Które normy dotyczą akustyki budowlanej? Z czego budować ściany, żeby w mieszkaniu było cicho?
Mieszkanie to podstawowy produkt na rynku nieruchomości. Budujemy dużo i budować będziemy jeszcze więcej. Stajemy się społeczeństwem coraz bardziej mobilnym. Z przyczyn zawodowych częściej zmieniamy miejsce zamieszkania i poszukujemy mieszkań w ciekawych lokalizacjach, a przede wszystkim takich, w których spokojnie można odpocząć po pracy.
We własnym mieszkaniu liczy się komfort i spokój
Obecnie budowanym mieszkaniom stawia się znacznie większe wymagania niż mieszkaniom budowanym dwadzieścia czy trzydzieści lat temu. Dawniej popularne było określenie „ciasne ale własne”. Dzisiaj mieszkania nie są już magazynami dóbr wystanych w długich kolejkach, które jeszcze mogą się przydać. We wnętrzach znajduje się tylko niezbędne wyposażenie wymieniane co jakiś czas zgodnie z potrzebami użytkowników. Dawniej nikt nie przejmował się akustyką. Pierwsza norma dotycząca wymagań akustycznych pojawiła się w 1970 roku. Jednak z uwagi na bardzo ograniczony dostęp do urządzeń pomiarowych trudno było egzekwować jej przestrzeganie. Dopiero pod wprowadzeniu normy w 1999 roku rozpoczęto bardziej aktywne działania w kierunku akustyki budowlanej. Obecnie bardzo rygorystycznie podchodzi się do wymagań aktualnie obowiązujących norm z 20151 i 2017 roku. Deweloperzy przed końcowymi odbiorami zlecają wykonanie badań izolacyjności akustycznej ścian i stropów. Pozytywne wyniki z tych badań zapewniają spokój deweloperowi, chroniąc go przed potencjalnymi reklamacjami, ale także spokój i komfort mieszkańcom.
Z czego i jak budować ściany, żeby w mieszkaniu było cicho?
Odpowiedzi są proste. Stosować mądrze elementy sprawdzone w laboratoriach akustycznych i na zrealizowanych obiektach. A jak budować? Szczelnie.
Warto rozszerzyć te zasady. Mądry dobór odpowiednich elementów do budowy ściany polega na doborze elementu pod względem akustycznym, wytrzymałościowym, ekonomicznym i czasami również termicznym. Pod względem akustycznym należy zwrócić uwagę na parametry izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych, zarówno wymagane, jak i deklarowane przez producenta.
Przykładowo wymagana izolacyjność akustyczna dla ścian między mieszkaniami R’A1≥ 50 dB1, natomiast producenci materiałów do budowy ścian podają wartości: Rw /RA1/RA1R/ R’A1. Wszystkie te wartości są poprawne i dla przykładowej ściany mogą wynosić odpowiednio: 58/ 57 /55/ od 51 do 54 dB. A wszystko to oblicza się wg. prostych wzorów.
RA1= Rw+C / RA1R= RA1-2/R’A1= RA1R-K gdzie C to wskaźnik widmowy podawany przy wartości RW, czyli przy wskaźniku izolacyjności akustycznej wyznaczonej w laboratorium akustycznym. Minus 2 to poprawka korygująca z tytułu posługiwania się danymi z badań w laboratorium. K to poprawka obniżająca izolacyjność akustyczną z tytułu przenoszenia bocznego przez ściany i stropy. Poprawkę tę powinno wyliczać się zgodnie z normą jednak wcześniej przyjmowano ją z tabeli, gdzie dla ścian masywnych wyznaczono ją na poziomie od -1 do -4. Pamiętać należy, że miarodajny jest wskaźnik R’A1. Najprościej mówiąc – wartość ta odnosi się do trzech pojęć:
- wyliczonego wskaźnika izolacyjności akustycznej przegrody,
- wymaganego wskaźnika zgodnie z normą1,
- zmierzonego wskaźnika na wybudowanym obiekcie.
