Obowiązek przeprowadzenia w określonym terminie kontroli stanu technicznego obiektów budowlanych i stałych urządzeń technicznych wynika nie tylko z Prawa budowlanego, ale również z innych przepisów. Są to szczególnie przepisy przeciwpożarowe i o dozorze technicznym.
Przedstawiono szczegółowe zestawienie rodzajów kontroli w odniesieniu do tych przepisów, które dotyczą wszystkich rodzajów obiektów budowlanych, a ich zakres jest uzależniony od wielkości obiektów oraz ich wyposażenia w urządzenia techniczne i instalacje. Oprócz tych kontroli wymagane są również inne kontrole i przeglądy, szczególnie wynikające z Prawa pracy oraz przepisów sanitarnych, a także bezpieczeństwa i higieny pracy.
Rodzaje kontroli stanu technicznego
Obowiązkowe kontrole stanu technicznego nazywane w innych przepisach oraz potocznie również przeglądami, badaniami albo serwisami można podzielić z punktu widzenia przepisów nakazujących ich przeprowadzenie następująco:
1. Kontrole wynikające z Prawa budowlanego i przepisów techniczno-budowlanych:
a) okresowe, co najmniej raz na 5 lat, polegające na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania oraz estetyki i otoczenia obiektu budowlanego z badaniem instalacji elektrycznej;
b) okresowe, co najmniej raz w roku, polegające na sprawdzeniu stanu technicznego elementów budynków, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu oraz instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, instalacji gazowych i przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);
c) okresowe, dwa razy w roku, w zakresie jak lit. b) w przypadku budynków o powierzchni zabudowy powyżej 2000 m2 i innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu powyżej 1000 m2;
d) bezpiecznego użytkowania obiektu każdorazowo w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe, pożary i powodzie;
e) okresowe polegające na sprawdzeniu stanu technicznego kotłów z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów i ich wielkości do potrzeb użytkowych;
f) okresowe polegające na sprawdzeniu efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji i ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych;
g) jednorazowe instalacji ogrzewczych z kotłami o efektywnej nominalnej wydajności powyżej 20 kW użytkowanymi co najmniej 15 lat;
h) przegląd roboczy przygotowania budynku, urządzeń i instalacji do użytkowania w okresie zimowym.
2. Kontrole wynikające z przepisów przeciwpożarowych:
a) przegląd techniczny i konserwacja urządzeń przeciwpożarowych;
b) próba ciśnieniowa węży hydrantowych;
c) przegląd i konserwacja hydrantów zewnętrznych;
d) czyszczenie przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych.
3. Kontrole wynikające z przepisów o dozorze technicznym:
a) badania okresowe UTB (urządzeń transportu bliskiego);
b) badania doraźne UTB;
c) pomiar rezystancji izolacji UTB wyposażonych w aparaty elektryczne;
d) pomiar rezystancji uziemień roboczych UTB;
e) pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej UTB;
f) sprawdzenie konstrukcji nośnej, toru jezdnego i instalacji ochrony przeciwporażeniowej UTB;
g) przeglądy konserwacyjne UTB;
h) badania okresowe i doraźne urządzeń ciśnieniowych;
i) badania okresowe i doraźne zbiorników materiałów ciekłych zapalnych;
j) badania okresowe i doraźne zbiorników materiałów trujących lub żrących.
4. Kontrole wynikające z ustawy o charakterystyce energetycznej budynków:
a) okresowe stanu technicznego systemu ogrzewania z uwzględnieniem efektywności kotłów oraz dostosowania ich mocy do potrzeb użytkowych;
b) okresowe efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych.
