Dobry projekt to podstawa. Należy także pamiętać o zakupie materiałów budowlanych u sprawdzonego producenta, a na koniec zachować ostrożność przy wykonywaniu wszelkich prac wykończeniowych.
Zgodnie z Prawem budowlanym, rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, oraz powołanymi w nim normami branżowymi, wszystkie projektowane, realizowane i przebudowywane domy jednorodzinne (wolno stojące, dwulokalowe, w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej) muszą spełniać wymagania dotyczące ochrony przez hałasem. Wymagania te obejmują kwestie związane z minimalną izolacyjnością akustyczną przegród budowlanych określone w normie PN-B-02151-3-2015:10 [1] i wytyczne dotyczące hałasu pochodzącego od instalacji technicznych budynku znajdujące się w PN 87/ B-02151/02 [2]. Wymagania akustyczne można spełnić, stosując różne technologie wykonania domów jednorodzinnych, tj. zarówno technologię tradycyjną opartą na masywnych murowanych lub żelbetowych przegrodach, jak i budownictwo lekkie – szkieletowe lub modułowe. Realizacja finalnego celu, czyli zapewnienie odpowiednich parametrów akustycznych budynku, w dużym stopniu zależy od rodzaju zastosowanych materiałów budowlanych w kontekście wybranej technologii wykonania budynku. Nie mniej ważny jest również dobór materiałów i elementów wykończeniowych wnętrz, które mogą wpływać na poziom hałasu rejestrowanego w budynku oraz subiektywne odczucie komfortu akustycznego wśród mieszkańców.
Polecamy:
- Hałas w szkole – szkodliwość i sposoby rozwiązywania problemów z akustyką
- Izolacyjność akustyczna – problemy, przepisy, rozwiązania
- Systemy dźwiękochłonne do kształtowania akustyki
- Akustyka domów jednorodzinnych o zabudowie szeregowej
- Wpływ lokalizacji budynku na komfort akustyczny
Fot. stock.adobe.com/peterschreiber.media
Materiały budowlane okiem fizyka akustyka
Panuje opinia, że dobry akustycznie dom to dom wykonany w technologii tradycyjnej charakteryzującej się masywnymi przegrodami. Jednak wcale tak nie musi być. Równie wysokie parametry akustyczne budynku można osiągnąć, wykonując go w technologii lekkiej, np. szkieletowej czy modułowej. Znajomość podstawowych zjawisk fizycznych, determinujących parametry akustyczne budynku, jest niezmiernie ważna na etapie projektowania budynku oraz przy wznoszeniu obiektu.
Jednym z podstawowych parametrów określających akustykę budynku jest izolacyjność akustyczna przegród budowlanych od dźwięków powietrznych. W przypadku przegród pojedynczych kluczową rolę odgrywa tzw. prawo masy (rys. 1).
Rys. 1. Idealistyczny wykres izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych jednorodnej przegrody
pojedynczej; f – częstotliwości padającej fali dźwiękowej, m – masa powierzchniowa przegrody
Zgodnie z tym prawem izolacyjność akustyczna przegrody wzrasta o 6 dB przy podwojeniu masy przegrody lub podwojeniu częstotliwości padającej fali dźwiękowej. W konsekwencji, dobierając materiał budowlany na przegrodę pojedynczą, należy szukać takiego materiału, który charakteryzuje się jak największą masą powierzchniową. Powszechnie stosowane materiały budowlane do wykonania przegród masywnych to: żelbet w przypadku przegród jednorodnych oraz pustaki ceramiczne, bloczki betonowe lub bloczki silikatowe w przypadku przegród murowanych. Natomiast jeśli chce się wykonać budynek w technologii lekkiej, przegrody muszą mieć jak najmniejszą masę powierzchniową. Zgodnie z prawem masy będzie to skutkowało ich niską izolacyjnością akustyczną. Dodatkowo dochodzą kwestie związane z obniżeniem izolacyjności akustycznej lekkich przegród wskutek występowania tzw. zjawiska koincydencji padającej fali dźwiękowej z falą giętną powstającą w przegrodzie (rys. 1). Zjawisko to występuje również w przypadku przegród masywnych, jednak w zakresie niskich częstotliwości, i nie ma dużego wpływu na ich izolacyjność akustyczną.
Jak zatem wykonać przegrodę lekką, która będzie się charakteryzowała wysoką izolacyjnością akustyczną? W tym celu stosuje się układy warstwowe typu masa–sprężyna–masa składające się z wierzchnich warstw płytowych, np. gipsowo-kartonowych, OSB, blachy stalowej na odpowiednim dystansie oraz wypełnienia elastycznym rdzeniem, np. z wełny mineralnej. Tego typu układy mogą się charakteryzować bardzo wysokimi wartościami izolacyjności akustycznej, porównywalnymi, a nawet wyższymi niż przegrody masywne o tej samej grubości (rys. 2).
Rys. 2. Porównanie teoretycznej izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych przegród: pojedynczej
masywnej (płyta żelbetowa gr. 18 cm) z warstwową lekką (układ: 2 x płyta gipsowo-kartonowa gr. 12,5 mm, wełna mineralna gr. 13 cm, 2 x płyta gipsowo-kartonowa gr. 12,5 mm)
Izolacyjność akustyczna przegród warstwowych rośnie wraz ze wzrostem masy powierzchniowej wierzchnich okładzin i zwiększaniem się dystansu pomiędzy płytami. Istotny jest również rodzaj szkieletu (drewniany, z metalowych profili), do którego montowane są okładziny, oraz sposób montażu całej konstrukcji. Dodatkowe elastyczne podkładki, wieszaki wibroizolacyjne w przypadku lekkich przedścianek czy podwójny stelaż mogą zredukować mostki akustyczne i istotnie podnieść końcową izolacyjność akustyczną przegrody.
W dalszej części artykułu:
Poziom uderzeniowy stropu – drugi istotny parametr decydujący o właściwościach akustycznych budynku
Chłonność akustyczna pomieszczeń
Akustyka materiałów budowlanych w praktyce
dr inż. Agata Szeląg
SzA Pracownia Akustyczna
Politechnika Krakowska
