W przypadku sporu pomiędzy stronami przedsięwzięcia budowlanego co do jakości stolarki okienno-drzwiowej istotne jest powołanie się na odpowiednie, normowe kryteria oceny.
Odbierając budynek, szczególną uwagę należy zwrócić na okna i drzwi zewnętrzne, ponieważ mają one kluczowy wpływ na:
- szeroko rozumiany komfort użytkowania (właściwości akustyczne, szczelność),
- estetykę budynku (elewacji i wnętrza),
- właściwości termoizolacyjne,
- warunki higieniczne panujące w budynku (np. związane z wodoszczelnością przegrody),
- bezpieczeństwo użytkowania.
Podczas odbioru często dochodzi do sporów związanych z oceną jakości wykonania i wyglądu stolarki okienno-drzwiowej. Nierzadko strony powołują się na niewłaściwe dokumenty, niepozwalające rozstrzygnąć sporu.
Norma wyrobu PN-EN 14351-1+A2:2016-10 [1] określa wymagania dotyczące właściwości eksploatacyjnych okien i drzwi zewnętrznych, lecz pomija kwestie związane z jakością elementów składowych: szyb, ramiaków, powłok, oklein. Deklaracje właściwości użytkowych wystawiane przez producentów stolarki otworowej również nie zawierają kryteriów oceny jakości wykonania poszczególnych elementów składowych. W normie wyrobu [1] lub deklaracji właściwości użytkowych nie znajdziemy opisów dopuszczalnych wad na szybach czy występowania sęków na drewnianych ramiakach wyrobów. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych [2] również pomijają zagadnienia jakościowe związane z oceną wizualną wyrobu – przedstawiają jedynie sposób oceny montażu stolarki okiennej.
Nie oznacza to jednak, że w momencie odbioru stolarki nie ma możliwości dokonania normowej oceny jakości wykonania tego typu wyrobów. Kryteria oceny w wielu przypadkach zawarte są w dokumentach dotyczących elementów składowych okien i drzwi. Celem artykułu jest przedstawienie kryteriów oceny jakości elementów składowych stolarki okienno-drzwiowej zawartych w aktualnych normach.
Wizualna ocena jakości elementów składowych stolarki
Przystępując do odbioru stolarki, należy szczegółowo zapoznać się z jej konstrukcją oraz składem wyrobów, ponieważ kryteria odbioru różnych pod względem materiałowym elementów stolarki bardzo się różnią. Dane na temat składu materiałowego dostępne są w wielu dokumentach, np.:
- katalogach producenta stolarki,
- kartach gwarancyjnych,
- raportach z badań, na podstawie których wydano deklarację właściwości użytkowych. Należy przy tym zaznaczyć, że producent nie ma obowiązku formalnego udostępnienia kupującemu raportu z badań (na podstawie którego wystawiono deklarację właściwości użytkowych), dlatego w umowie z dostawcą stolarki warto zawrzeć wymóg jego dostarczenia.
Zapoznanie się z wymienionymi dokumentami pozwoli na właściwe przygotowanie się merytoryczne do czynności odbiorowych.
>>> Sprawdź i porównaj produkty budowlane
Fot. stock.adobe/Ruslan Solntsev
Stolarka z kształtowników PVC
We współczesnym budownictwie krajowym najpowszechniej stosowane są okna z kształtowników PVC. Norma PN-EN 12608-1+A1:2021-02 [3] daje możliwość ich wizualnej oceny. Zgodnie z zawartymi w niej wymogami barwa oglądanego kształtownika powinna być taka sama i jednolita na wszystkich powierzchniach lub częściach powierzchni, które mogą być widoczne po zamontowaniu okna. Powierzchnie kształtowników powinny być gładkie, płaskie i czyste, wolne od wgłębień, zanieczyszczeń, wżerów oraz innych widocznych wad. Krawędzie kształtowników powinny być czyste i pozbawione zadziorów. Norma zaleca, aby dodatkowe ustalenia dotyczące wyglądu profili (np. tolerancja barwy wzorcowej) były uzgadniane pomiędzy producentem a odbiorcą indywidualnie. Należy zaznaczyć, że linie wytłaczania (powstają w wyniku procesów produkcyjnych) są dopuszczalne, pod warunkiem że nie są wizualnie rażące.
Wygląd kształtowników jest oceniany poprzez oględziny okiem nieuzbrojonym (lub za pomocą wzroku skorygowanego) z odległości 1 m, prostopadle do powierzchni, w świetle dziennym padającym pod kątem 45o względem kierunku północnego lub w ekwiwalentnym świetle ze sztucznego źródła światła.
W dalszej części artykułu:
Stolarka z drewna i materiałów drewnopochodnych
Stolarka z profili metalowych
Narożniki profili, okucia, uszczelki
Okna i drzwi balkonowe
Ocena szkła oraz izolacyjnych szyb zespolonych
Cały artykuł dostępny jest w numerze 6/2023 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.
 |
dr inż. Ołeksij Kopyłow Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Inżynierii Elementów Budowlanych |