5. Kontrole wynikające z innych przepisów, w szczególności Prawa pracy, BHP i przepisów sanitarnych:
Kontrole i przeglądy tego rodzaju są związane z urządzeniem stanowisk pracy w obiektach budowlanych, świadczenia usług albo procesów produkcyjnych i technologicznych mających miejsce w obiektach budowlanych. Kontrole i przeglądy w tym przypadku obejmują w szczególności badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia i środowiska oraz pomiary i badania dopuszczalnych stężeń i natężenia czynników podlegających ocenie, np. natężenie oświetlenia, natężenie hałasu i drgań, stężenie substancji szkodliwych. Ze względu na wielorakość rodzajów tych kontroli w zależności od specyfiki i przeznaczenia obiektu budowlanego ten zakres kontroli nie został szczegółowo opisany w artykule.
Wykaz wymaganych kontroli stanu technicznego
W tab. 1 podano rodzaje kontroli stanu technicznego obiektów budowlanych wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi stanowiącymi ich stałe wyposażenie. Zestawienie obejmuje również różnego rodzaju przeglądy, badania, pomiary, próby, serwisy i konserwacje według nazewnictwa zastosowanego w przepisach, z których wynika obowiązek ich przeprowadzenia.
Rodzaje kontroli uporządkowano według terminów ich przeprowadzenia. W kolumnie 3 wskazano podstawę prawną przeprowadzenia kontroli w odniesieniu do spisu literatury wyszczególnionej na końcu artykułu. Dla większej zwięzłości zestawienia zastosowano przypisy do nazewnictwa zawartego w tabeli nazwane uwagami, oznaczeniami i objaśnieniami, co należy uwzględnić przy precyzowaniu zakresu kontroli dla konkretnego obiektu budowlanego.
© WONG SZE FEI – Fotolia.com
Uwagi
1. W przypadku budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2 kontrolę okresową w zakresie jak dla rocznej kontroli okresowej przeprowadzić należy co najmniej dwa razy w roku, w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada.
2. Kontrolę bezpiecznego użytkowania obiektu należy przeprowadzić każdorazowo w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.
3. W obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego od palenisk zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych.
4. W obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania od palenisk opalanych paliwem stałym niewymienionych w pkt 3.
5. W obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania od palenisk opalanych paliwem ciekłym i gazowym niewymienionych w pkt 3.
6. W obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego.
7. W zależności od rodzaju UTB według załącznika nr 2 do rozporządzenia [5].
Tab. Wymagane kontrole stanu technicznego
|
Lp.
|
Rodzaj kontroli, serwisu, konserwacji
|
Podstawa prawna
|
Uwagi
|
|
1
|
Kontrole przeprowadzane co najmniej raz na 5 lat
|
|
|
|
1.1
|
Kontrola stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego
|
[1] art. 62.1.2
|
|
|
1.2
|
Kontrola estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia
|
[1] art. 62.1.2
|
|
|
1.3
|
Badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej
|
[1] art. 62.1.2
|
|
|
1.4
|
Kontrola efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji i ich wielkości do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej większej niż 12 kW
|
[1] art. 62.1.6
|
Ustawa [11] wejdzie w życie od 9.03.2015 r.
|
|
1.5
|
Kontrola stanu technicznego systemu ogrzewania z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz dostosowania ich do potrzeb użytkowych dla kotłów
|
[11] art. 23.1.1 lit. a)
|
Ustawa [11] wejdzie w życie od 9.03.2015 r.
|
|
1.6
|
Próba ciśnieniowa węży hydrantowych
|
[3] § 3.4
|
|
|
2
|
Kontrole przeprowadzane co najmniej raz na 4 lata
|
|
|
|
2.1
|
Kontrola stanu technicznego kotłów z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych – kotłów opalanych nieodnawialnym paliwem stałym lub ciekłym o wydajności 20–100 kW
|
[1] art. 62.1.5 lit. b)
|
Do czasu wejścia
|
|
2.2
|
Kontrola stanu technicznego kotłów z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych – kotłów opalanych gazem
|
[1] art. 62.1.5 lit. b)
|
Do czasu wejścia
|
|
2.3
|
Kontrola stanu technicznego systemu ogrzewania z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz dostosowania ich do potrzeb użytkowych dla kotłów opalanych gazem o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW
|
[11] art. 23.1.1 lit. c)
|
Ustawa [11] wejdzie w życie od 9.03.2015 r.
