Systemowy zawrót głowy

Projektanci i inwestorzy zapewne przystąpili bądź przystąpią do opracowania, wymaganych przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r., dokumentacji projektowej przetargowej oraz specyfikacji istotnych warunków zamówień, zwłaszcza publicznych.
Znacząca liczba inwestorów w dalszym ciągu uważa, że ocieplenie budynku jest sprawą tak trywialną, że w zasadzie nie bardzo jest nad czym się zastanawiać i do roli głównego problemu urasta jednostkowy koszt wykonania 1m2 elewacji lub powierzchni stropodachu. Niewielu interesuje właściwy dobór materiałów i parametrów planowanego ocieplenia.
Większość inwestorów – szczególnie w sektorze publicznym – uważa, że ich głównym zadaniem jest doprowadzenie do celu, jakim jest ocieplenie budynku.
Z punktu widzenia inwestora każde ocieplenie jest dobre, ale gdy budynek nie będzie profesjonalnie zaizolowany i tym samym nie zostaną osiągnięte wymierne oszczędności w zużyciu energii, wówczas problem będą mieli jego użytkownicy.

Liczna grupa projektantów nie zauważyła jeszcze, że zmianie uległy wymagania dotyczące projektowania ociepleń.
Podstawowym dokumentem do projektowania jest audyt energetyczny, dokumentacja termowizyjna, standardowa specyfikacja techniczna oraz instrukcja techniczna wykonania i odbioru robót termoizolacyjnych.

Pierwszy system ociepleń ścian zewnętrznych budynku, nazywany mianem metody lekko mokrej, zwanej dziś bezspoinowym systemem ociepleń (BSO), wykonywano w Polsce na początku lat 70. Dopiero od 2002 r. rozpoczęto certyfikację systemów na podstawie kryteriów ITB nr U-04 oceny jakości wykonania BSO w Zakładzie Certyfikacji ITB. Wynikało to przede wszystkim z faktu perspektywy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Jest to technologia, którą uznaje się za młodą. Jednak pomimo to realizacje robót dociepleniowych z jej udziałem są dzisiaj standardem. Powierzchnie tak ocieplonych ścian w Polsce są już liczone w milionach metrów kwadratowych.
Pomysł jest genialnie prosty: należy przymocować do ściany system warstwowy złożony z materiału termoizolacyjnego, warstwy zbrojonej oraz wyprawy tynkarskiej.
Do mocowania służą zaprawy klejące i ewentualnie łączniki mechaniczne. Termoizolację stanowią okładziny w postaci formatowanych płyt o zróżnicowanej grubości ze styropianu bądź wełny mineralnej skalnej. Siatka z włókna szklanego wzmacnia mechanicznie płaszczyznę termoizolacji, na której spoczywa wyprawa tynkarska, i w rezultacie zapewnia jej skuteczność przylegania do płyt izolacyjnych. Tynk chroni system przed wpływem czynników atmosferycznych oraz nadaje elewacji estetyczny wygląd. Ten prosty wynalazek pozwolił na stworzenie tysięcy miejsc pracy w skali kraju i przyniósł poważne oszczędności energetyczne, tak bardzo potrzebne każdej zimy.
Na rynku termomodernizacji konkuruje kilkadziesiąt firm – producentów systemów, co potencjalnemu klientowi daje dużą możliwość wyboru, a tym samym utrudnia podjęcie ostatecznej decyzji. Przed wyborem warto więc się upewnić, na ile system gwarantuje pożądaną izolacyjność termiczną i akustyczną oraz bezpieczeństwo i niezmienność określonych właściwości w czasie. {mospagebreak}

Zaletą stosowania kompleksowych systemów ociepleń są sprawdzone rozwiązania w wyniku wieloletnich badań, np. ogniowych. Posiadają wymagane dokumenty formalnoprawne (aprobaty techniczne, certyfikaty zgodności). Producenci systemów dają wieloletnią pełną gwarancję na cały system, pod warunkiem odpowiedniego wykonawstwa.
Wielu wykonawców zapomina o tym, że ma do czynienia z wyrobami tworzącymi element budynku, który powinien spełniać przynajmniej trzy warunki wymagań podstawowych zawartych w Dyrektywie 2002/91/EC z 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i wymagań zrównoważonego rozwoju:
• bezpieczeństwo pożarowe,
• bezpieczeństwo i dogodność użytkowania,
• oszczędność energii i odpowiednią izolacyjność cieplną.
W zakresie ocieplania stropów ostatnich kondygnacji stropodachów wentylowanych stosowany jest nieinwazyjny system „STROPTERM”, którego opis technologiczny zawiera standardowa specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych pt. „Termoizolacja stropodachów i stropów z granulowanej wełny mineralnej” (kod CPV 45321000-3) – opracowana przez OWEOB PROMOCJA.
Niektóre specyfikacje techniczne dotyczące ocieplania ścian zewnętrznych BSO, jak i stropodachów są dostępne w ITB oraz w Izbie Projektowania Budowlanego, w OWEOB PROMOCJA, ewentualnie w oddziałach terenowych wydawnictwa SEKOCENBUD. Dodatkowe informacje – na stronie internetowej www.sekocenbud.pl. Instrukcje techniczne wykonania i odbioru robót dostępne są u producentów systemów lub w siedzibie przedstawicieli handlowych przy ich zakupie.
Inwestor podejmujący się realizacji inwestycji w zakresie kompleksowej termomodernizacji budynku zazwyczaj nie dysponuje własną komórką projektową, wobec czego zmuszony jest sięgać po audytorów i projektantów z zewnątrz. {mospagebreak}

