kodeksach etycznych w poszczególnych samorządach zawodowych, o ich przestrzeganiu i znaczeniu, debatowali nad  istotą etyki zawodowej będącej gwarantem zaufania społecznego dla wszystkich profesji.

Jednym z uczestników tej dyskusji był Mieczysław Grodzki, który mówił m.in. o Kodeksie zasad etyki zawodowej członków PIIB i jego przestrzeganiu przez członków samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. Podkreślił konieczność dbania o standardy wykonywania zawodu.

– Nasi rzecznicy odpowiedzialności zawodowej i sędziowie pilnują etycznego i rzetelnego wykonywania zawodu przez inżynierów budownictwa. Dbamy także o podnoszenie kwalifikacji i edukację naszych członków, aby jak najlepiej wykonywali zawód. Dodam, że w 2018 r. 80% członków Mazowieckiej OIIB wzięło udział w szkoleniach. Staramy się także promować działalność naszego samorządu zawodowego na spotkaniach powiatowych z mieszkańcami – dodał M. Grodzki.

Uczestnicy tego panelu podkreślali także znaczenie odpowiedzialności samorządów zawodowych wobec społeczeństwa i środowiska. Pokazywali, w jaki sposób ich samorządy wdrażają zasady CSR (CSR – ang. corporate social responsibility) we własnej działalności oraz strategii.

W pierwszej debacie udział wzięli m.in. Zofia Małas – prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w Warszawie, Jarosław Biliński – wiceprezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie, Włodzimierz Chróścik – dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie, Agnieszka Gajewska – prezes Regionalnej Rady Biegłych Rewidentów, Marek Mastalerek – prezes Rady Warszawskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, Dorota Rzążewska – prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, Ilona Sądel-Bendkowska – rzecznik prasowy Izby Notarialnej w Warszawie, Paweł Trojanek – przewodniczący Zarządu Mazowieckiego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych oraz Aleksander Krysztofowicz – zastępca sekretarza Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie.

Drugi panel konferencji poświęcony był tematowi „Kierunki rozwoju w aspekcie przyszłości samorządności zawodowej”. Zaproszeni eksperci debatowali nad długofalowym wpływem ich działalności nie tylko na własne środowisko, ale także na społeczeństwo. Do debaty tej został zaproszony Zbigniew Kledyński, prezes PIIB, który mówił m.in. o wspólnych cechach samorządów zawodowych i tym, co je łączy. Podkreślił, że wszystkie zawody charakteryzuje wysoka profesjonalizacja oraz są ściśle związane z bezpieczeństwem świadczonych usług. Zauważył, że jeśli dojdzie do pomyłki podczas wykonywania zawodu, to wyrządzone szkody trudno będzie ocenić albo w ogóle nie da się tego zrobić.

Przeczytaj także: Etyka i odpowiedzialność zawodowa inżynierów budownictwa – fundamentem zaufania społecznego

– W naszych zawodach, podobnie jak w większości innych profesji, pojawia się pojęcie ryzyka, które staramy się ograniczać. Społeczeństwo także poprzez wyrządzone szkody może nas różnie oceniać. Dlatego tak ważna jest społeczna kultura postrzegania ryzyka i jest to bardzo istotne zagadnienie, którym powinnyśmy się wspólnie zainteresować, zająć i uwzględnić w przyszłości naszej samorządności – tłumaczył Z. Kledyński.

Prezes PIIB podkreśli także, że z jednej strony rolą samorządów zawodowych jest budowanie profesjonalizmu swoich członków i ich obrona, gdy są niesłusznie atakowani za domniemane błędy. Z drugiej strony natomiast trzeba dbać o to, aby eliminować osoby niekompetentne i nieetyczne.

– Chcielibyśmy poprzez takie działania powiększać niezbędne zaufanie, a więc i pewność odbiorców naszych usług, ale musimy także pamiętać – właśnie jako profesjonaliści – o ograniczeniach naszych możliwości i tą świadomością dzielić się odpowiedzialnie z innymi. To także element budowania zaufania oraz bezpieczeństwa uprawiania zawodu – wyjaśniał Z. Kledyński.

Zaproszeni eksperci dyskutowali także o etosie zawodu, pozyskiwaniu dla idei samorządności młodych członków samorządów oraz podejmowaniu działań na rzecz poszerzania świadomości społecznej w zakresie zawodów zaufania publicznego.

W debacie udział wzięli m.in. Mariola Łodzińska – wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w Warszawie, Anna Janik – przewodnicząca Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Katowicach, Jacek Kozakiewicz – wiceprezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Katowicach, Andrzej Rataj – Poznańska Izba Notarialna, Jarosław Szymański – prezes Rady Izby Notarialnej w Łodzi, Paweł Czekalski – prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Łodzi, Paweł Stelmach – prezes Okręgowej Izby Aptekarskiej w Łodzi, Mieczysław Szatanek – wiceprezes Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie, Justyna Zając-Wysocka – wiceprzewodnicząca Zarządu Małopolskiego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych.

Konferencja została zorganizowana z inicjatywy Mazowieckiego Forum Samorządów Zawodów Zaufania Społecznego, któremu w tym roku przewodniczy Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Radomiu. Obrady prowadziły: Małgorzata Sokulska – przewodnicząca i Barbara Tusińska – sekretarz Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Radomiu. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych w Warszawie.

Urszula Kieller-Zawisza

Czytaj też: Gdzie jest inżyniering?