Kalendarium (02.2006 r.)

Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. z 2006 r. Nr 12, poz. 63)
Wprowadzono przepisy dotyczące budowy i przebudowy linii kolejowych określonych w Narodowym Planie Rozwoju. Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowych wydaje wojewoda na wniosek ministra właściwego do spraw transportu. Do decyzji tej stosuje się przepisy art. 53 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
0    planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wojewoda wydaje również pozwolenie na budowę linii kolejowej na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego.
Ustawa weszła w życie z dniem 9 lutego 2006 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 9, który wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: asystent operatora dźwięku, fotograf, monter izolacji budowlanych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, technik architektury krajobrazu, technik hutnik, technik mechanik, technik mechatronik i technik technologii odzieży (Dz.U.z 2006 r. Nr 10, poz. 54)
W załączniku nr 3 do niniejszego rozporządzenia określono podstawy programowe kształcenia w zawodzie montera izolacji budowlanych.
Weszło w życie z dniem 4 lutego 2006 r.

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 11 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków (Dz.U. Nr 12, poz. 73)
Określono, że wniosek o dofinansowanie prac przeprowadzonych w okresie 3 lat poprzedzających rok złożenia wniosku oraz o dofinansowanie prac, które zostaną przeprowadzone, właściciele lub posiadacze zabytku wpisanego do rejestru zabytków mogą składać do urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w terminach do dnia: 15 lutego, 15 kwietnia, 15 czerwca, 15 września i 15 listopada roku, w którym dotacja ma być udzielona. Zmianie uległ wzór wniosku o dofinansowanie zadania realizowanego ze środków pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Weszło w życie z dniem 9 lutego 2006 r.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 grudnia 2005 r. sygn. akt SK 10/05 (Dz.U. Nr 260, poz. 2184)
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy art. 44 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 grudnia 2001 r. są niezgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 2, art. 20 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Wyrok zapadł w związku ze skargą konstytucyjną Kredyt Banku S.A. dotyczącą wygaśnięcia hipoteki z mocy prawa. Kredyt Bank S.A. udzielił przedsiębiorstwu budowlanemu kredytu na wniesienie wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej w celu otrzymania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego przeznaczonego na hotel w budynku tej spółdzielni. Droga sądowa rozpoczęła się od wniosku do sądu właściciela nieruchomości, tj. spółdzielni mieszkaniowej, o wykreślenie hipoteki, a została wyczerpana poprzez oddalenie kasacji postanowieniem Sądu Najwyższego. {mospagebreak}
W uzasadnieniu postanowienia SN stwierdził, że z chwilą ustanowienia odrębnej własności lokali w nieruchomościach stanowiących własność spółdzielni mieszkaniowych hipoteki obciążające te nieruchomości wygasają. Wygaśnięcie hipoteki, zdaniem skarżącego, pozbawiło go faktycznej możliwości zaspokojenia jego wierzytelności. Jak wynika również z licznych publikacji prasowych przytoczonych w skardze, regulacja ta pozwala spółdzielniom mieszkaniowym na unikanie spłacania części długów. Zdaniem skarżącego kwestionowane przepisy naruszają przede wszystkim zasadę społecznej gospodarki rynkowej opartej na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych, a także m.in. zasadę równości wobec prawa i zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowane przepisy są niedopuszczalną ingerencją w sferę konstytucyj-nie chronionych praw wierzyciela hipotecznego. Ustawodawca nie przewidział przy tym rozwiązania sytuacji, w której spółdzielnia nie posiada nieruchomości, na której mogłaby ustanowić nową, „zastępczą” hipotekę. Tymczasem hipoteka obejmuje nieruchomość wraz z przy-należnościami i utrzymuje się na niej jako na całości aż do zupełnego wygaśnięcia wierzytelności, którą zabezpiecza. Późniejsze zmiany dotyczące nieruchomości, np. jej podział, muszą pozostawać bez wpływu na sytuację prawną wierzyciela hipotecznego. Trybunał podkreślił, że sama regulacja przewidująca wygaśnięcie hipoteki nie musiałaby zostać oceniona negatywnie, jeśli ustawodawca wprowadziłby alternatywne i co najmniej równoważne środki ochrony interesów wierzyciela. Wyrok TK wymaga stosownej interwencji ustawodawcy w kierunku stworzenia zupełnie nowego mechanizmu gwarantowania praw wierzycieli hipotecznych bądź też co najmniej wprowadzenia obowiązku podziału powstałej hipoteki łącznej w stosunku odpowiadającym udziałowi poszczególnych właścicieli w nieruchomości wspólnej. W związku z tym Trybunał
