Hydroizolacje powłokowe vs. bezpowłokowe

Obiekty budowlane, które mają infrastrukturę podziemną lub znajdują się całkowicie pod poziomem terenu, trzeba odpowiednio zaizolować przed czynnikami środowiskowymi działającymi na obiekt w części podziemnej. Standardowym rozwiązaniem są tradycyjne hydroizolacje powłokowe:

• powłoki bitumiczne – najbardziej uniwersalne, łatwe w montażu, odporne na panujące w trakcie realizacji warunki atmosferyczne, występują jako hydroizolacje poziome i pionowe;
• zaprawy hydroizolacyjne, szlamy – nadają się również jako powłoki pionowe i poziome, często stosowane w technologiach basenowych, mają zdolność mostkowania rys;
• płynne membrany – mają także możliwość mostkowania rys, z tym że w bardziej niekorzystnych warunkach atmosferycznych (w porównaniu ze szlamami). Membrany charakteryzują się wysoką elastycznością i odpornością na warunki środowiskowe.

Hydroizolacje bezpowłokowe stanowią alternatywę dla wymienionych rozwiązań np. konstrukcja z betonu nieprzepuszczającego wody – technologia tzw. białej wanny. Przegrodę wodoszczelną w tym przypadku stanowi beton, odpowiednio zaprojektowany oraz połączony z kompletnym systemem uszczelniającym. Technologia ta jest o wiele bardziej skomplikowana od standardowych rozwiązań powłokowych i wymaga ścisłej współpracy między projektantem a wykonawcą. Szczególnie ważnym elementem jest kooperacja pomiędzy projektantem konstrukcji a dostawcą systemu wodoszczelnego w postaci tzw. białej wanny, a także dostawcą systemu szalunkowego. Konstruktor musi odpowiednio zaprojektować elementy budowlane, tak aby system był kompatybilny z konstrukcją.

Fot. sommersby/stock.adobe.com

Hydroizolacje bezpowłokowe (biała wanna) – kluczowe elementy takiego rozwiązania:

• szczelne wykonanie wszystkich przerw roboczych i styków konstrukcyjnych;
• zastosowanie odpowiednich, uzgodnionych przez wszystkie strony receptur betonu, dobranych specjalnie do rozwiązania wodoszczelnego, bardzo ważne są tutaj klasy ekspozycji;
• wprowadzenie odpowiedniego reżimu dotyczącego układania mieszanki betonowej, związanego z wysokością podawania mieszanki, dobraniem odpowiedniego sposobu układania wraz z wyborem narzędzi do tego procesu, dokładnym opisaniem sposobu zawibrowania mieszanki betonowej oraz dostosowaniem sposobu pielęgnacji betonu;
• zaprojektowanie odpowiedniej grubości elementów konstrukcyjnych;
• zaprojektowanie, odpowiednio wybranego do technologii, układu i ilości zbrojenia (dodatkowe zbrojenia przeciwskurczowe) wraz ze wskazaniem dobranego typu; ważne jest, aby układ zbrojenia był zamieszczony we wszystkich detalach projektowych;
• dokładne zaprojektowanie wszystkich przerw roboczych z określeniem ich lokalizacji (szczególną uwagę należy poświęcić dylatacjom, które muszą mieć odpowiednie rozwiązanie wodoszczelne), a także wskazanie lokalizacji i sposobu na zarysowania wymuszone;
• określenie jak najmniejszej liczby połączeń elementów konstrukcyjnych;
• zwrócenie szczególnej uwagi na wszelkiego rodzaju detale, a także zadbanie o to, aby na każde rozwiązanie, typu przejście instalacyjne, przerwa robocza czy dylatacyjna, był oddzielny detal projektowy z dokładnym opisem i przede wszystkim wskazujący kolejność montażu poszczególnych elementów;
• dobranie odpowiedniego systemu szalunkowego, który zapewni minimalną liczbę przebić (ściągów) przez element pionowy, a także wodoszczelność w przypadku wykonywania elementu, tak aby nie dopuścić do wypłukiwania;
• precyzyjne dobranie optymalnych czasów rozszalowania elementów;
• dostosowanie harmonogramu betonowań do technologii białej wanny;
• maksymalne zminimalizowanie liczby rys skurczowych, a także dopasowanie rozwartości rys, tak aby nie pozwalały one na przepływ wody.

