Sufity podwieszane w placówkach medycznych

Normy ogólnobudowlane

Te dotyczące placówek medycznych reguluje rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia oraz urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. W par. 40 pokrótce scharakteryzowano parametry, które musi spełniać sufit podwieszany w miejscach o podwyższonych wymaganiach, takich jak sale operacyjne. Pozostałe wymogi zawarto w ustawie z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Generalizując, kryteria te odnoszą się głównie do łatwego usuwania zanieczyszczeń oraz dezynfekcji.

Na tle pozostałych krajów należących do UE rodzime uregulowania mają charakter dość ogólnikowy. Przykładem może być norma HTM 60: Ceilings opracowana przez brytyjski departament zdrowia, która określa standardy dotyczące nie tylko higieny, ale również przepisów ppoż. Klasyfikuje ona sufity ze względu na właściwości fizyczne ich powierzchni, odporność na wilgotność oraz rozprzestrzenianie się ognia, wprowadzając jednocześnie skalę punktową od 1 do 6. Innym przykładem jest francuska norma NF S 90-351, która uchodzi za jedną z najbardziej restrykcyjnych w Europie, i która ma na celu zapewnienie właściwej jakości powietrza. Norma ta reguluje kwestie rozprowadzania powietrza w odniesieniu do pomieszczeń o różnych poziomach ryzyka zakażenia. Warto przy tym nadmienić , że materiały budowlane nie mogą mieć negatywnego wpływu na jakość tego powietrza.

Producenci płyt sufitowych, bazując na unijnych wytycznych, wprowadzają wiele kategorii podziału produktów, a tym samym zróżnicowane rozwiązania do poszczególnych pomieszczeń dostosowane do obowiązujących wymagań.

Normy higieniczne

Podstawowym parametrem wszystkich sufitów stosowanych w obiektach opieki zdrowotnej jest odpowiednia klasa bakteriologiczna. W tym przypadku najlepiej sprawdza się skalna wełna mineralna, ponieważ jako materiał nieorganiczny uniemożliwia rozwój bakterii.
„W przypadku większości pomieszczeń wystarczą sufity zaklasyfikowane do B5 oraz B10, które to są definiowane przez wspomnianą normę francuską jako obszary bardzo wysokiego ryzyka, natomiast w przypadku pomieszczeń takich jak sale operacyjne płyty powinny spełniać klasę B1.” – tłumaczy Andrzej Skrzypczak z firmy Rockfon, producenta sufitów podwieszanych.

Płyty o takich właściwościach są odporne na rozwój szkodliwych mikroorganizmów, takich jak:

– gronkowiec złocisty odporny na metycylinę: bakterie odporne na antybiotyki i odpowiedzialne za zakażenia pooperacyjne oraz sepsę,

– drożdżak odpowiedzialny za infekcje skórne i zapalenie płuc,

– kropidlak czarny, grzyb odpowiedzialny za zapalenie płuc.

Dodatkowo specjalistyczne produkty montowane w placówkach medycznych powinny umożliwiać dezynfekowanie ich powierzchni parą ze względu na jej właściwości bakterio- i grzybobójcze.

Istotna dla higieny jest również emisja cząsteczek, która powinna być jak najniższa, ponieważ może ona zwiększać ryzyko rozprzestrzeniania się zakażeń na terenie zakładów opieki zdrowotnej. W ramach czystości powietrza płyty powinny wzorcowo spełniać klasę ISO5.

Wymogiem jest także możliwość łatwego czyszczenia oraz dezynfekcji. W przypadku pomieszczeń o mniej restrykcyjnych normach wystarczą płyty, które pozwalają na usuwanie zabrudzeń za pomocą gąbki lub miękkiej szczotki z użyciem wody oraz detergentu oraz mają wzmożoną odporność na zadrapania. W innych przypadkach należy zastosować rozwiązania wysoce wodoodporne, które są niewrażliwe na działanie środków czyszczących takich jak amoniak czy chlor i pozwalają jednocześnie na dezynfekcję przy użyciu pary.

