Eksport materiałów budowlanych – perspektywy na 2023 rok

Prognoza PKB: dołek w I kw., później odbicie

• Polska była liderem popandemicznego ożywienia w Europie, ze szczytem w I kw. 2022 r. W kolejnych kwartałach gospodarka zaczęła zwalniać, ale nie było to jak do tej pory gwałtowne i wzrost PKB w całym 2022 r. był zapewne bliski 5%.
• Prognozujemy umiarkowanie krótką i łagodną recesję, której dołek cyklu przypadnie na I połowę 2023 r. Wzrost PKB w ujęciu r/r zejdzie wyraźnie na minus w I kw. 2023 r., ale w kolejnych kwartałach odbije i średnio w całym roku będzie nieco wyższy od zera.
• Główne ryzyka dla tego scenariusza, negatywne: eskalacja wojny w Ukrainie, niepowodzenie odblokowania funduszy UE. Pozytywne: łagodna pogoda w sezonie zimowym (ograniczająca ryzyko niedoboru energii), szybkie zakończenie wojny i rozpoczęcie odbudowy Ukrainy, napływ inwestycji do Polski w ramach procesów re- shoringu.

Wykres 1. Wzrost PKB Polski i jego struktura, % r/r

Źródło: GUS, Santander

>>> Rynek budowlany w Polsce w 2022 r.

>>> Przez inflację Polacy odpuszczają remonty. Markety budowlane odnotowały duże spadki ruchu

>>> Rynek mieszkaniowy w 2022 roku – trzy największe „niespodzianki”

>>> Sprawdź: Produkty budowlane

Polska była jednym z największych placów budów w UE

• Średnia stopa wzrostu konsumpcji materiałów budowlanych jest w Polsce o ok. 30% wyższa od średniej unijnej.

Wykres 2. Średnia roczna stopa wzrostu konsumpcji materiałów budowlanych (2021-11)

Źródło: GUS, Eurostat, obliczenia Santander

Wykres 3. Nowe mieszkania per 1000 mieszkańców (2021)

Źródło: Deloitte, Eurostat

• Pod względem wolumenu sprzedaży produkcji budowlano-montażowej dla całego rynku budowlanego wyprzedzamy unijną średnią.

Wykres. 4. Wolumen sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (2015 = 100)

Źródło: Eurostat

• Niektóre rynki (głównie CEE) rosną szybciej, chociaż niekoniecznie oferują tak duży potencjał jak PL. Każdy rynek ma też swoją specyfikę.
• W gronie rynków o głębokim potencjale i wysokiej stopie wzrostu są m.in. Holandia, Dania, Włochy, Austria.
• Z perspektywy rynku mieszkaniowego ciekawym rynkiem jest Francja, Dania czy Norwegia.

Eksport materiałów budowlanych poduszką na trudny rok?

• Przed nami spowolnienie w budownictwie wywołane m.in. spadkiem siły nabywczej konsumentów, spadkiem zdolności kredytowej oraz znacznym wzrostem kosztu finansowania.
• O ile rynek budowlany w Polsce w fazach wzrostu rośnie szybciej od unijnego, tak w przyszłym roku czeka nas ostrzejsze hamowanie (efekt wyższej bazy z 2022 r.).

Wykres 5. Prognoza wolumenu produkcji budowlano-montażowej (zmiana r/r)

Źródło: Santander Makroskop, Eurofer

• W zależności od głębokości spadków na rynku budowlanym, w przyszłym roku spodziewamy się około 7-procentowego spadku wolumenu sprzedaży w gałęziach przemysłu silnie powiązanych z budownictwem.

Wykres 6. Prognoza wolumenu produkcji sprzedanej materiałów budowlanych na 2023 r.

Źródło: GUS, Santander

• Firmy silnie nastawione na rynek krajowy mogą odczuć w tym roku nawet głębsze spadki.
• Z kolei rynek UE jest tak duży, że nawet w okresie dekoniunktury pozwala zwiększać sprzedaż.
• Spodziewane przez nas spadki powinny być w większości lub w całości wyrównane przez wzrost cen, podyktowany stroną kosztową (m.in. energia, gaz, wynagrodzenia).

>>> Rynek magazynowy w 2022 roku

>>> Polskie spółki budowlane 2022 – RAPORT

>>> Koszty w budownictwie w latach 2016-2022. RAPORT CAS

W 2022 r. eksport materiałów budowlanych wrósł o ponad 30%

• Wartość sprzedaży zagranicznej deklarowana w sprawozdaniach finansowych przez firmy w szeroko rozumianych sektorach powiązanych z produkcją dla budownictwa wyniosła w 2021 r. blisko 100 mld PLN.

Wykres 7. Wartość i udział eksportu w przychodach producentów materiałów budowlanych

Źródło: GUS, Santander

• Średni poziom eksportu dla blisko 40 segmentów to ok. 36% sprzedaży wobec około 43% dla całego sektora przetwórstwa przemysłowego i ponad 50% na poziomie PKB Polski.
• Poza wysoką konkurencyjnością i nowoczesnymi procesami produkcji barierą w eksporcie materiałów budowlanych często jest m.in. logistyka.
• Dominujący udział w strukturze eksportu mają metale i wyroby z metali (w tym nieżelaznych) – razem jest to blisko 50% sprzedaży zagranicznej.

Wykres 8. Struktura eksportu materiałów budowlanych wg segmentów (2021 r.)

Źródło: GUS, Santander

• Silną pozycję eksportową Polski widać również w wyrobach z tworzyw sztucznych (m.in. stolarka), czy wyrobach z drewna (m.in. płyty drewnopochodne, architektura ogrodowa).
• Po trzech kwartałach ubiegłego roku wzrost w ujęciu wartościowym sięgał aż 34% r/r.

Eksport materiałów budowlanych systematycznie wyprzedza rynek polski

• W ostatnich latach obserwowaliśmy bezprecedensowy wzrost sektora budowlanego, zarówno w segmencie kubaturowym (m.in. mieszkania, magazyny) jak i liniowym.
• Pomimo tak chłonnego rynku wewnętrznego, indeks sprzedaży zagranicznej materiałów budowlanych rośnie nieznacznie szybciej od indeksu obrotów z rynku krajowego. Szczególnie w trzecim kwartale 2022 r. (duże spowolnienie w indeksach przemysłu) widać było stabilizujące działanie eksportu.
• Różnice w dynamice wynikają również z różnej struktury branżowej – sektory zorientowane na Europę rosną szybciej.

Wykres 9. Sprzedaż materiałów budowlanych zagraniczna vs krajowaŹródło: Eurostat, Santander

Wykres 10. Czempioni eksportu materiałów budowlanych

Odbudowa Ukrainy – stopniowo do celu

• Pełna odbudowa Ukrainy będzie możliwa dopiero po zakończeniu wojny. Natomiast już dziś widzimy wzrost dostaw niektórych materiałów.
• Same zniszczenia ukraińskich miast w obszarze budynków w obwodach charkowskim i donieckim to ponad 120 mld PLN (stan na listopad 2022 r.).

Wykres 11. Materiały budowlane z największym wzrostem dostaw z Polski na Ukrainę w 2022 r. (tys. t)

Źródło: Eurostat, Santander

Opracowanie oparte na informacjach dostępnych do 30 stycznia 2023 r.

Maciej Nałęcz

analityk sektorowy

Santander Bank Polska S.A.