Czy rury z tworzyw sztucznych to dobry wybór?

11.04.2023

Tworzywa sztuczne to nowoczesne i popularne materiały wykorzystywane w wielu dziedzinach naszego życia. Tworzywa są obecne np. w wyrobach przemysłu opakowaniowego, samochodowego, medycznego, a także w budownictwie. Olbrzymi wpływ mają również na rozwój infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej, a w szczególności na innowacyjne rozwiązania w tym zakresie.

 

Pierwsze tworzywa sztuczne powstały pod koniec XIX w., a już ok. 1935 r. rozpoczęto produkcję rur tworzywowych z polichlorku winylu. W ostatnich dziesięcioleciach przemysł tworzyw sztucznych rozwijał się niezwykle dynamicznie, bowiem jego produkty stały się wykładnikiem nowoczesności i efektywności gospodarek na świecie.

Od kilkunastu lat obserwujemy wyjątkowo dynamiczny rozwój rynku rur z tworzyw sztucznych. Największymi europejskimi producentami rur tworzywowych są Włochy, Niemcy i Francja. Wytwarza się tam niemal 50% wszystkich rur tworzywowych na Starym Kontynencie. Rynek budowlany plasuje się na drugim miejscu, jeśli chodzi o użycie tworzyw sztucznych.1

W Polsce w 2017 r. zapotrzebowanie na nie wyniosło 3,5 mln t. Przemysł budowlany (25,9%) był drugim co do wielkości konsumentem tworzyw sztucznych, zaraz po opakowaniowym (32,5%). W porównaniu do średniej europejskiej, w naszym kraju mniej zarysowana jest przewaga produkcji opakowań nad drugim sektorem wykorzystania tworzyw sztucznych – budownictwem (w Polsce – 32,5% vs. 25,9%, w Europie – 39,5% vs. 19,4%).1

Jak widać z przytoczonych danych, branża rur z tworzyw sztucznych ma przed sobą przyszłość.

 

rury z tworzyw sztucznych

Fot. pl.depositphotos.com

Rola systemów z tworzyw sztucznych

Rury z tworzyw sztucznych odgrywają szczególną rolę w odniesieniu do systemów związanych z transportem wody pitnej, gazu oraz ścieków, a także w różnego rodzaju podziemnych instalacjach. Stały się integralnym składnikiem instalacji zarówno w przemyśle, jak i we wszystkich projektach budowlanych.

Spośród tworzyw sztucznych wykorzystywanych w instalacjach sanitarnych za najstarszy uważa się polichlorek winylu (PVC), którego produkcję rozpoczęto już w latach 30. Następne tworzywa powstają po wojnie: polietylen LDPE (1945), HDPE (1955) polipropylen PP (1955), polietylen sieciowany PEX (1968).

W systemach doprowadzających i odprowadzających stosowane są przede wszystkim rury z polietylenu (PE) i polichlorku winylu (PVC-U), a także z polipropylenu (PP). Rury te mogą być całkowicie jednolite (rury pełnościenne) albo mieć strukturę dwu- lub wielowarstwową. Dzięki temu możliwe jest takie zastosowanie rur, które w szczególności odpowiada stosownym wymogom danego medium oraz zewnętrznym obciążeniom.

Rury z tworzyw sztucznych, w porównaniu z rurami z betonu czy stali, są stosunkowo nowymi produktami, jednak ich udział w rynku gwałtownie rośnie. Systemy rur z tworzyw sztucznych znajdują coraz częściej zastosowanie w zakresie średnic, które były dotąd domeną rur betonowych i stalowych. Wynika to głównie z korzystnych cech systemów rur z tworzyw sztucznych. Ich ułożenie wiąże się z niskimi kosztami, są trwałe (wytrzymują co najmniej 100 lat), łatwe w konserwacji i utrzymaniu oraz nadają się do renowacji istniejących uszkodzonych sieci przewodów.

A jest co naprawiać. Awarie sieci to w Polsce codzienność – dochodzi nawet do 100 000 awarii rocznie. Przyczyną jest m.in. przestarzała infrastruktura, której pełne odnowienie może potrwać 100 lat. W wielu miastach Polski ponad 50% długości sieci wodociągowej stanowią przewody działające dłużej niż 50 lat, a 45% – przewody mające 25–50 lat. W strukturze materiałowej sieci ciągle 35% stanowią stare rurociągi z żeliwa szarego, 10% ze stali, a 4% z azbestocementu.2

Rury z tworzyw sztucznych dzisiaj i jutro

Obecnie budowa sieci wodociągowych w terenach o dużym stopniu uzbrojenia i skomplikowania sieci to domena systemów z PE. Tworzywa sztuczne w zastosowaniach wodociągowych wprowadziły wiele udogodnień i podniesienie standardu w zakresie jakości dostarczanej do odbiorców wody. Wszystko to dzięki takim podstawowym zaletom tworzyw sztucznych, jak odporność chemiczna, odporność na korozję, niska chropowatość oraz wysoka wytrzymałość.

Dzięki tym zaletom rurociągi z tworzyw sztucznych charakteryzują się brakiem wpływu na jakość wody, nie zarastają, mają wysoką sprawność hydrauliczną oraz pozwalają na ich wykorzystywanie praktycznie w całym zakresie stosowanych ciśnień roboczych w sieciach wodociągowych.

Nie jest więc żadnym odkryciem fakt, iż od wielu już lat rury z tworzyw sztucznych z powodzeniem zastępują te wykonane z betonu, żeliwa, miedzi lub stali. Ze względu na ich niską wagę oraz odporność na korozję i chemikalia udział rur z tworzyw sztucznych rośnie zdecydowanie na wszystkich rynkach.

