XI Konferencja Naukowo-Techniczna Problemy rzeczoznawstwa budowlanego

– Zasady i uwarunkowania działalności rzeczoznawcy budowlanego

– Instytucjonalny rzeczoznawca budowlany na przykładzie ITB

– Nowoczesne narzędzia i metodyka pracy rzeczoznawcy budowlanego

– Przykłady „trudnych” opracowań rzeczoznawczych z ostatnich lat

Każdy z tematów omawiany był na odrębnej sesji, na którą składały się referaty zakwalifikowane do programu oraz dyskusje. Uzupełnieniem podstawowego programu była sesja specjalna poświęcona „Aktualnym i przyszłym zadaniom ITB na tle 65 lat dotychczasowej działalności”. Podczas tej sesji, w której uczestniczył podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Olgierd R. Dziekoński, głos zabierał dyrektor ITB M. Kaproń oraz przedstawiciele organizacji i władz budowlanych.

Rada Programowa uznała, że trzy zagadnienia powinny się znaleźć w zamawianych referatach, gdyż są one przedmiotem dużego zainteresowania:

– stan prawny, w jakim działają rzeczoznawcy,

– przygotowanie zawodowe i kompetencje rzeczoznawców,

– jakość opracowań wykonywanych przez rzeczoznawców.

Zagadnienia te znalazły odbicie we wszystkich referatach zamówionych na konferencję.

 

 

Najszersze spektrum problemów rzeczoznawców było prezentowane w referatach przygotowanych na pierwszą sesję poświęconą zasadom i uwarunkowaniom działalności rzeczoznawców. Dobrym tłem do dyskusji o polskich problemach rzeczoznawstwa był referat poświęcony rzeczoznawstwu budowlanemu w UE na przykładzie wybranych państw (S. Zieleniewski, S. Wall).

Umocowanie prawne rzeczoznawcy budowlanego omówione zostało w dwóch odrębnych referatach, które zawierały krytyczną ocenę tego umocowania oraz postulaty i propozycje na przyszłość. Jeden z referatów przedstawiał pogląd reprezentanta władzy budowlanej (R. Dziwiński), a drugi samorządu zawodowego inżynierów budownictwa (A. Dobrucki).

Podobnie w dwugłosie przedstawione zostały przez reprezentantów środowiska PIIB (K. Szulborski, J. Smarż) oraz PZITB (W. Piwkowski), w sposób krytyczny i z propozycjami zmian, sprawy kwalifikacji i procedury uzyskania uprawnień rzeczoznawcy.

Instytucjonalne rzeczoznawstwo (opinie, ekspertyzy itp. wykonywane przez osoby prawne, a nie fizyczne) nie jest uregulowane żadnymi przepisami. Natomiast rzeczoznawstwo jest przedmiotem szerokiej działalności instytutów badawczych oraz wyższych uczelni, ponadto ma duże znaczenie, gdyż dotyczy wielu trudnych, złożonych, wielodyscyplinarnych problemów technicznych. W referatach poświęconych tej problematyce przedstawiono ogólne wnioski i propozycje wynikające z wieloletnich doświadczeń ITB (M. Kaproń, M. Wójtowicz) oraz specjalistyczne zagadnienia z zakresu konstrukcji (P. Sulik), geotechniki (S. Łukasik), bezpieczeństwa pożarowego (A. Borowy), fizyki budowli i ochrony środowiska (B. Szudrowicz z zespołem) oraz oceny wyrobów budowlanych (J. Bobrowicz). Referaty wskazały na potrzebę posługiwania się przez rzeczoznawców budowlanych specjalistyczną aparaturą kontrolno-pomiarową.

Dobry warsztat pracy rzeczoznawcy budowlanego jest podstawą dobrej jakości opracowań rzeczoznawczych. Przyjmując jako bezdyskusyjny pogląd, że warsztat rzeczoznawcy musi być stale doskonalony, a rzeczoznawca powinien aktualizować swoją wiedzę oraz podnosić kwalifikacje, w programie konferencji znalazły się referaty poświęcone nowoczesnym narzędziom i metodyce pracy rzeczoznawcy. Wprowadzeniem do tej tematyki był referat omawiający ogólne zasady przy opracowywaniu ekspertyz budowlanych (W. Radomski). Zostały w nim omówione cechy, którymi powinien się charakteryzować ekspert budowlany: krytycyzm, obiektywizm, umiejętność samokontroli, umiejętność podejmowania decyzji, bezstronność (w innym sensie niż podany wyżej obiektywizm).