|
|
3
|
Kontrole przeprowadzane co najmniej raz na 3 lata
|
|
|
|
3.1
|
Badania okresowe UTBg)
|
[5] § 3 i załącznik nr 1
|
Pozostałe co rok
|
|
3.2
|
Badania doraźne kontrolne UTBi)
|
[5] § 3 i załącznik nr 1
|
Pozostałe co 2 lata
|
|
4
|
Kontrole przeprowadzane co najmniej raz na 2 lata
|
|
|
|
4.1
|
Kontrola stanu technicznego kotłów z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych – kotłów opalanych nieodnawialnym paliwem stałym lub ciekłym o wydajności ponad 100 kW
|
[1] art. 62.1.5 lit. a)
|
Do czasu wejścia
|
|
4.1.a)
|
Kontrola stanu technicznego systemu ogrzewania z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz dostosowania ich do potrzeb użytkowych dla kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW
|
[11] art. 23.1.1 lit. b)
|
Ustawa [11] wejdzie w życie od 9.03.2015 r.
|
|
4.2
|
Pomiar rezystancji izolacji UTB wyposażonych w aparaty elektryczneb)
|
[5] §12 ust. 1 pkt 1
|
Pozostałe co rok
|
|
4.3
|
Pomiar rezystancji uziemień roboczych UTB (o ile są stosowane)d)
|
[5] § 12 ust. 1 pkt 2
|
Pozostałe co rok
|
|
4.4
|
Pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej UTBd)
|
[5] § 12 ust. 1 pkt 2
|
Pozostałe co rok
|
|
4.5
|
Badania okresowe UTBf)
|
[5] § 3 i załącznik nr 1
|
Pozostałe co rok
|
|
4.6
|
Badania doraźne kontrolne UTBh)
|
[5] § 3 i załącznik nr 1
|
Pozostałe co 3 lata
|
|
5
|
Kontrole, przeglądy i serwisy przeprowadzane co najmniej raz w roku
|
|
|
|
5.1
|
Kontrola stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu1)
|
[1] art. 62.1.1 lit. a)
|
|
|
5.2
|
Kontrola stanu technicznego instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska1)
|
[1] art. 62.1.1 lit. b)
|
|
|
5.3
|
Kontrola instalacji gazowych1)
|
[1] art. 62.1.1 lit. c)
|
|
|
5.4
|
Kontrola przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych)1)
|
[1] art. 62.1.1 lit. c)
|
|
|
5.5
|
Czyszczenie przewodów wentylacyjnych6)
|
[3] § 34 ust. 2
|
Jeżeli większa
|
|
5.6
|
Przegląd techniczny i konserwacja urządzeń przeciwpożarowychPOŻ)
|
[3] § 3 ust. 2
|
W okresach ustalonych przez producenta
|
|
5.7
|
Przegląd i konserwacja hydrantów zewnętrznych
|
[4] § 10 ust. 13
|
|
|
5.8
|
Pomiar rezystancji izolacji UTBa) wyposażonych w aparaty elektryczne
|
[5] § 12 ust. 1 pkt 1 lit. a)
|
Pozostałe co 2 lata
|
|
5.9
|
Pomiar rezystancji uziemień roboczych UTB (o ile są stosowane)c)
|
[5] § 12 ust. 1 pkt 2 lit. a)
|
Pozostałe co 2 lata
|
|
5.10
|
Pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej UTBc)
|
[5] § 12 ust. 1 pkt 2 lit. a)
|
Pozostałe co 2 lata
|
|
5.11
|
Badania okresowe UTBe)
|
[5] § 3 i załącznik nr 1
|
Pozostałe co 2
|
|
5.12
|
Sprawdzenie przez oględziny przez konserwującego UTB konstrukcji nośnej, toru jezdnego i instalacji ochrony przeciwporażeniowej
|
[5] § 14 ust. 1 pkt 3
|
|
|
5.13
|
Przegląd roboczy przygotowania budynku, urządzeń i instalacji do użytkowania
|
[2] § 4 ust. 6
|
Zalecany dla budynków mieszkalnych
|
|
6
|
Kontrole, przeglądy i serwisy przeprowadzane częściej niż raz w roku
|
|
|
|
6.1
|
Kontrola stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu dla budynków o powierzchni zabudowy powyżej
|
[1] art. 62.1.3
|
Dwa razy w ciągu roku w okresie do 31 maja i 30 listopada
|
|
6.2
|
Kontrola stanu technicznego instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska dla budynków o powierzchni zabudowy powyżej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu powyżej 1000 m2.