Jako zalety systemu tzw. białej wanny wymienia się często ekonomiczność finansową rozwiązania i szybkość montażu poszczególnych elementów. Dodatkowym realnym atutem jest łatwość lokalizacji przecieku, ponieważ często występuje on w miejscu, gdzie pojawiają się zawilgocenia, natomiast w przypadku hydroizolacji powłokowej może on występować w innej lokalizacji.

>>> Zastosowanie betonu wodonieprzepuszczalnego w tzw. technologii białej wanny – cz. I

>>> Zastosowanie betonu wodonieprzepuszczalnego w tzw. technologii białej wanny – cz. II

>>> Produkty budowlane

Hydroizolacje bezpowłokowe – błędy projektowe i wykonawcze

W praktyce zdarzają się niestety błędy, które polegają na niedopracowanych projektach technologii tzw. białej wanny. Można tutaj wymienić:

• brak szczegółowych detali wszystkich szczelnych rozwiązań,
• brak współpracy z projektantem konstrukcji na odpowiednim etapie – szczególnie w sytuacji gdy projekt jest już gotowy, a inwestor postanawia zamienić hydroizolację powłokową, papę na technologię tzw. białej wanny. System zostaje wprowadzony, a projekt konstrukcji pozostaje bez zmian, bez zwrócenia uwagi na ilości oraz typy zbrojenia, rysy skurczowe, przerwy robocze itd.

Oczywiście spójny, dokładny i prawidłowy projekt to połowa sukcesu. Kolejnym czynnikiem jest precyzyjne wykonawstwo. Realizacją technologii tzw. białej wanny powinien się zajmować wyspecjalizowany w danej dziedzinie podmiot. Nie należy szukać w tym przypadku oszczędności.

Błędy wykonawcze to przeważnie:

• nieprawidłowe wykonanie przejść instalacyjnych, niezgodne z detalami;
• nieprawidłowo układane zbrojenie, które zawęża otulinę;
• nieprawidłowe wykonanie uszczelnień dylatacji konstrukcyjnych;
• zbyt szybkie rozszalowania elementów pionowych;
• brak specjalistycznego podmiotu zajmującego się technologią tzw. białej wanny na etapie realizacji. W praktyce na budowach zdarza się sytuacja, w której jest przygotowany dokładnie projekt wykonawczy tzw. białej wanny, a wykonawca nie zatrudnia specjalistycznej firmy, tylko prace są zlecane firmie od konstrukcji żelbetowej. W efekcie nie są zachowywane reżimy jakościowe i mimo że elementy zostają zamontowane, system nie działa w pełni, tak jak powinien.

Metody napraw, które są wynikiem opisanych błędów, są kosztowne i czasochłonne. W przypadku obiektów oddanych do użytkowania często nie jest już możliwe, aby np. dostać się ponownie do fundamentów od strony zewnętrznej, gdyż wymagałoby to rozkopania zagospodarowanego terenu wokół budynku. Wybiera się wówczas metody napraw od wewnątrz, np. w postaci iniekcji, jednak one wyłączają na długi czas z użytkowania powierzchnie użytkowe wewnątrz obiektu. Dlatego tak ważnym aspektem jest zauważenie, jak skomplikowanym procesem jest wybór technologii tzw. białej wanny już na odpowiednim etapie procesu budowlanego. Nie będzie wcześniej wspomnianych oszczędności w przypadku wyboru tego rozwiązania, jeśli w ślad za tym nie pójdzie odpowiednia jakość wykonywanych robót. Na koniec należy zaznaczyć, że niezmiernie ważną rolę odgrywa koordynacja branżowa na etapie projektowania między specjalistami od technologii tzw. białej wanny a projektantem konstrukcji.

Tomasz Kiec project manager