Zrównoważony rozwój w zakresie stosowania systemów ETICS

Komisja Europejska, formułując nową strategię w postaci Europejskiego Zielonego Ładu [1], zobowiązała się do zintensyfikowania działań mających na celu przeciwdziałanie negatywnemu wpływowi człowieka na środowisko jako jednego z najważniejszych wyzwań współczesnego świata. Założeniem polityki „Green Deal” jest osiągnięcie zerowej emisji netto gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej w 2050 r. Realizacja tego celu zakłada jednocześnie oddzielenie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów naturalnych.

Obecnie istotnym wyzwaniem w sektorze budownictwa jest ograniczenie zużycia energii i emisji substancji szkodliwych dla zdrowia ludzi oraz zagrażających klimatowi i różnorodności biologicznej. Budynki odpowiadają bowiem za 40% całkowitego zużycia energii w UE, natomiast w wyniku zapotrzebowania na energię są również odpowiedzialne za 36-procentową emisję gazów cieplarnianych w postaci CO₂ [2–5]. Ocenia się, że 75% budynków w państwach członkowskich jest nieefektywnych energetycznie, a roczny wskaźnik renowacji wynosi zaledwie od 0,4% do 1,2% [3]. Nie jest możliwe osiągnięcie celu określonego w Europejskim Zielonym Ładzie w 2050 r. bez zwielokrotnienia tego wskaźnika. Konieczne jest więc rozpoczęcie renowacji budynków, zarówno publicznych, jak i prywatnych, na bardziej masową skalę.

Fot. stock.adobe.com/arteffect.pl

Energia wbudowna i zrównoważony rozwój wyrobów budowlanych

Obecna polityka europejska promuje efektywność energetyczną i wykorzystanie energii odnawialnej w budynkach, czego odzwierciedleniem są wymogi dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) [6]. Dyrektywa ma na celu poprawę charakterystyki energetycznej budynków w Unii Europejskiej z uwzględnieniem warunków klimatycznych i lokalnych. Wprowadza ona m.in. pojęcie budynku o niemal zerowym zużyciu energii (nZEB). Wdrożenie określonych w tym dokumencie przepisów oznacza mniejsze zużycie energii w trakcie procesów obejmujących ogrzewanie i chłodzenie, oświetlenie czy obsługę urządzeń. Należy tu zaznaczyć, że poza energią eksploatacyjną całkowita energia cyklu życia budynku obejmuje również energię wbudowaną, czyli energię zawartą w materiałach budowlanych podczas wszystkich procesów produkcji, budowy na miejscu, ostatecznej rozbiórki i utylizacji.

>>> Jak tańszym kosztem osiągnąć niski wskaźnik energii pierwotnej?

>>> Budynki blisko zeroenergetyczne w Polsce

>>> Systemy techniczne a efektywność energetyczna budynków

Rozporządzenie (UE) nr 305/2011 [7] ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych (CPR) wdrożyło wiele regulacji obejmujących warunki i bezpieczeństwo ich stosowania [8]. Zawiera ono wymagania podstawowe dotyczące wyrobów budowlanych oraz budynków, obejmujące:

• nośność i stateczność,
• bezpieczeństwo pożarowe,
• higienę, zdrowie i środowisko,
• bezpieczeństwo wykorzystania,
• ochronę przed hałasem,
• oszczędność energii i izolację cieplną.

Przy okazji ostatniej nowelizacji zostało wprowadzone kolejne, siódme wymaganie podstawowe, dotyczące zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z nim obiekty budowlane należy projektować, budować i poddawać rozbiórce w taki sposób, aby zapewnić zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych, a w szczególności zapewnić ponowne wykorzystanie i możliwość recyklingu obiektów     budowlanych, materiałów i części po rozbiórce, a także stosowanie w obiektach budowlanych surowców i materiałów wtórnych przyjaznych środowisku.

Pomimo ogromnej wagi zagadnienia zdefiniowane w CPR siódme wymaganie podstawowe nie stanowi jeszcze kryterium podlegającego obowiązkowej ocenie przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego na rynek Unii Europejskiej.

W dalszej części artykułu:

Poprawa izolacyjności cieplnej ścian budynków.

Wpływ izolacji na środowisko w całym cyklu życia budynków.

Cały artykuł dostępny jest w numerze 5/2023 miesięcznika „Inżynier Budownictwa”.

Literatura

1. Komisja Europejska, Komunikat Komisji: Europejski Zielony Ład, Bruksela, 12.2019, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52019DC0640&from=EN.

2. M. Kraus, K. Žáková, J. Žák, Economic-Environmental and Technological Assessment of ETICS, „EasyChair Preprint”, No. 3425, 17.05.2020.

3. J. Sierra-Pérez, J. Boschmonart-Rives, X. Gabarrell, Comparative combinations of façade-building systems and thermal insulation materials for different climatic conditions: an environmental assessment, „Journal of Cleaner Production” 2016, Vol. 113, s. 102–113.
4. A. Bełdowicz, Dekarbonizacja budynków na już. UE negocjuje nowe przepisy, Rp.pl, 02.01.2023, https://klimat.rp.pl/budownictwo/art37709381-dekarbonizacja-budynkow-na-juz-ue-negocjuje-nowe-przepisy (dostęp: 27.01.2023).
5. J. Michalak, S. Czernik, M. Marcinek, B. Michałowski, Environmental burdens of External Thermal Insulation Systems. Expanded Polystyrene vs. Mineral Wool: Case Study from Poland, „Sunstability” 2020, 12, 4532.
6. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz.U. L 153 z 18.06.2010 r., s. 13–35).
7. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.U. L 88 z 4.04.2011 r., s. 5–43.
8. Construction Products Regulation (CPR), https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/construction/construction-products-regulation-cpr_en (dostęp: 27.01.2023).