Jakie formalne zgody są niezbędne do realizacji następujących zadań:
– rozbudowa wewnętrznej instalacji o kolejną stację transformatorową kontenerową 15/0,4 kV wewnątrz hali produkcyjnej;
– wykonanie zasilania stacji trafo kablem 15 kV – ok. 100 m.b. w gruncie, ok. 60 m.b. wewnątrz budynku trasą kablową; jest to wewnętrzna instalacja zasilająca, zalicznikowa, stanowiąca własność zakładu.
Według Prawa budowlanego stacja trafo wymaga zgłoszenia, a kabel nie jest ani przyłączem (zgłoszenie), ani zewnętrzną siecią systemu elektroenergetycznego powyżej napięcia 1 kV (pozwolenie na budowę) i powinien być zgłoszony do inwentaryzacji geodezyjnej. Będę wdzięczny za wyjaśnienie moich wątpliwości, gdyż również wśród projektantów zdania są podzielone.
Odpowiada Łukasz Gorgolewski
rzeczoznawca budowlany;
Centralna Komisja Norm i Przepisów Elektrycznych Stowarzyszenia Elektryków Polskich
Przed udzieleniem odpowiedzi na pytanie o wymagane postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych należy jednoznacznie określić, jakiego rodzaju obiektu budowlanego ono dotyczy oraz jakie roboty budowlane i gdzie będą wykonywane.
W omawianym przypadku jest to:
- kontenerowa stacja transformatorowa w istniejącym budynku hali,
- zasilająca ją linia kablowa SN 15 kV układana w istniejącym budynku hali i poza nim w ziemi.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (dalej: p.b.) [1] oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (dalej: w.t.) [2], nie zawierają definicji występujących w nich pojęć, takich jak: sieci elektroenergetyczne, sieci uzbrojenia terenu, przyłącze elektroenergetyczne, złącze elektryczne, zewnętrzne i wewnętrzne instalacje elektryczne czy urządzenie elektryczne. W tej sytuacji można przyjąć, że definicje stosowane w regulacjach prawnych przywołanych w p.b. i w.t., takich jak Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej: p.e.) [3], przepisach wykonawczych do p.e. oraz w Ustawie z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (dalej: p.g.k.) [4] mogą być zastosowane w tym przypadku.
Pomocna jest również norma PN-IEC 60050-826:2007 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki – Część 826: Instalacje elektryczne [5].
Fot. stock.adobe.com – andrew_shots
Korzystając z tych źródeł, można zestawić definicje elementów drogi, jaką pokonuje energia elektryczna od wytwórcy do odbiornika energii elektrycznej, czyli od elektrowni do gniazdka. I tak:
- sieć przesyłowa – sieć elektroenergetyczna najwyższych lub wysokich napięć, za której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu przesyłowego (OSP);
- sieć dystrybucyjna – sieć elektroenergetyczna wysokich, średnich i niskich napięć, za której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu dystrybucyjnego (OSD);
- sieci uzbrojenia terenu – wszelkiego rodzaju nadziemne, naziemne i podziemne przewody i urządzenia: wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne i inne, z wyłączeniem urządzeń melioracji szczegółowych, a także podziemne budowle, które w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej nie są budynkami;
- miejsce przyłączenia – punkt w sieci, w którym przyłącze łączy się z pozostałą częścią sieci przedsiębiorstwa energetycznego;
- przyłącze – odcinek lub element sieci przedsiębiorstwa energetycznego służący do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci odbiorcy z pozostałą częścią sieci;
- odbiorca – każdy, kto otrzymuje lub pobiera energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym;
- odbiorca końcowy – odbiorca dokonujący zakupu energii na własny użytek (w odróżnieniu od odbiorcy kupującego energię elektryczną w celu jej magazynowania lub zużycia na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, także przy użyciu własnej sieci elektroenergetycznej);
- miejsce dostarczania energii elektrycznej – miejsce, do którego przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza energię elektryczną do instalacji elektrycznej odbiorcy, będące jednocześnie miejscem jej odbioru (granica stron);
- złącze instalacji elektrycznej budynku (obiektu) – punkt, z którego energia elektryczna jest dostarczana do instalacji elektrycznej odbiorcy; umożliwia odłączenie od sieci zasilającej i jest usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych;
- instalacja elektryczna odbiorcza – zespół połączonych ze sobą urządzeń elektroenergetycznych (elektrycznych) o skoordynowanych parametrach technicznych, wykorzystywanych do określonych funkcji, który zużywa energię elektryczną i jest przyłączony w jednym lub kilku punktach przyłączenia do systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego;
- urządzenia elektroenergetyczne (elektryczne) – urządzenia techniczne stosowane w procesach energetycznych (np. transformatory, rozdzielnice wraz z obudowami);
- kontenerowa stacja transformatorowa – stacja o konstrukcji umożliwiającej jej przemieszczanie; jest ona urządzeniem elektroenergetycznym;
- obwód rozdzielczy (wewnętrzna linia zasilająca) – obwód instalacji elektrycznej zasilający rozdzielnicę (w szczególnych przypadkach transformator); używane obecnie pojęcie wewnętrznej linii zasilającej jest szersze, niż zdefiniowano to w nieaktualnych już przepisach z ubiegłego wieku (nadal spotykane jeszcze w literaturze technicznej); była to linia przedlicznikowa łącząca instalację odbiorczą ze złączem bezpośrednio lub za pośrednictwem głównej rozdzielnicy;
- rozdzielnica – urządzenie zawierające różnego typu aparaturę rozdzielczą i sterowniczą, a także zaciski do przewodów ochronnych i neutralnych, z co najmniej jednym obwodem odbiorczym, zasilane co najmniej z jednego zasilającego obwodu rozdzielczego;
- obwód odbiorczy – obwód, do którego są przyłączone bezpośrednio odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda wtyczkowe.
