Zmiany klimatyczne przyczyniają się do wzrostu zagrożenia pożarowego. Dlatego też coraz więcej państw europejskich pracuje nad przygotowaniem skutecznych systemów zapobiegania pożarom.
Rozmowa z Quentinem de Hultsem – Starszym Menedżerem ds. relacji z Administracją UE w BASF, Przewodniczącym Modern Building Alliance.
Fot. BASF Polska
Badania Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) Komisji Europejskiej wskazują, że wobec zmian klimatycznych zagrożenie pożarami będzie w Europie wzrastać. Wiele państw europejskich podjęło inicjatywy mające na celu poprawę bezpieczeństwa pożarowego. Na wniosek Komisji Europejskiej dwa lata temu powstała Platforma Wymiany Informacji o Pożarze (FIEP – Fire Exchange Platform). Modern Building Alliance (MBA) jest również członkiem FIEP. Jakie zadania FIEP postawiła na początek przed sobą?
Wpływ klimatu na pożary dotyczy przede wszystkim obszarów leśnych. Jeśli chodzi o pożary w budynkach, to w Europie liczba ofiar maleje i w ciągu ostatnich dekad bezpieczeństwo pożarowe w tym obszarze znacząco wzrosło. Niemniej każda ofiara pożaru to jedna ofiara za dużo. Komisja Europejska zdefiniowała swoją rolę jako pewnego rodzaju katalizatora wymiany doświadczeń między krajami członkowskimi z tego powodu powstała Fire Exchange Platform. Organizacja zrzesza przedstawicieli krajów członkowskich UE, a także interesariuszy całego łańcucha wartości związanych z tematem ochrony przeciwpożarowej. Modern Building Alliance, której jestem przedstawicielem, jest organizacją reprezentującą przemysł tworzyw sztucznych w branży budowlanej. FIEP ma pięć priorytetów: 1. prace nad statystykami dotyczącymi pożarów, 2. prewencję, 3. regulacje dotyczące nowych produktów, a także wznoszenia budynków wysokich, 4. formułowanie wniosków wynikających z już zaistniałych incydentów pożarowych, 5. rozwój inżynierii przeciwpożarowej.
Fot. stock.adobe / ambrozini
Zobacz też: 10 faktów na temat pożarów
Jakie cele udało się zrealizować FIEP i czy wymiana informacji między jej członkami już ułatwia opracowanie polityki skutecznego zapobiegania pożarom?
Nie wszystkie kraje członkowskie na równi angażują się w wymianę doświadczeń, ale jest kilka pozytywnych przykładów. Estonia podzieliła się swoimi statystykami oraz przykładami skutecznych działań podjętych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego. Dzięki nowemu podejściu do prewencji udało się w ciągu ostatnich 10 lat znacząco zmniejszyć wskaźnik liczby ofiar pożarów w stosunku do ilości interwencji. Prewencja to m.in. kampanie edukacyjne dotyczące np. ryzyka nieostrożnego palenia i używania otwartego ognia oraz utrudnień na drogach ewakuacyjnych, a także upowszechniania prostych rozwiązań zapewniających większe bezpieczeństwo, takich jak instalowanie czujników dymu.
W 2018 r. Parlament Europejski włączył bezpieczeństwo pożarowe do dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, dzięki czemu nastąpią w najbliższych kilku latach lub już nastąpiły zmiany w wielu krajach europejskich w przepisach dotyczących bezpieczeństwa pożarowego. Czy należy sądzić, że wpłyną one znacząco na jego poprawę?
Najważniejszym punktem dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków jest osiągnięcie do 2050 r. wysoko energooszczędnych i zdekarbonizowanych zasobów budowlanych. Oczywiście bezpieczeństwo pożarowe musi być brane pod uwagę podczas budowy, renowacji czy użytkowania budynku. Państwa członkowskie nie mają jednak obowiązku wprowadzania nowych przepisów bezpieczeństwa pożarowego wynikających z dyrektywy. Jej celem jest przede wszystkim przypominanie o przestrzeganiu obowiązujących wymagań oraz wskazywanie najlepszych rozwiązań – na przykład, że remont jest okazją do zainstalowania czujników dymu lub kontroli instalacji elektrycznych, przegród i drzwi przeciwpożarowych.
W budownictwie coraz szerzej stosowane są tworzywa sztuczne, zastępując tradycyjne materiały. Bywa to również związane z upowszechnianiem się nowych urządzeń, takich jak np. panele fotowoltaiczne.
