Technologia BIM to model informacji o obiekcie budowlanym. To zarządzanie informacją o budynku, obejmujące organizację i kontrolę procesów inwestycyjnych. Wokół BIM-u pojawiło się sporo nieprawdziwych informacji. Jakich?
Prezes PIIB prof. Zbigniew Kledyński, pisząc o BIM, zwrócił się z następującym apelem: – Pomyślmy jednak o nim głębiej. Nie tylko poprzez marketingowy obraz jego możliwości, ale to, jak sposób jego wdrażanie odciśnie się na naszej pracy i kondycji polskiego budownictwa.
Warto zacząć od próby odczarowania technologii BIM i rozwiania przynajmniej kilku związanych z nim mitów.
Mit 1. Technologia BIM to oprogramowanie 3D
Wśród osób, które nie zetknęły się bliżej z BIM-em, często panuje przekonanie, że BIM to… i tu pada nazwa oprogramowania wykorzystywanego w tej metodologii, oferowanego przez najsilniejszego producenta na rynku. Jest to na pewno jego sukces marketingowy, ale należy pamiętać, że każde oprogramowanie służące np. do obliczeń inżynierskich, modelowania, przeglądania modeli, pozyskiwania danych z modelu i ich obróbki, zarządzania danymi jest tylko narzędziem w metodologii BIM. Nieprawdziwe jest również twierdzenie, że BIM to CAD 3D.
Należałoby wyjaśnić, co się kryje pod skrótem BIM. Jego rozwinięcie odnosi się do trzech pojęć.
Technologia BIM (Building Information Model) to model informacji (czasami nazywany modelem informacyjnym lub cyfrowym) o obiekcie budowlanym.
Nie tylko budynku, ale o obiekcie budowlanym rozumianym tak, jak zdefiniowano to w Prawie budowlanym, czyli także budowli, obiekcie infrastrukturalnym itp.
Model BIM jest bazą danych zawierającą wszystkie niezbędne informacje opisujące obiekt, nie tylko dane geometryczne (głównie w trzech wymiarach), ale też cechy fizyczne, funkcjonalne, parametry techniczne, dane kosztowe i inne. Stanowi zasób wiedzy pozwalający w tym samym
czasie wszystkim uczestnikom procesu inwestycyjnego, a następnie zarządcy gotowego obiektu, uzyskać informacje, które są wiarygodną podstawą do podejmowanie decyzji w całym cyklu życia obiektu od najwcześniejszej koncepcji, przez projektowanie, realizację, oddanie do użytku i eksploatację aż do rozbiórki.
BIM (Building Information Modeling) to modelowanie informacji o obiekcie budowlanym.
Tworzenie modelu BIM to wirtualne budowanie obiektu podobnie jak w rzeczywistości, ale bez realnych kosztów błędów, takich jak np. kolizje. Pozwala na etapie projektowania na dobór optymalnych rozwiązań, analizę kosztów i harmonogramu jego realizacji. Na etapie budowy stanowi dokumentację służącą realizacji, a wprowadzanie na bieżąco do modelu rzeczywistych zmian w trakcie wykonywania robót sprawia, że po zakończeniu budowy model jest wiarygodną dokumentacją powykonawczą.
Po oddaniu do użytkowania przekazany zarządcy nieruchomości model ułatwia eksploatację, a na bieżąco weryfikowany w przypadku planowanej rozbudowy, przebudowy lub remontu jest rzeczywistą inwentaryzacją obiektu.
BIM (Building Information Management) to zarządzanie informacją o obiekcie budowlanym, obejmujące organizację i kontrolę procesów inwestycyjnych, z wykorzystaniem danych zawartych w modelu.
Istotne znaczenie ma w tym procesie centralna baza i punkt wymiany informacji (Common Data Enviroment – CDE – wspólne środowisko danych), dostępne jednocześnie dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego i zastępujące dotychczas stosowaną praktykę dwu- lub wielostronnej wymiany korespondencji.
Czytaj: BIM w projektowaniu i realizacji mostów
© Victoria – Fotolia.com
Mit 2. Open BIM to, przez analogię do OpenOffice, ogólnodostępne bezpłatne oprogramowanie służące do modelowania informacji o obiekcie budowlanym.
Nie ma obecnie powszechnie dostępnego, bezpłatnego, otwartego oprogramowania do modelowania BIM.