Według analityków międzynarodowego instytutu badawczego Ceresana w najbliższych latach znaczny wzrost zainteresowania rurami nastąpi w rolnictwie. Na znaczeniu zyskuje regularne nawadnianie upraw rolnych ze względu na konsekwencje zmian klimatycznych. Do krajów, w których istnieje największy potencjał nawadniania terenów rolnych, należą Chiny, Indie, Brazylia i Turcja. Ogółem światowe zapotrzebowanie na rury nawadniające i drenażowe np. z PVC w segmencie rolnictwa prawdopodobnie wzrośnie w nadchodzących latach o ok. 5,7% rocznie.

Segment rur z tworzyw sztucznych to branża ściśle zależna od kondycji budownictwa. Popyt poszczególnych krajów na taki produkt jak rury jest w olbrzymim stopniu uzależniony od rozwoju i stanu budownictwa w danym kraju, aktualnej sytuacji w przemyśle budowlanym oraz klimatu inwestycyjnego w poszczególnych sektorach gospodarki. Niepewność polityczna, zmniejszenie wydatków publicznych lub brak inwestycji prywatnych niosą ze sobą drastyczne skutki zarówno dla przemysłu budowlanego, jak i rynku rur.

W Polsce, która od czasu przemian ustrojowych jest permanentnym placem budowy, rynek rur jest stosunkowo stabilny, chociaż i on przeszedł poważne załamania. Pierwsze przyszło w 2008 r., kiedy popyt się gwałtownie załamał. Wprawdzie później produkcja rosła, ale nie tak dynamicznie jak przed 2008 r. Drugie załamanie nastąpiło po boomie wywołanym Euro 2012.

Mimo wszystko ostatnie 3 dekady można śmiało nazwać krokiem milowym. Utrudniony dostęp do wysoko rozwiniętych rynków zachodnich powodował, że jeszcze pod koniec lat 70. podstawowym materiałem w instalacjach była stal czarna i ocynkowana. Dziś w Polsce mają swoje zakłady produkcyjne najwięksi światowi producenci rur z tworzyw sztucznych, świetnie radzą sobie też firmy z polskim kapitałem.

Sukces ten osiągnęły w dużej mierze dzięki niekwestionowanym zaletom przewodów rurowych z tworzyw sztucznych. Korzyści ze stosowania rur z tworzyw sztucznych jest wiele i są zróżnicowane. Dotyczą one aspektów technicznych, ekonomicznych i ekologicznych.

Wśród najistotniejszych i najczęściej wymienianych można wyróżnić: łatwość przetwarzania oraz formowania, także w połączeniu z innymi materiałami, precyzyjną tolerancję wykonania wpływającą na późniejszy montaż, jego dokładność, szczelność oraz czas wykonania, dużą gładkość ścianek wpływającą na wysoką hydraulikę w układach wodociągowych i na procesy samooczyszczania w układach kanalizacyjnych, odporność na korozję oraz dużą odporność na czynniki chemiczne (substancje agresywne) czy temperaturę transportowanego medium.

Rury z tworzyw sztucznych charakteryzują się niskim ciężarem (przy wykazywaniu bardzo dobrych właściwości wytrzymałościowych) oraz wysoką elastycznością przewodów, zdolnością do relaksacji naprężeń.

Wskazane zalety rur z tworzyw sztucznych odwołują się do właściwości produktu, które są bardzo ważne dla użytkowników. Pozwalają uzyskać dużą przewagę w przypadku oceny pod względem technicznym, ekonomicznym i ekologicznym.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Jednym z głównych tematów, którym żyje obecnie przemysł, jest recykling. Odzysk tworzyw sztucznych to podstawa gospodarki o obiegu zamkniętym w branży przetwórczej. Zagadnienia związane z obiegiem surowców stały się niezwykle istotne w obliczu zagrożeń związanych z zaśmiecaniem środowiska przez odpady tworzywowe i wynikających z tego faktu legislacji.

Systemy z tworzyw sztucznych stosowane w projektach infrastrukturalnych są jednakże bardzo dalekie od „plastiku” jednorazowego użytku, którego nadmierne wykorzystanie wywołuje zasadne kontrowersje na całym świecie. Za największego emitenta odpadów uznaje się obecnie sektor wyrobów z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, zaś branża producentów rur z tworzyw sztucznych znajduje się na drugim końcu tej skali.

Rury ułożone w gruncie służą społeczeństwu, wykonując niezbędne zadania polegające na bezpiecznym i wydajnym transporcie wody oraz ścieków przez 7 dni w tygodniu i 24 godziny na dobę. I to właśnie dzięki systemom z tworzyw sztucznych, które dostarczają czystą wodę, odprowadzają ścieki, a także zagospodarowują wody opadowe, diametralnie zmieniła się jakość życia setek milionów ludzi na naszej planecie.

Wydaje się zatem, że w świetle ochrony środowiska, jego zasobów, energii oraz troski o poszukiwanie rozwiązań problemu zapotrzebowania na wodę, rury z tworzyw sztucznych w pełni zasługują na miano materiałów instalacyjnych przyszłości.

 

1Raport roczny PlasticsEurope, Polska 2017.

2Raport NIK, 28 sierpnia 2018 r.

 

Źródło: Polskie Stowarzyszenie Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych

 

Czytaj także:

Rurociągi azbestocementowe w sieciach wodociągowych – zagrożenia, uwarunkowania prawne, usuwanie

Instalacja kanalizacyjna – modernizacja

Naprawa rur kanalizacyjnych metodą rękawa utwardzanego światłem ultrafioletowym

www.facebook.com

www.piib.org.pl

www.kreatorbudownictwaroku.pl

www.izbudujemy.pl

Kanał na YouTube

Profil linked.in