|
[1] art. 62.1.3
|
Dwa razy w ciągu roku w okresie do 31 maja i 30 listopada
|
|
6.3
|
Kontrola instalacji gazowych dla budynków o powierzchni zabudowy powyżej
|
[1] art. 62.1.3
|
Dwa razy w ciągu roku w okresie do 31 maja i 30 listopada
|
|
6.4
|
Kontrola przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) dla budynków o powierzchni zabudowy powyżej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu powyżej 1000 m2
|
[1] art. 62.1.3
|
Dwa razy w ciągu roku w okresie do 31 maja i 30 listopada
|
|
6.5
|
Czyszczenie przewodów dymowych i spalinowych 3)
|
[3] § 34 ust. 1 pkt 1
|
Jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej
|
|
6.6
|
Czyszczenie przewodów dymowych4)
|
[3] § 34 ust. 1 pkt 2
|
|
|
6.7
|
Czyszczenie przewodów spalinowych5)
|
[3] § 34 ust. 1 pkt 3
|
|
|
6.8
|
Przeglądy konserwacyjne UTB 7)
|
[5] § 14 ust. 3
|
|
|
7
|
Kontrole, przeglądy i serwisy przeprowadzane w innych okresach
|
|
|
|
7.1
|
Kontrola bezpiecznego użytkowania każdorazowo w przypadku wystąpienia
|
[1] art. 62 ust. 1 pkt 4 |
Np. wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, pożary
|
|
7.2
|
Badania okresowe i doraźne UTB objętych uproszczonym dozorem technicznym j)
|
[5] § 3 i załącznik nr 2
|
|
|
7.3
|
Badania okresowe urządzeń ciśnieniowych UC) objętych pełnym dozorem
|
[6] § 17 ust. 1
|
|
|
7.4
|
Badania doraźne urządzeń ciśnieniowych UC)
|
[6] § 17 ust. 1
|
|
|
7.5
|
Badania okresowe zbiorników materiałów ciekłych zapalnych ZZ)
|
[7] § 57 ust. 2
|
|
|
7.6
|
Badania doraźne zbiorników materiałów ciekłych zapalnych ZZ)
|
[7] § 62
|
|
|
7.7
|
Badania okresowe zbiorników materiałów trujących lub żrących ZT)
|
[8] § 64 ust. 2
|
|
|
7.8
|
Badania doraźne zbiorników materiałów trujących lub żrących ZT)
|
[8] § 68
|
|
Oznaczenia
UTB – urządzenia transportu bliskiego wyszczególnione w § 1 rozporządzenia [5] oraz w rozdziale „Wykaz urządzeń transportu bliskiego”;
UC – urządzenia ciśnieniowe – zbiorniki stałe, kotły cieczowe, kotły parowe i wytwornice acetylenu według rozporządzenia [6];
ZZ – zbiorniki materiałów ciekłych zapalnych – zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych według rozporządzenia [7];
ZT – zbiorniki materiałów trujących lub żrących – zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów niebezpiecznych o właściwościach trujących lub żrących według rozporządzenia [8];
POŻ – urządzenia przeciwpożarowe, w myśl definicji zawartej w [3] należy przez to rozumieć urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstania, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia inertyzujące, urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegania i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych, i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe, hydranty zewnętrzne, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające, urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki, kurtyny dymowe oraz drzwi, bramy i inne zamknięcia przeciwpożarowe, jeżeli są wyposażone w systemy sterowania, przeciwpożarowe wyłączniki prądu oraz dźwigi dla ekip ratowniczych.