Konstytucyjny odroczył wejście w życie wyroku o rok.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2006 r. (sygn. akt III CZP 124/05)
Sąd Najwyższy stwierdził, że umowa zawierana w celu realizacji zadań własnych gminy określonych w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) może stanowić transakcję handlową w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. Nr 139, poz. 1323 ze zm.). Oznacza to, że gmina nie może bez odsetek ustalać w specyfikacji zamówienia terminów zapłaty dłuższych niż dozwolone w świetle tej ustawy, w razie przekroczenia terminu obowiąza-na jest zapłacić wykonawcy stosowne odsetki ustawowe.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. akt K 23/03, w sprawie ubezpieczenia społecznego przyznawanego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Wśród osób, które uległy wypadkom przy pracy lub zachorowały na chorobę zawodową, znajduje się liczna grupa lekarzy. Zgodnie z przepisami, uprawnieni do renty z powodu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową oraz do emerytury otrzymują świadczenie łączne w wysokości przysługującej renty inwalidzkiej powiększonej o połowę emerytury albo emerytury powiększonej o połowę renty inwalidzkiej. {mospagebreak}
Kwestionowany przepis stanowi, że osoba uprawniona do takiego łącznego świadczenia traci to uprawnienie, gdy osiąga przychód powodujący zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości określony w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, niezależnie od wysokości tego przychodu. Rozwiązanie to jest mniej korzystne dla zainteresowanych niż obowiązujące poprzednio. Wprowadzenie kwestionowanej regulacji zmieniło na niekorzyść sytuację prawną osób mających uprawnienia do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, posiadających uprawnienia do emerytury. Zdaniem skarżących, zostały naruszone konstytucyjne zasady: ochrony praw nabytych oraz zaufania do państwa.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych jest zgodny z art. 2 Konstytucji. Sędziowie uznali, że ograniczenie prawa do uzyskania świadczeń emerytalno-rentowych w sytuacji uzyskiwania wynagrodzenia z tytułu pracy jest dopuszczalne. Powodem otrzymania świadczeń rentowych nie jest samo inwalidztwo czy też choroba, ale wynikająca z nich niezdolność do pracy. Obowiązkiem ustawodawcy jest zapewnienie środków utrzymania w razie takiej niezdolności. Natomiast ustawodawca nie ma konstytucyjnego obowiązku zapewnienia świadczeń rentowych osobom, które zachowały zdolność do pracy i które pracę kontynuują. Nie ma również konstytucyjnego obowiązku umożliwienia kumulacji świadczeń rentowych i emerytalnych z różnych tytułów. Zdaniem Trybunału, kwestionowany przepis nie narusza istoty prawa do zabezpieczenia społecznego na wypadek niezdolności do pracy. Nie można też mówić o prawie nabytym do niezawieszania i niezmniejszania świadczeń rentowych w razie uzyskiwania innych przychodów. Nie ma więc podstaw do stwierdzenia, że kwestionowany przepis narusza zasadę ochrony praw nabytych oraz ochronę zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Krajowy Wykaz Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych, dostępny jest pod adresem internetowym: www.gunb.gov.pl.
Od września 2004 r. już kilkadziesiąt wyrobów znalazło się w tym wykazie. Trafia tam każdy wyrób budowlany, do którego kontrolerzy Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego zgłosili zastrzeżenia. GUNB może równocześnie wydać: nakaz wycofania wyrobu (albo jego określonej partii) z obrotu; zakaz obrotu określoną partią wyrobu budowlanego; nakaz wycofania wyrobu budowlanego albo jego określonej partii wraz z obowiązkiem producenta odkupienia wyrobu budowlanego na żądanie osób, które faktycznie nim władają; nakaz zniszczenia wyrobu budowlanego. Gdy producent udowodni, że wycofał z obrotu wszystkie egzemplarze zakwestionowanego wyrobu lub że niezgodności wyrobu z wymaganiami ustawy o wyrobach budowlanych zostały usunięte, wtedy zostaje uruchamiana procedura usuwania wpisu. W 2005 r. GUNB skontrolował ponad 4 tys. wyrobów. Jeśli zakwestionowany wyrób budowlany ma oznaczenie CE, to nie trafia on do wykazu prowadzonego przez GUNB, ale do rejestru Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

ANETA MALAN
specjalista w zakresie prawa budowlanego