Rzeczywiście, użycie tworzyw sztucznych w branży budowlanej wzrasta, dotyczy to np. produktów stosowanych w termoizolacji. Są to wyroby efektywne kosztowo, trwałe, lekkie, odporne na działanie środowiska i niewymagające napraw podczas eksploatacji. Spośród produktów termoizolacyjnych oferowanych przez BASF wymienić można Styrodur® – polistyren ekstrudowany o bardzo dobrych właściwościach mechanicznych czy Neopor® – spienialny polistyren z domieszką grafitu, lekkie i łatwe w montażu rozwiązanie do izolacji ścian zewnętrznych, jak również Elastopir® – piankę poliuretanową o jeszcze lepszych własnościach termoizolacyjnych. Innowacją są doskonałe materiały termoizolacje, oparte na technologiach aerożelowych (jak Slentex® i Slentite®).
Większość tworzyw jest palna, choć ich palność można zmniejszyć przez wprowadzenie do nich odpowiednich środków. Trend stosowania tworzyw sztucznych będzie pewnie narastał. Jak to się ma do bezpieczeństwa pożarowego budynków?
Tworzywa termoizolacyjne, owszem, są palne, jak wszystkie produkty organiczne, ale nie są łatwopalne, w pełni odpowiadają zasadom bezpieczeństwa pożarowego w ramach obszaru ich zastosowań. Bezpieczeństwa pożarowego budynków nie można jednak sprowadzać do kwestii użytych materiałów termoizolacyjnych. Należy oceniać cały system ocieplania. W przypadku fasad pierwsza z zasad to ta, że cały system – niezależnie od użytych produktów – powinien mieć atest, musi spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego.
Odpowiednie testy przeprowadzane są również w Polsce, budowany jest model fasady i sprawdzane jest zachowanie całej konstrukcji w warunkach pożaru. Warto podkreślić, że statystki wskazują, iż większość pożarów generowanych jest zwykle w wyniku na przykład zapalenia się mebli czy pościeli lub awarii instalacji, a nie przez zapalenie się materiałów konstrukcyjnych użytych w budynku.
W Polsce powstaje coraz więcej budynków bardzo wysokich. Ich pożary są szczególnie niebezpieczne. Czy zostaną wypracowane wspólne europejskie standardy podwyższające bezpieczeństwo pożarowe wysokościowców?
Jeszcze raz podkreślę: niezależnie od produktów użytych jako izolacja właściwa, najważniejsze jest, aby cały system ocieplenia miał atest. Podejście do ochrony przeciwpożarowej budynku, także wysokiego, musi być holistyczne. Projektując budynek trzeba uwzględnić następujące czynniki: zasady prewencji, systemy detekcji i sygnalizacji pożarów, wczesne wykrywanie (gaśnice, zraszacze), właściwe wyznaczenie dróg ewakuacji, stosowanie przegród (podział obiektu na strefy pożarowe odpowiednimi przegrodami), system dostępu dla straży pożarnej (łatwy dostęp do budynku, odpowiednie wyposażenie, np. windy pożarowe).
Jako Modern Building Alliance opracowaliśmy Europejski Poradnik Bezpieczeństwa Pożarowego w ujęciu holistycznym, w którym jasno mówimy o 7 warstwach bezpieczeństwa pożarowego: prewencji, wykrywaniu pożarów, wczesnym ich tłumieniu, ewakuacji, stosowaniu przegród, strukturalnym bezpieczeństwie oraz gaszeniu pożarów.
BASF rozwija nowe, zdecydowanie niskoemisyjne i ograniczające zużycie wody metody produkcji. Czy to jedno z najtrudniejszych wyzwań najbliższej przyszłości dla firm zajmujących się chemią budowlaną i konkurujących na rynkach światowych?
Ochrona środowiska jest jednym z priorytetów BASF. Stworzyliśmy program zarządzania emisjami (Carbon Management), zgodnie z którym do roku 2030 chcemy podwoić wielkość produkcji, pozostawiając emisję gazów cieplarnianych na obecnym poziomie. Pracujemy także nad wprowadzeniem innowacyjnych technologii produkcji o znacząco mniejszej emisji CO2, z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Będzie to wartość dodana do już istniejącego portfolio, pozwalającego zaoszczędzić tony emisji CO2 w całym cyklu życia produktów. Dla BASF bardzo istotna jest także koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym, szczególnie w obszarze rozwoju nowych technologii. Przykładem jest projekt pilotażowy ChemCycling, polegający na recyklingu chemicznym tworzyw sztucznych, nienadających się do standardowego odzysku.
Wywiad przeprowadziła Krystyna Wiśniewska
Sprawdź: Jak zapewnić konstrukcjom drewnianym wymaganą odporność ogniową