Objaśnienia
a) dla urządzeń UTB pracujących w pomieszczeniach lub strefach zagrożonych wybuchem, z wyziewami żrącymi, urządzeń pracujących na otwartym powietrzu oraz dźwigów;
b) dla UTB pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a);
c) dla UTB pracujących na otwartym powietrzu lub w pomieszczeniach bardzo wilgotnych, gorących lub z wyziewami żrącymi;
d) dla UTB pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. c);
e) dla UTB objętych pełnym dozorem technicznym i niewymienionych w lit. f) i g);
f) dla suwnic ogólnego przeznaczenia z napędem innym niż ręczny oraz urządzenia dla osób niepełnosprawnych;
g) dla dźwigów towarowych małych i towarowych bez prawa wstępu osób do kabiny;
h) dla UTB objętych ograniczonym dozorem technicznym i niewymienionych w lit. i);
i) dla wciągników i wciągarek z napędem ręcznym o udźwigu powyżej 2000 kg, żurawi z napędem ręcznym powyżej 2000 kg, dźwigników przeznaczonych do przemieszczania ładunków nieprostoliniowo, w których nie przewidziano podczas ich eksploatacji wchodzenia osób na element przenoszący obciążenie lub przebywanie pod tym elementem, przenośne o udźwigu powyżej 2 t;
j) dla UTB objętych dozorem uproszczonym terminów badań okresowych i doraźnych nie określa się;
k) dla UTB niewymienionych w lit. l), m), n);
l) dla żurawi przenośnych, żurawi przewoźnych innych niż szybkomontujące i żurawi stacjonarnych, podestów ruchomych stacjonarnych, dźwigów towarowych małych i towarowych bez prawa wstępu osób do kabiny, wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia prowadzonych i zdalnie sterowanych;
m) dla wciągników i wciągarek z napędem ręcznym, suwnic ogólnego przeznaczenia z napędem ręcznym, żurawi z napędem ręcznym, wyciągów towarowych, dźwigników przeznaczonych do przemieszczania ładunków nieprostoliniowo, w których przewidziano podczas ich eksploatacji wchodzenie osób na element przenoszący obciążenie lub przebywanie pod tym elementem;
n) dla podestów ruchomych załadowczych, dźwigników przeznaczonych do przemieszczania ładunków nieprostoliniowo stałe i przewoźne oraz przenośne.
Osoby uprawnione do przeprowadzania kontroli
Do przeprowadzenia kontroli, w zależności od ich rodzaju, upoważnione są osoby posiadające uprawnienia budowlane albo odpowiednie kwalifikacje.
Kontrole, które wynikają z Prawa budowlanego, przeprowadzają osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, z zastrzeżeniem, że kontrole stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych, gazowych i urządzeń chłodniczych mogą przeprowadzić osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych. Przy czym dopuszczenie to dotyczy kontroli przeprowadzanej co najmniej raz na 5 lat (art. 62 ust. 1 pkt 2) w odniesieniu do instalacji elektrycznej, kontroli okresowej co najmniej raz w roku (art. 62 ust. 1 pkt 1) w odniesieniu do instalacji gazowych oraz kontroli okresowej, co najmniej raz na 5 lat (art. 62 ust. 1 pkt 6) w odniesieniu do urządzeń chłodniczych. Ponadto kontrole stanu technicznego przewodów kominowych – dymowych oraz grawitacyjnych spalinowych i wentylacyjnych – przeprowadzają osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim lub odpowiednie uprawnienia budowlane, a kominy przemysłowe wolno stojące i przewody kominowe, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych, mogą kontrolować wyłącznie osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. Kontrole stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących mogą przeprowadzać upoważnieni pracownicy państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących.