Ściany pomiędzy mieszkaniami
System elementów ściennych Leca® BLOK produkowany jest w Polsce od ponad dwudziestu lat. Keramzytobetonowe bloczki mają w swoim składzie granulki lekkiego keramzytu, które dzięki swojej porowatej strukturze wewnętrznej wspomagają właściwości pochłaniania fal dźwiękowych przechodzących przez przegrodę. Właściwość ta pozwala na wyprodukowanie lżejszych elementów niż inne produkty w tej samej klasie izolacyjności akustycznej. Dodatkowo ściany z bloczków keramzytobetonowych już przy grubości 18 cm pozwalają na osiągnięcie izolacyjności akustycznej powyżej 50 dB. Najbardziej znanym wyrobem jest bloczek Leca® BLOK akustyczny 18g. Grubość ściany 18 cm + 2 x 1,0 cm tynku gipsowego pozwala na obniżenie grubości ścian wewnętrznych z popularnie stosowanych 24 cm + 2 x 1,0 cm o 6 cm. To niewiele w przypadku jednej ściany, jednak w budynku wielorodzinnym ścian oddzielających mieszkania jest dużo. Mniejsza grubość ściany to większa powierzchnia użytkowa. A większa powierzchnia mieszkania to wygoda dla użytkowników i realny zysk dla dewelopera.
Ściany odgradzające mieszkania od korytarzy i klatek schodowych
Ściany oddzielające mieszkania od korytarzy i klatek schodowych muszą dodatkowo spełniać wymóg izolacyjności termicznej U ≤ 1 W/m2K. Jednoczesne zapewnienie izolacyjności termicznej i akustycznej to godzenie ognia z wodą. Z reguły ciężkie materiały to dobre izolatory akustyczne, natomiast lekkie zapewniają dobrą izolację termiczną. Dotychczas większość ścian oddzielających mieszkania od korytarzy i klatek schodowych wykonywano jako ściany warstwowe z bloczków akustycznych i płyt izolacyjnych, nie rzadko przykrywanych płytami gipsowo-kartonowymi od strony klatki czy korytarza. Ściany takie miały ok. 26-28 cm grubości a okładziny na klatce były podatne na uszkodzenia np. w trakcie wnoszenia mebli, rowerów itp.
W 2021 roku po kilku latach badań do systemu Leca® BLOK wprowadzono nowy bloczek Leca® BLOK akustyczny 22 KKS. Bloczki o wymiarach 30 x 22 x 24 cm pozwalają na murowanie ścian o grubości 22 cm plus obustronny tynk gipsowy 2 x 1,0 cm. Bloczek ma ukształtowaną kieszeń do wypełnienia wełną mineralną o grubości 4 cm o ʎ ≤ 0,039 W/mK. Ciężar bloczka to ok. 21,5 kg, a zużycie wynosi 12,9 bloczków na 1 m2 ściany. Bloczki te dedykowane są głównie do wznoszenia ścian wypełniających i konstrukcyjnych, oddzielających mieszkania od korytarzy i klatek schodowych w budownictwie wielorodzinnym. Otynkowana ściana z tych elementów uzyskała izolacyjność akustyczną Rw = 58 (-1;-5) dB, co pozwala na uzyskanie izolacyjności R’A1 na poziomie 51-54 dB (wymagane minimum 50 dB). Dodatkowa wkładka z wełny pozwala na uzyskanie izolacyjności termicznej U = 0,858 W/m2K (wymagane maksimum 1 W/m2K).