Takie zestawienie może być przydatne w przypadkach, w których p.b. i w.t. nie zawierają jednoznacznych definicji pojęć w nich występujących.
Zgodnie z przedstawionymi definicjami wymieniona w zapytaniu kablowa linia zasilająca SN 15 kV jest instalacją elektroenergetyczną, częściowo zewnętrzną, a częściowo wewnętrzną, natomiast kontenerowa stacja transformatorowa jest urządzeniem elektroenergetycznym.
>>> Ochrona przeciwporażeniowa w sieciach elektroenergetycznych o napięciu wyższym niż 1 kV
>>> Kable i przewody elektryczne w budynkach – dobór pod kątem reakcji na ogień
>>> Nowatorski ośrodek szkoleniowy dla elektryków
W art. 29 ust. 4 pkt 3 lit. d p.b. zapisano:
„Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji, z wyłączeniem instalacji gazowych”.
Ponieważ w przepisie nie wyszczególniono, czy instalowanie ma odbywać się w ramach budowy, przebudowy lub remontu, należy uznać, że dotyczy wszystkich tych sytuacji. Nie ograniczono także instalacji pod względem napięcia.
Należy zwrócić uwagę na to, że przepis dotyczy budynku użytkowanego, a nie budowanego. Istniejąca hala spełnia ten wymóg.
Istotne jest również to, czy użytkowany budynek nie jest wpisany do rejestru zabytków (wówczas zgodnie z art. 29 ust. 7pkt 1 p.b. konieczne jest uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę) lub nie znajduje się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków (wówczas zgodnie z art. 29 ust. 7 pkt 2 p.b. wymagane jest dokonanie zgłoszenia). W obu przypadkach należy uzyskać pozwolenie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Ważne jest też to, czy montaż w hali kontenerowej stacji transformatorowej nie wymaga przebudowy budynku. Jeżeli tak, to może być konieczne uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Nawet wtedy, kiedy nie jest wymagane zgłoszenie czy pozwolenie na budowę, roboty budowlane muszą być wykonywane zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi, w tym przypadku w.t.
Przepisy art. 43 p.b. nie nakazują geodezyjnego wyznaczenia w terenie, a po wybudowaniu – geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej instalacji na zewnątrz budynku, ale w interesie inwestora (użytkownika) jest ich wykonanie. Należy pamiętać przy tym, że ulegające zakryciu obiekty budowlane lub ich elementy podlegają inwentaryzacji przed ich zakryciem.
Zgodnie z art. 28b ust. 2 pkt 2 p.g.k. sieci uzbrojenia terenu sytuowane w granicach działki budowlanej nie wymagają koordynowania na naradzie koordynacyjnej organizowanej przez starostę (ZUD).
We wszystkich przypadkach niezbędne jest posiadanie prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Stan prawny na dzień 28.08.2023 r. Powyższa odpowiedź nie stanowi oficjalnej wykładni prawa i nie jest wiążąca dla organów administracji oraz innych, orzekających w sprawach indywidualnych.
Literatura
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 kwietnia 2022 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz.1225 ze zm.).
- Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz.1385 ze zm.).
- Ustawie z dnia 17 maja 1989 – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1990 ze zm.).
- PN-IEC 60050-826:2007 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki – Część 826: Instalacje elektryczne.
>>> Które elementy instalacji elektrycznej można zaliczyć w myśl ustawy do wyrobów budowlanych?
>>> Szybkie zmiany napięcia w układach elektroenergetycznych
Produkty: Elektryka, automatyka i systemy zabezpieczeń