W wypowiedziach wielu uczestników konferencji był poruszany problem etyki zawodowej rzeczoznawcy budowlanego.

Narzędzie i metodyka pracy rzeczoznawców omawiana była w referatach podejmujących zagadnienia specjalistyczne, takich jak konstrukcje żelbetowe (W. Starosolski z zespołem), konstrukcje stalowe (J. Ziółko, K. Wilde, M.K. Jasina), budownictwo zabytkowe (Z. Janowski), infrastruktura podziemna (C. Madryas,
A. Moczko, L. Wysocki).

W sesji poświęconej przykładom trudnych opracowań rzeczoznawczych przedstawiono osiem referatów omawiających przypadki ekspertyz całych budynków, ich fragmentów oraz zastosowanych metod pracy rzeczoznawców.

Referaty przygotowane na konferencję zostały zebrane i wydane przez ITB w księdze konferencyjnej.

 

Na podstawie referatów, zamówionych przez organizatorów, i wypowiedzi w czasie dyskusji uczestnicy konferencji przyjęli w ostatnim dniu obrad wnioski generalne:

 

– Przepisy zawarte w ustawie – Prawo budowlane nie odpowiadają potrzebom działalności rzeczoznawstwa, gdyż nie przewidują żadnych szczególnych czynności czy zadań przypisanych wyłącznie rzeczoznawcom.

– Niezbędne jest ustawowe określenie kompetencji zastrzeżonych wyłącznie dla rzeczoznawców budowlanych.

– Potrzebne jest precyzyjne i dość wąskie określenie zakresu, w jakim może być nadawany tytuł rzeczoznawcy.

– W sposób niewystarczający i „nieostry” są sformułowane wymagania do uzyskania tytułu rzeczoznawcy. Dotyczy to praktyki i znacznego dorobku zawodowego w zakresie objętym uprawnieniami rzeczoznawcy.

– Należy rozważyć, czy w procedurze przyznawania tytułu rzeczoznawcy nie wprowadzić pewnej formy egzaminu.

– Wymóg stałej aktualizacji wiedzy i wprowadzanie kontroli obowiązku podnoszenia kwalifikacji przez rzeczoznawców powinien być zawarty w odpowiednich regulacjach prawnych.

– Uzasadnione jest wprowadzenie zasady przyznawania tytułu rzeczoznawcy na określony czas, z możliwością przedłużenia po upływie tego czasu po przeprowadzeniu weryfikacji.

– Nadawanie tytułu rzeczoznawcy osobom nieposiadającym uprawnień budowlanych wymaga ponownego rozważenia, dotyczącego wymagań stawianych kandydatom oraz statusu dla tych rzeczoznawców.

– Brak jest wymogu czynnego uprawiania przez rzeczoznawcę zawodu inżyniera budownictwa.

– Potrzebne są nowe regulacje ustawowe wprowadzające status „rzeczoznawcy instytucjonalnego” dla osób prawnych posiadających wieloletnie doświadczenie, wykwalifikowaną kadrę techniczną i akredytowane laboratoria badawcze oraz określające wymagania i kryteria ich spełniania przez jednostki ubiegające się o taki status.

Wprowadzenie w życie powyższych wniosków wymaga:

1. Opracowania propozycji konkretnych zapisów uściślających lub uzupełniających dotychczasowe regulacje prawne z przyjęciem założenia, że proponowane zmiany skutkują na przyszłość i nie dotyczą osób obecnie posiadających tytuł rzeczoznawcy.

2. Przygotowania koncepcji zasadniczych zmian instytucji rzeczoznawstwa budowlanego polegających na jej ukształtowaniu od nowa, między innymi przez utworzenie różnych kategorii rzeczoznawców, w tym tytułu państwowego rzeczoznawcy budowlanego.

Powyższe wnioski kieruje się do władz PIIB i PZITB z propozycją opracowania, w pierwszej kolejności, przez te organizacje projektu zmian i nowych zapisów w obecnie obowiązujących regulacjach prawnych, a następnie podjęcia się przygotowania koncepcji głębokiej reformy instytucji rzeczoznawcy budowlanego.

Propozycje zmian obecnie obowiązujących przepisów powinny być skierowane do Ministra Infrastruktury i podane do wiadomości środowisku budowlanemu.