Czasem trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy droga, z którą mamy do czynienia, jest obiektem budowlanym. Z problemem tym mierzą się zwłaszcza gminy, które podejmują się ulepszenia istniejących połączeń gruntowych. Jeśli nie są świadome wymaganych formalności budowlanych, narażają się na zarzut popełnienia samowoli budowlanej.
Potocznie drogą nazywa się każdy szlak komunikacyjny, którym można przemieścić się z punktu A do punktu B. Przepisy prawa (zwłaszcza budowlanego) są jednak bardziej drobiazgowe w tej kwestii. Kiedy zatem droga staje się obiektem budowlanym, wobec którego istnieją określone wymagania i obowiązki?
Droga jako obiekt budowlany – przepisy prawa i ich relacje
Podstawowymi aktami prawnymi, które odnoszą się do dróg jako obiektów budowlanych, są Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane [1] oraz Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych [2]. Ta pierwsza nie zawiera definicji samej drogi, ale stwierdza (poprzez art. 3 pkt 1, 3 i 3a), że jest ona obiektem budowlanym (budowlą) o charakterze liniowym, tj. którego charakterystycznym parametrem jest długość.
Po bardziej wyczerpujące regulacje należy sięgnąć do ustaw szczególnych, których Prawo budowlane [1] nie narusza i względem których zachodzi relacja współstosowania (art. 2 ust. 2).
>>> Budowa chodnika w świetle znowelizowanych przepisów techniczno-budowlanych
>>> Ronda turbinowe jako alternatywa dla rond jedno- i dwupasowych
>>> Prawne aspekty projektowania zjazdów z dróg publicznych po zmianach przepisów
Nie każda droga stanowi obiekt budowlany, a tylko takie są przedmiotem zainteresowania ustawy – Prawo budowlane. Fot. © Fastmarkers – stock.adobe.com
Ustawa o drogach publicznych [2] definiuje drogę w art. 4 pkt 2 jako „budowlę składającą się z części i urządzeń drogi, budowli ziemnych, lub drogowych obiektów inżynierskich […], stanowiącą całość techniczno-użytkową, usytuowaną w pasie drogowym i przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt”. Co jednak ważne, poza drogami publicznymi (tj. takimi, z których może korzystać co do zasady każdy – art. 1) ustawa ta zna także pojęcie dróg wewnętrznych (art. 8). Są nimi wszystkie drogi, które nie są drogami publicznymi, a więc nie zostały zaliczone do żadnej z kategorii dróg określonych przepisami art. 5–7.
Na gruncie Prawa budowlanego [1] bez znaczenia jest, czy mamy do czynienia z drogą publiczną czy wewnętrzną. Wobec każdej z nich stosuje się jednakowe wymogi dotyczące uzyskiwania pozwoleń czy dokonywania zgłoszeń, przy czym drogi publiczne realizowane są głównie w trybie tzw. specustawy drogowej [3], a wewnętrzne – w ramach zwykłej procedury opisanej w Prawie budowlanym [1].
W dalszej części artykułu:
Drogi publiczne
Drogi wewnętrzne
Punkty sporne – przebudowa a budowa drogi, utwardzenie terenu
Kryteria rozdziału
Cały artykuł dostępny jest w numerze 12/2023 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
Kamil Kłosiński
radca prawny
SWK Legal
>>> Mylnie rozumiany dostęp do drogi publicznej blokuje inwestycje
>>> Drogi publiczne – przepisy techniczno-budowlane
