Sąd dyscyplinarny

© sebra – stock.adobe.com

Sprawy wpływające do Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, a dotyczące odpowiedzialności zawodowej lub dyscyplinarnej członków, mają swe źródło w skardze (czasami wniosku o ukaranie) składanej przez:

• powiatowych inspektorów nadzoru budowlanego;
• niezadowolonych inwestorów;
• osoby, które uważają się za pokrzywdzone działaniem inżyniera budownictwa;

lub są wynikiem podjęcia przez Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej postępowania z urzędu.

Postępowanie wyjaśniające

Pierwszą osobą, z którą ma styczność obwiniony członek izby, to Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej. Rzecznik ma za zadanie przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Zbiera materiał dowodowy, przesłuchuje obwinionego i ewentualnych świadków, powołuje biegłych (jeśli uzna to za konieczne), a następnie podejmuje decyzję: albo umarza postępowanie w sprawie, albo kieruje wniosek o ukaranie (lub wszczęcie postępowania dyscyplinarnego) do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego.

Sprawa trafia do sądu

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny:

• rozpatruje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej określonej w ustawie Prawo budowlane oraz sprawy dyscyplinarne członków okręgowej izby, skierowane przez rzecznika lub właściwy nadzór budowlany;
• rozpatruje sprawy skierowane przez Krajowy Sąd Dyscyplinarny;
• orzeka o zatarciu kary, o której mowa w art. 101 ust. 1 Prawa budowlanego.

Sąd samorządu zawodowego nie rozpatruje spraw właściwych dla sądów powszechnych z tytułu odpowiedzialności karnej i cywilnej, jak również czynów podlegających odpowiedzialności porządkowej zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny orzeka zawsze w składzie trzyosobowym wyznaczonym przez Przewodniczącego OSD z piętnastu członków sądu (w przypadku MOIIB). Sędziami są inżynierowie budownictwa wybrani przez Zjazd MOIIB. Sędziowie są niezawiśli w zakresie orzekania i podlegają tylko przepisom prawa. Ważną informacją jest też to, że celem przyświecającym członkom składu orzekającego nie jest bezwzględne ukaranie członka izby, lecz rozpatrzenie sprawy w atmosferze rozumienia i wyczucia istoty naszego zawodu.

Okręgowy Sąd Dyscyplinarny bada materiały przygotowane przez rzecznika, przesłuchuje strony i ewentualnych świadków. W zależności od rozstrzygnięcia orzeka o winie (a więc też karze) lub umarza postępowanie (jeśli wina nie zostanie przez sąd uznana). W przypadku ukarania członka izby, w aktach inżyniera pojawia się wpis o ukaraniu. Postępowanie przed sądem może trwać nawet do kilkunastu miesięcy.

Polecamy też: Inżynier przed sądem

Kary i zatarcie kar

Katalog kar przewidzianych dla inżyniera budownictwa jest zależny od rodzaju odpowiedzialności, której w danym przypadku podlega – zawodowej lub dyscyplinarnej. Popełnienie czynów powodujących odpowiedzialność zawodową w budownictwie jest zagrożone:

• upomnieniem;
• upomnieniem z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia egzaminu;
• zakazem wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie na okres od roku do 5 lat, połączonym z obowiązkiem złożenia egzaminu.

W obu przypadkach zakres merytoryczny egzaminu odpowiada standardowemu egzaminowi na uprawnienia budowlane. Kary podlegają zatarciu po upływie terminów: 2 lat, 3 lat od daty złożenia egzaminu, 5 lat – po przywróceniu prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie. Zatarcie kary odbywa się na wniosek osoby ukaranej.

W przypadku odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidziano jedną z następujących kar: upomnienie, nagana, zawieszenie na okres do 2 lat w prawach członka izby, skreślenie z listy członków izby. Zatarcie wpisu o ukaraniu następuje z urzędu po upływie: 3 lat od uprawomocnienia się orzeczenia kary upomnienia lub nagany, 5 lat od upływu okresu zawieszenia w prawach członka izby, 15 lat od uprawomocnienia się orzeczenia kary skreślenia z listy członków izby.

Sąd dyscyplinarny izby a sądy powszechne

Bywają przypadki, kiedy orzeczenia sądu samorządu zawodowego są wykorzystywane przez jedną ze stron w postępowaniu przed sądem powszechnym. Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której strona powodowa w postępowaniu cywilnym powołuje się na wyrok OSD jako na dowód przemawiający za winą obwinionego. Z tego powodu bywa, że korzystamy z możliwości prawnej i zawieszamy postępowanie do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez inny organ lub sąd (prokuraturę lub sąd karny).

Radosław Sekunda

przewodniczący Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Mazowieckiej OIIB

Uwaga: Artykuł ukazał się pierwotnie w „Inżynierze Mazowsza” nr 1/2019.

Czytaj też: Odpowiedzialność zawodowa w budownictwie