Normy bezpieczeństwa

Odporność płyt sufitowych na działanie ognia uzależniona jest od materiału, z którego są wykonane. Każdy z nich poddawany jest szczegółowym testom określającym reakcję na ogień zgodnie z normą europejską. W zależności od wyników badań opisujących m.in. udział materiału w rozprzestrzenianiu się ognia, wydzielaniu dymu i uwalnianiu płonących kropel  materiały otrzymują odpowiednie oznaczenie wg tzw. Euroklasy. Wartości te wyrażane literą (od A do F) oraz cyfrą klasyfikują produkty pod kątem bezpieczeństwa pożarowego, z czego A1 oznacza najwyższą i na najbezpieczniejszą klasę materiału. A1 jako jedyna nie wymaga rozszerzenia pod kątem ilości wydzielanego dymu (s) i płonących kropli (d). „W placówkach medycznych powinno się stosować płyty ze skalnej wełny mineralnej, ponieważ jako materiał niepalny są w stanie wytrzymać temperaturę do 1000°C. Właściwości te sprawiają, że sufit stanowi osłonę przeciwogniową dla elementów konstrukcyjnych budynku.” – wyjaśnia Andrzej Skrzypczak.

Oznaczenia

Wszystkie sufity podwieszane wprowadzane do obrotu na terytorium Unii Europejskiej, zatem i w Polsce, powinny spełniać wymagania normy dla sufitów oznaczonej numerem EN 13964. Norma ta określa parametry produktów sufitowych, które muszą być podawane na etykiecie produktu i w dokumentacji technicznej. Wszystkie produkty powinny także mieć Deklarację Zgodności EC.

Właściwości fizyczne

Jeżeli materiał, z którego wykonany jest sufit, nie jest odporny na działanie wilgoci, osłabia ona jego strukturę. Wskutek tego pod wpływem własnego ciężaru płyta zaczyna się odkształcać i tracić swoje właściwości mechaniczne. „Chcąc temu zapobiec, należy stosować materiały hydrofobowe, takie jak np. wełna skalna, które nie absorbują pary wodnej z powietrza.” – mówi Skrzypczak. – „Dzięki temu niezależnie od wydajności wentylacji, dobowych różnic temperatur czy liczby osób przebywających w pomieszczeniu, sufit podwieszany zachowuje całkowitą stabilność wymiarową.”.

Poziom dopuszczalnego odkształcenia określony jest przez klasy FTS, gdzie klasa 1 stanowi kategorię najwyższą. Podczas pomiaru nie może on przekroczyć rozpiętości (L) przedmiotu podzielonej przez 500, co oznacza, że płyta sufitowa o wymiarach 600 x 600 mm nie może się odkształcić w większym stopniu niż o 1,2 mm.

Komfort akustyczny

Sufit podwieszany umożliwia redukcję hałasu, minimalizując jednocześnie zniekształcenia dźwięku. Jeśli czas pogłosu jest krótki, praktycznie nie występują problemy ze zrozumieniem mowy. Natomiast długi czas pogłosu, charakterystyczny dla pomieszczeń o twardych powierzchniach, utrudnia rozumienie mowy, ponieważ odbijające się fale dźwiękowe wzmagają natężenie hałasu. Generalnie warunki akustyczne w pomieszczeniach uzależnione są od wymiarów, kształtu oraz materiałów użytych do ich wykonania. Materiały „twarde”, takie jak beton, szkło, gips odbijają fale dźwiękowe (wzmacniają pogłos), natomiast „miękkie” je pochłaniają. Dźwiękochłonność określa, w jakim stopniu materiał absorbuje dźwięki powstające w pomieszczeniu. Wartość tę wyraża się parametrem alfa w, który kształtuje się w przedziale od 0 do 1, gdzie 1 oznacza całkowite pochłonięcie fali dźwiękowej padającej na płytę.

Dodatkowe rozwiązania

Sufit podwieszany powinien też zapewniać swobodny dostęp do biegnących nad nim instalacji. W obiektach medycznych stosuje się w tym celu specjalne włazy rewizyjne
z blachy ocynkowanej z poliestrowym uszczelnieniem. Pozwalają one w łatwy sposób dostać się do stropu, ale także wymienić uszkodzoną płytę bez angażowania dodatkowych kosztów i uszczerbku dla właściwości dźwiękochłonnych.

Źródło: Rocfon