Zainicjowany przez organizację building- SMART i kilku wiodących dostawców oprogramowania openBIM to uniwersalne podejście do wspólnego projektowania, realizacji i eksploatacji obiektów budowlanych w oparciu o otwarte standardy, zapewnianiające dostęp do informacji zawartych w modelu niezależnie od zastosowanego do jego tworzenia oprogramowania i systemu informatycznego. Standaryzacja obejmuje trzy obszary: danych, procesów i terminologii. Najbardziej znany jest międzynarodowy standard zapisu modelu cyfrowego IFC (Industry Foundation Classes), dzięki któremu model można przenosić między różnymi programami.
Można go także w tym formacie oglądać (bez możliwości edycji) w bezpłatnych przeglądarkach dostępnych na rynku.
Mit 3. Technologia BIM służy tylko (głównie) projektantom.
Opinia ta wynika zapewne stąd, że to właśnie projektanci, na początku procesu inwestycyjnego, zaczynają tworzyć model. Przy obecnym stopniu wdrażania metodologii BIM w naszym kraju to właśnie w pracowniach projektowych dzieje się dzisiaj najwięcej. Często jest to wymuszane przez inwestorów lub wykonawców.
BIM jest metodologią mającą zastosowanie w całym cyklu życia obiektu. Na naszym rynku modele BIM w nieznacznym jeszcze stopniu są wykorzystywane do zarządzania obiektami. A to właśnie zarządca nieruchomości (właściciel) chociażby tylko ze względu na czas eksploatacji jest największym beneficjentem tej metodologii. W dalszej kolejności wykonawca, a w najmniejszym stopniu projektant.
Mit 4. Zostanie wprowadzony obowiązek stosowania technologii BIM przy wszystkich obiektach budowlanych.
W krajach, w których stosowanie metodologii BIM jest mniej lub bardziej obowiązkowe, nie trzeba jej stosować przy wszystkich obiektach (np. w Wielkiej Brytanii obowiązek dotyczy tylko centralnych zamówień publicznych o wartości powyżej 100 mln GBP).
Mit 5. Technologia BIM stanowi zagrożenie dla małych firm projektowych.
Podobne obawy i opór ze strony małych firm projektowych towarzyszyły wprowadzeniu CAD i komputerów do projektowania. Przypomnę, że cena komputera klasy PC odpowiadała wówczas przeciętnym rocznym zarobkom. Dla obniżenia kosztów oprogramowanie po prostu kradziono. Dzisiaj komputery i CAD w projektowaniu są standardem.
Obecnie najwięcej obaw wśród właścicieli małych, często jednoosobowych, firm projektowych budzą stosunkowo wysoki koszt oprogramowania, jego odmienność od dotychczas stosowanych programów CAD oraz większe wymagania sprzętowe. Pomógłby je zmniejszyć przekonywający rządowy program wdrożenia BIM w Polsce, który obejmowałby z jednej strony standaryzację tej metodologii, a z drugiej system wsparcia finansowego mikro, małych i średnich przedsiębiorstw przeznaczonego na zakup sprzętu, oprogramowania i szkolenie, tak jak to miało miejsce w przypadku wdrażania BIM w Wielkiej Brytanii. Pomimo to BIM, choć nie zawsze w pełni i zgodnie z regułami tej metodologii, jest coraz częściej stosowany w polskim budownictwie. Jest również produktem eksportowym. Obecnie na rynku istnieje coraz więcej firm (głównie małych) świadczących usługi w zakresie modelowania głównie na rynek brytyjski i do Irlandii.
Poziom produktywności w budownictwie był niezmienny lub nawet się obniżał w ciągu ostatnich czterdziestu lat. Szukając metod poprawy tego stanu, uznano BIM za narzędzie pozwalające uzyskać redukcję kosztów, zwiększenie produktywności i wydajności działań.
Według „Podręcznika dotyczącego wprowadzenia modelowania informacji o obiektach budowlanych przez europejski sektor publiczny”, opracowanego przez zespół zadaniowy ds. BIM Komisji Europejskiej (EU BIM Taskgroup), zastosowanie BIM w sektorze budowlanym i nieruchomości przyczyni się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego i promowania konkurencyjności, w szczególności wśród małych i średnich przedsiębiorstw (sektora MŚP).
Rewolucja polegająca na cyfryzacji sektora budownictwa już trwa i jest nieuchronna.
Łukasz Gorgolewski
BIM manager
Zobacz: Korzyści z projektowania w BIM