Do przeprowadzenia kontroli wynikających z przepisów przeciwpożarowych oraz o dozorze technicznym w części dotyczącej instalacji energetycznej upoważnione są osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności oraz osoby posiadające kwalifikacje przy wykonywaniu dozoru przy urządzeniach energetycznych. Z kolei kontrole wynikające z przepisów o dozorze technicznym wykonują pracownicy właściwych jednostek dozoru technicznego, a konserwacje urządzeń objętych dozorem technicznym osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.
Do przeprowadzenia kontroli stanu technicznego systemu ogrzewania, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz dostosowania ich do potrzeb użytkowych, a także kontroli efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych zgodnie z ustawą [11], która wejdzie w życie 9 marca 2015 r., upoważnione będą osoby posiadające uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej albo posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło oraz innych urządzeń energetycznych pod warunkiem wpisania tej osoby do wykazu zawartego w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków.
Sposób dokumentowania kontroli
Z przeprowadzonych kontroli należy sporządzić protokół, który jest dołączany do książki obiektu budowlanego. Czynności konserwacyjne wpisuje się do książek eksploatacji urządzeń i instalacji. Zakres informacji zawartych w protokole należy dostosować do rodzaju i zakresu przeprowadzanej kontroli.
W przypadku przeprowadzania kontroli instalacji gazowych zaleca się korzystanie ze wzorów protokołów zawartych w normie [12]. W normie tej zawarte są dwa wzory formularzy protokołów z kontroli instalacji gazowych:
1) od kurka głównego do armatury odcinającej u odbiorcy indywidualnego;
2) u odbiorcy indywidualnego.
Kontrole przeprowadzane w zabytkowych obiektach budowlanych
Kontrole w obiektach zabytkowych przeprowadzane są na zasadach ogólnych opisanych wcześniej. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków mogą wykonywać osoby posiadające uprawnienia budowlane. Do kierowania robotami budowlanymi i wykonywania nadzoru inwestorskiego wymagana jest ponadto 2-letnia praktyka na budowie przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Przy precyzowaniu zaleceń wynikających z kontroli dotyczących wykonania robót budowlanych i innych prac należy brać pod uwagę i wpisywać informacje w protokole kontroli o konieczności uzyskania pozwolenia od wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie robót budowlanych w zabytku. W przypadku obiektów budowlanych znajdujących się w otoczeniu zabytku lub w strefie ochrony konserwatorskiej należy uwzględnić uzyskanie takiego pozwolenia na prowadzenie robót w otoczeniu zabytku.
Wykaz urządzeń transportu bliskiego
Zgodnie z [5] do urządzeń transportu bliskiego oznaczonych w rozporządzeniu i powszechnie nazywanych UTB zalicza się:
1) wciągarki i wciągniki;
2) suwnice;
3) żurawie;
4) układnice;
5) wyciągi towarowe;
6) podesty ruchome;
7) urządzenia dla osób niepełnosprawnych;
8) schody i chodniki ruchome;
9) przenośniki okrężne kabinowe i platformowe;
10) dźwigi, w szczególności do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane i dźwigi towarowe małe;
11) dźwignice linotorowe;
12) urządzenia techniczne do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych;
13) dźwigniki przeznaczone do przemieszczania ładunków nieprostoliniowo, w tym systemów do parkowania samochodów;
14) wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia.
Krzysztof Świątek
Rejonowy Zarząd Infrastruktury
Literatura
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz.U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836 ze zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719).
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030).
5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. z 2003 r. Nr 193, poz. 1890).
6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploa-tacji niektórych urządzeń ciśnieniowych (Dz.U. z 2003 r. Nr 135, poz. 1269).
7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych (Dz.U. z 2001 r. Nr 113, poz. 1211).
8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrących (Dz.U. z 2002 r. Nr 63, poz. 572).
9. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 ze zm.).
10. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz.U. z 2011 r. Nr 165, poz. 987).
11. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz.U. z 2014 r. poz. 1200); ustawa będzie obowiązywała od 9 marca 2015 r.
12. PN-M-34507:2002 Instalacja gazowa – Kontrola okresowa.
13. EN 15378:2007 Systemy ogrzewcze w budynkach – Inspekcje kotłów i systemów ogrzewczych.