Dobrze opracowany audyt, a następnie projekt wykonawczy w dużej mierze zależą od zasobu wiedzy inżynierskiej, od stopnia znajomości sztuki budowlanej w zakresie nowych technologii i ich stosowania, umiejętności rozróżniania podstawowych cech fizycznych i technicznych materiałów, które będą decydować o doborze określonego systemu. Aby nie było tak, że osoby biorące udział w procesie inwestycyjnym będą uznawały zasadę ustawy o zamówieniach publicznych, iż ten jest najlepszy, który jest najtańszy, a więc zgodnie z prawem Kopernika „zły (pieniądz) towar wypiera dobry (pieniądz) towar”.
inż. TADEUSZ MIŁOSZ
Do najbardziej znanych systemów ociepleń ścian zewnętrznych w Polsce należą systemy (kod CPV 45320000-6):
• ATLAS STOPTER K-10, K-20 (płyty styropianowe EPS 70-040 lub EPS 100-038),
• ATLAS ROKER (płyty z wełny mineralnej o nieuporządkowanej strukturze włókien),
• ATLAS HOTER (płyty styropianowe EPS 70-040 lub EPS 100-038),
• ECOROCK MAX (płyty z wełny mineralnej Fasrock Max z utwardzoną warstwą zewnętrzną),
• ECOROCK – L (płyty z wełny mineralnej Fasrock – L o lamelowym układzie włókien),
• ECOROCK – SZ (płyty z wełny mineralnej Fasrock o zaburzonym układzie włókien),
• PAROC (płyty z wełny mineralnej PAROC FAS 3, FAS 4, FAL 1),
• Ceresit VWS (płyty styropianowe FS 15),
• Ceresit WM (płyty z fasadowej wełny mineralnej),
• BOLIX (płyty styropianowe EPS-70),
• BOLIX M1, M1-G, M3 (płyty z fasadowej i lamelowej wełny mineralnej),
• KREISEL TURBO-W i TURBO-WSO (płyty z wełny mineralnej Fasrock lub Paroc),
• KREISEL TURBO-SISI, TURBO-S i TURBO-SA (płyty styropianowe EPS-EN13163-T2-L2-W2),
• BAUMIT EPS (płyty styropianowe EPS-70),
• BAUMITMINERAL (płyty z twardej lub lamelowej wełny mineralnej),
• BAUMIT OPEN® (płyty elewacyjne Baumit open® Fassadenplatte),
• SCHOMBURG RENOTHERM (płyty styropianowe),
• SCHOMBURG RENOTHERM-M (płyty z wełny mineralnej),
• ALPOL EKO PLUS (płyty styropianowe),
• ALPOL EKO PLUS WM (płyty z tradycyjnej lub lamelowej wełny mineralnej),
• maxit VWS (płyty styropianowe),
• maxit WM (płyty z tradycyjnej lub lamelowej wełny mineralnej),
• KERAKOLL RASOBUILD S i ISOBUILD COLOR (płyty styropianowe FS 15 lub FS 20),
• KERAKOLL ISOBUILD COLOR PLUS (płyty z wełny mineralnej Paroc FAS 4),
• KNAUF THERMO (płyty styropianowe, płyty z wełny mineralnej),
• CAPAROL CAPATECT 100 (płyty tradycyjne i lamelowe z wełny mineralnej Fasrock lub Paroc),
• CAPAROL CAPATECT KD SYSTEM 600, MINERAL i SI SILIKAT (płyty styropianowe EPS-70 lub EPS-100),
• STO – StoTherm Classic i Vario (płyty styropianowe EPS 70-040),
• STO – StoTherm Mineral (płyty z wełny mineralnej tradycyjnej i lamelowej),
• KABE THERM, THERMNV i EURO-MIX (płyty styropianowe EPS-70, EPS-100 i FS 15),
• KABE THERM WM (płyty z fasadowej lub lamelowej wełny mineralnej).