Wraz ze wzrostem zainteresowania pompami ciepła w sposób naturalny uwidacznia się zwiększone zapotrzebowanie na wykwalifikowanych instalatorów. W branży pojawia się zatem coraz więcej nowych osób. Jednym z podstawowych pytań zadawanych przez kandydatów na instalatorów jest pytanie o zakres uprawnień, jakie trzeba posiadać, aby wykonywać określone czynności zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Na początku warto uściślić, co rozumiemy pod pojęciem uprawnień. Mówiąc o uprawnieniach, mamy na myśli sytuację, w której obowiązujące przepisy prawa obligują osoby wykonujące określone czynności do posiadania dokumentów potwierdzających ich prawo do realizacji tych czynności, wydane przez odpowiednią instytucję. Innymi słowy, osoba nieposiadająca takich dokumentów, wykonując określone czynności, łamie prawo i podlega karze.
Istnieją jednak sytuacje, w których różne instytucje, w tym UDT, oprócz uprawnień wydają także inne dokumenty, często zwane certyfikatami. Posiadanie takich certyfikatów OZE nie jest wymagane przepisami prawa. Dokumenty te potwierdzają umiejętności, kwalifikacje danej osoby do wykonywania odpowiednich czynności przy określonych rodzajach urządzeń. Osoba nieposiadająca certyfikatu nie łamie prawa i nie może zostać ukarana za wykonywanie tych czynności. Z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. w przypadku pomp ciepła.
Fot. @ Tomasz Zajda – stock.adobe.com
Certyfikaty niebędące uprawnieniami wydawane są na podstawie ustawy o odnawialnych źródłach energii [1], która jest implementacją odpowiedniej dyrektywy UE i to właśnie określone w ustawie zapisy stanowią o tym, że system ten jest oparty na zasadzie dobrowolności. Instalator może wystąpić z wnioskiem o wydanie certyfikatu, jeżeli chce posiadać dokument potwierdzający swoje kwalifikacje w zakresie montażu określonych rodzajów odnawialnych źródeł energii, m.in. pomp ciepła, wydany przez wiarygodną instytucję.
>>> Budowa i zasada działania pomp ciepła
>>> Odnawialne źródła energii w systemach grzewczych w budynku jednorodzinnym
>>> Zastosowanie pomp ciepła w wentylacji i klimatyzacji
Certyfikat instalatora
Praktyka ostatnich 8 lat pokazuje, że mimo braku przymusu prawnego chętnych do posiadania certyfikatów potwierdzających kwalifikacje nie brakuje.
Wraz ze wzrostem świadomości inwestorów publicznych i prywatnych na temat wpływu ogólnie pojmowanej jakości wykonania instalacji na wydajność oraz koszty eksploatacji, coraz częściej pojawiają się wymagania inwestorów dotyczące posiadania przez instalujących certyfikatów.
Aby przystąpić do egzaminu organizowanego przez UDT, należy wcześniej odbyć szkolenie przeprowadzone przez akredytowany ośrodek.
| Rola UDT w systemie certyfikacji instalatorów pomp ciepła i czterech innych rodzajów odnawialnych źródeł energii jest dwojaka: • wydaje certyfikaty po przeprowadzeniu egzaminów lub ocenie dokumentów potwierdzających wykształcenie danej osoby, • akredytuje ośrodki szkoleniowe. |
Rys. 1. Wzór certyfi katu instalatora OZE. Rys. archiwum UDT
Akredytacja ośrodków
Żeby uzyskać akredytację, organizatorzy szkoleń muszą dysponować odpowiednią kadrą, wyposażeniem i infrastrukturą. Powinni również prowadzić kursy w oparciu o zaakceptowane przez UDT programy, oparte na wytycznych zawartych w rozporządzeniu Ministra Aktywów Państwowych [2].
Po odbyciu szkolenia osoba ubiegająca się o certyfikat może przystąpić do egzaminu i po jego zdaniu z wynikiem pozytywnym występuje z wnioskiem o wydanie certyfikatu. Wraz z wydaniem certyfikatu dane instalatora umieszczane są w rejestrze certyfikatów, który podobnie jak w przypadku ośrodków szkoleniowych, jest dostępny na stronie internetowej UDT. Każdy może więc sprawdzić, czy dana osoba posiada ważny certyfikat w zakresie instalowania danego rodzaju instalacji OZE.
Montaż pomp ciepła. W dalszej części artykułu:
Egzaminy OZE
Certyfikaty F-gazowe
F-gazy i SZWO
Certyfikaty związane z montażem i eksploatacją pomp ciepła
Egzaminy personelu
Zaświadczenie kwalifikacyjne
Certyfikaty dla przedsiębiorstw
Cały artykuł dostępny jest w numerze 7/8/2024 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
Mariusz Ossowski
główny specjalista ds. rozwoju OZE, Urząd Dozoru Technicznego, Departament Techniki, Wydział Nowych Technologii
Literatura
1. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1436).
2. Rozporządzenie Ministra Aktywów Państwowych z dnia 25 lutego 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania akredytacji organizatorom szkoleń w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz szkoleń i egzaminów dla osób ubiegających się o wydanie lub przedłużenie ważności certyfikatu (Dz.U. z 2020 r. poz. 348).
>>> Wybór pompy ciepła. Jak dobrać moc do potrzeb?
>>> Pompy ciepła – efektywność, moc oraz obowiązki użytkowników i monterów
>>> Powietrzne pompy ciepła – zasada działania, wydajność, koszty
>>> Lekcja języka angielskiego: A heat pump