Bloczek ten został zgłoszony w Urzędzie Patentowym RP pod Nr. P.43661. Zgłoszenie dotyczy zarówno samego wyrobu, jak i sposobu wykonania ściany. Pomysł na taki wyrób zrodził się kilka lat temu. Aby uzyskać dobrą izolacyjność zarówno termiczną, jak i akustyczną, przeprowadzono szereg kosztownych badań na kilku innych prototypach wyrobów. Zgłoszenia dokonano aby ograniczyć możliwość niekontrolowanego podrabiania bloczków, a tym samym chronić inwestorów i wykonawców przed skutkami stosowania niesprawdzonych pod względem technicznym wyrobów.
Szczelne murowanie
Pamiętajmy, że w akustyce mamy do czynienia z dźwiękiem, a dokładnie z ciśnieniem akustycznym. Natomiast ciśnienie warto w tym przypadku kojarzyć z ciśnieniem w kołach samochodu. Szczelne opony to jazda bez problemów. Jedna dziura w oponie to kłopot w podróży. I tak też jest w akustyce budowlanej. Niewielka nieszczelność pomiędzy murowanymi elementami to obniżenie izolacyjności akustycznej o kilka decybeli.
| Bloczki Leca® BLOK akustyczne służą do wykonywania ścian o wysokiej izolacyjności akustycznej, szczególnie w budownictwie wielorodzinnym. Ściany należy murować na pełną spoinę poziomą i pionową przy użyciu zaprawy murarskiej cementowo-wapiennej. Gdy mamy do czynienia z bloczkiem posiadającymi profil typu pióro-wpust, połączenie to należy również wypełnić zaprawą. Wymagana grubość spoiny: 10-15 mm. Zaprawę należy rozkładać ręcznie. |  |
W zależności od rodzaju ściany i gwarantowanej wytrzymałości bloczka, do murowania należy stosować odpowiednią zaprawę. W przypadku ścian nośnych i konstrukcyjnych marka zaprawy musi być zgodna z przyjętymi obliczeniami konstrukcyjnymi. W przypadku ścian działowych i wypełniających, zaprawa powinna mieć wytrzymałość zbliżoną do wytrzymałości bloczków.
Przy łączeniu ścian z bloczków Leca® BLOK akustycznych z innymi ścianami, należy w co drugiej lub co trzeciej warstwie wykonać typowe wiązania murarskie (sztraby). Połączenia ścian prostopadłych na tzw. „styk” i połączenia za pomocą łączników metalowych nie zapewniają uzyskania oczekiwanej izolacyjności akustycznej.
W przypadku ścian wypełniających podczas murowania należy maksymalnie ograniczyć szczeliny pod stropami poprzez pogrubianie ostatnich spoin poziomych. Szczelina pod stropem nie powinna być większa niż 2 cm. Najpierw należy wypełnić szczelinę z jednej strony zaprawą na ok. 1/5 grubości muru. Następnie po wyschnięciu zaprawy, od drugiej strony wypełnić bardzo szczelnie wolną przestrzeń wełną mineralną pozostawiając szczelinę na ok. 1/5 grubości muru i również wypełnić tę szczelinę zaprawą. Nie zaleca się wypełniania szczelin pianą rozprężną z tuby czy też paskami styropianu. Dopuszcza się stosowanie systemowych rozwiązań uszczelniających (kity i bandaże).
Na ścianach należy ograniczać do niezbędnego minimum ilość bruzd gniazd i puszek wpuszczanych w mur. Dodatkowo gniazda i puszki nie mogą być wykonywane w tym samym miejscu na tzw. „przestrzał” po obu stronach ściany. Zalecana odległość pomiędzy ewentualnymi puszkami instalacyjnymi oraz bruzdami na jednej, jak i na obu płaszczyznach ściany nie powinna być mniejsza niż 60 cm.
Więcej informacji o wyrobach na www.lecadom.pl
Zapraszamy do kontaktu z naszymi Doradcami Technicznymi: doradca@leca.pl
1 PN-B-02151-3:2015-10 Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach — część 3; Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementach budowlanych.
Zobacz też: Podłoga na gruncie izolowana termicznie keramzytem
